Ciąża ektopowa
 | Ten artykuł od 2010-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| |||||||||||||
| graviditas extrauterina | |||||||||||||
 Ciąża jajowodowa | |||||||||||||
| |||||||||||||
| DiseasesDB | 4089 | ||||||||||||
| MedlinePlus | 000895 | ||||||||||||
| MeSH | D011271 | ||||||||||||
Ciąża ektopowa, ciąża pozamaciczna (łac. graviditas extrauterina) – ciąża, w której zapłodnione jajo płodowe ulega implantacji poza błoną śluzową jamy macicy[1]. Zwykle jest zlokalizowana w obrębie jajowodu (97% przypadków[2]), rzadziej w obrębie jajnika, otrzewnej lub szyjki macicy[3]. Ze względu na lokalizacje wyróżnia się: ciążę jajowodową, jajnikową, brzuszną i inne. Ciąża pozamaciczna często kończy się poronieniem, ale może też być przyczyną pęknięcia jajowodu i niekiedy śmiertelnego krwotoku do jamy otrzewnej. Ciąża pozamaciczna stanowi przyczynę 10–15% zgonów kobiet w ciąży[1].
Epidemiologia
Ciąża pozamaciczna stanowi około 2% wszystkich ciąż. Odsetek ten jest różny w zależności od rozpowszechnienia czynników ryzyka i statusu socjoekonomicznego w poszczególnych regionach świata. W krajach wysokorozwiniętych obserwuje się wzrost zapadalności[3][1].
Rozpoznanie
Podejrzewać ciążę pozamaciczną należy zawsze w przypadku wystąpienia następujących objawów:
- zatrzymanie miesiączki
- pojawiające się krwawienie z dróg rodnych (po kilku tygodniach, zwykle w drugim miesiącu od zatrzymania miesiączki)
- ból brzucha.
W początkowym okresie przebieg jest bezobjawowy, następnie pojawiają się jednostronne bóle brzucha i plamienia, wreszcie nasilające się bóle powodują pojawianie się objawów ogólnych (bladość, poty, tachykardia), czyli symptomów rozwijającego się wstrząsu.
Diagnostyka różnicowa
W diagnostyce różnicowej ciąży pozamacicznej należy uwzględnić[2]:
- ciążę wewnątrzmaciczną
- zapalenie wyrostka robaczkowego
- poronienie samoistne
- pęknięcie torbieli jajnika
- skręcenie przydatków macicy
- endometriozę
Czynniki ryzyka
Do czynników ryzyka ciąży pozamacicznej zalicza się:
- przebyte zapalenie narządów miednicy mniejszej[4], zwłaszcza zakażenie chlamydiami
- operacje jajowodów w wywiadzie
- techniki wspomaganego rozrodu
- wcześniejsze wystąpienie ciąż pozamacicznych.
Lokalizacja
- ciąża jajowodowa (zarodek rozwija się w jajowodzie) – najczęstsza
- w części bańkowej jajowodu (80%)
- w cieśni jajowodu (12%)
- w strzępkach jajowodu (5%)
- ciąża brzuszna (w obrębie jamy brzusznej; 1,4%)
- ciąża jajnikowa (w obrębie jajnika; 0,2%)[2]
Częstość lokalizacji ciąży pozamacicznej ulega modyfikacji w przypadku rozpatrywania grupy kobiet, u których uprzednio wystąpiła już ciąża jajowodowa, wtedy wzrasta jej ponowne ryzyko. U kobiet poddanych leczeniu metodami wspomaganego rozrodu rozpoznaje się częściej ciążę zlokalizowaną w jajniku – 3,2% wszystkich ciąż pozamacicznych[2].
Przebieg
Z uwagi na to, że 97% ciąż pozamacicznych rozwija się w jajowodzie[2] (najczęściej dochodzi do tej sytuacji w wypadku zaburzenia jego drożności), możliwe są dwie sytuacje:
- uwolnienie się jaja do jamy otrzewnowej, tak zwane poronienie trąbkowe (łac. abortus tubarius)
- pęknięcie jajowodu (łac. ruptura tubae uterinae), które przebiega z objawami wstrząsu.
Leczenie
Stosuje się trzy strategie postępowania:
- postępowanie wyczekujące
- leczenie farmakologiczne (metotreksat)
- leczenie operacyjne (laparotomię lub laparoskopię).
Przypisy
- ↑ a b c B.P. Goksedef, S. Kef, A. Akca, R.N. Bayik i inni. Risk factors for rupture in tubal ectopic pregnancy: definition of the clinical findings. „Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol”. 154 (1), s. 96–99, styczeń 2011. DOI: 10.1016/j.ejogrb.2010.08.016. PMID: 20888681.
- ↑ a b c d e Grzegorz Bręborowicz (red.). Położnictwo i ginekologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 89 i nast. ISBN 83-200-3082-X.
- ↑ a b Grzegorz Jakiel, Dorota Robak-Chołubek, Joanna Tkaczuk-Włach. Ciąża ektopowa. „Przegląd menopauzalny”. 1, 2006.
- ↑ J.I. Tay, J. Moore, J.J. Walker. Ectopic pregnancy. „West J Med”. 173 (2), s. 131–134, sierpień 2000. PMID: 10924442.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
Human Embryo (7th week of pregnancy, 5th week p.o.)
This photo of an opened oviduct with an ectopic pregnancy features a spectacularly well preserved 10-millimeter embryo. It is uncommon to see any embryo at all in an ectopic, and for one to be this well preserved (and undisturbed by the prosector's knife) is quite unusual.
Even an embryo this tiny shows very distinct anatomic features, including tail, limb buds, heart (which actually protrudes from the chest), eye cups, cornea/lens, brain, and prominent segmentation into somites. The gestational sac is surrounded by myriad chorionic villi resembling elongated party balloons. This embryo is about five weeks old (or seven weeks in the biologically misleading but eminently practical dating system used in obstetrics).
Star of life, blue version. Represents the Rod of Asclepius, with a snake around it, on a 6-branch star shaped as the cross of 3 thick 3:1 rectangles.
Design:
The logo is basically unicolor, most often a slate or medium blue, but this design uses a slightly lighter shade of blue for the outer outline of the cross, and the outlines of the rod and of the snake. The background is transparent (but the star includes a small inner plain white outline). This makes this image usable and visible on any background, including blue. The light shade of color for the outlines makes the form more visible at smaller resolutions, so that the image can easily be used as an icon.
This SVG file was manually created to specify alignments, to use only integers at the core 192x192 size, to get smooth curves on connection points (without any angle), to make a perfect logo centered in a exact square, to use a more precise geometry for the star and to use slate blue color with slightly lighter outlines on the cross, the rod and snake.
Finally, the SVG file is clean and contains no unnecessary XML elements or attributes, CSS styles or transforms that are usually added silently by common SVG editors (like Sodipodi or Inkscape) and that just pollute the final document, so it just needs the core SVG elements for the rendering. This is why its file size is so small.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Ectopic pregnancy by R. de Graaf in the monograph De Mulierum Organis Generationi Inservientibus, a reprint from the letter to the Royal Society of the French surgeon Benoit Vassal from 1669
Autor: Ed Uthman from Houston, TX, USA, Licencja: CC BY 2.0
English: 9-Week Human Embryo from Ectopic Pregnancy (7th week p.o.)
The size and anatomic features suggest development equivalent to a nine-week pregnancy (or seven weeks post ovulation).
In obstetrics, pregnancy is dated from the first day of the last menstrual period, which is about two weeks prior to the ovulation that resulted in the pregnancy.
For the photo, I immersed the formalin-fixed specimen in absolute alcohol (which, because of its low specific gravity, allows the specimen to firmly sink to the bottom of the dish and not float around).
I shot the picture with an expensive Nikon D2X, but I used an old, worn, cheap Nikkor f/4 manual-focus 105mm macro lens, courtesy of the eBay shopping experience. In this case, I added a Nikkor 1.4X tele-converter, which gave me just the right image size and working distance. The picture would have been fine without the tele-converter, requiring just a little mote cropping.