Ciążeń
.svg) | Ten artykuł od 2009-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
| Artykuł | 52°12′38″N 17°48′49″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°13'0.1"N, 17°49'0.1"E, 52°12'38.59"N, 17°48'57.85"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 751 m |
| wieś | |
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Ciążeniu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) | 1300 |
| Strefa numeracyjna | 63 |
| Kod pocztowy | 62-404 |
| Tablice rejestracyjne | PSL |
| SIMC | 0289503 |
Położenie na mapie gminy Lądek _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Lądek") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupeckiego  | |
 52°12′38″N 17°48′49″E/52,210556 17,813611 | |
Ciążeń – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie słupeckim, w gminie Lądek.
Ciążeń uzyskał lokację miejską w 1260, zdegradowany po 1309, ponowne nadanie praw miejskich w 1504, utrata po 1718[1][2]. Do 1954 siedziba gminy Ciążeń.
W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Ciążeń. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa konińskiego.
We wsi znajduje się przeprawa promowa przez Wartę.
Historia
Pierwsza wzmianka o Ciążeniu jako siedzibie kasztelanii pochodzi z 1251. Krótko potem (1260) wieś zostaje nadana przez księcia Przemysła I w posiadanie biskupstwu poznańskiemu. W kolejnych latach biskupi uzyskiwali szereg przywilejów, m.in. na urządzanie jarmarków, założenie targu i prowadzenie karczmy. Miejscowość w zlatynizowanej formie Censzim wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1282[3].
Ukoronowaniem dobrej passy jest otrzymany w 1504 przywilej na założenie miasta, lecz do lokacji najprawdopodobniej nie dochodzi, ze względu na konkurencję niedalekich Pyzdr. W latach 1508-1510 na dworze biskupim w Ciążeniu przebywał biskup i poeta Andrzej Krzycki. Wieś Ciążym, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie pyzdrskim województwa kaliskiego[4]. 1 grudnia 1574 zmarł tutaj biskup poznański Adam Konarski[5]. W 1818 wieś skonfiskowana przez władze carskie i przekazana hrabiemu Wacławowi Gutakowskiemu. Majątek nie przynosił szczęścia swoim właścicielom – zbankrutował zarówno Gutakowski, jak i jego następca – Mieczysław Wyssogota-Zakrzewski, po czym, w 1924, majątek w Ciążeniu przeszedł na własność Skarbu Państwa.
We wsi znajdują się dwa zabytkowe zespoły budynków: późnobarokowy pałac biskupi wraz z pawilonem, galerią (z lat 1760-68) i parkiem, oraz kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela z 1535, pierwotnie gotycki, później (1760) przebudowany w stylu barokowym, wraz z dzwonnicą (połowy XIX wieku) i plebanią (z 2 połowy XVIII wieku).
Obecnie w pałacu ciążeńskim mieszczą się unikatowe zbiory masońskie Biblioteki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. W kościele znajduje się późnorenesansowy tron biskupi oraz obraz Adoracja Matki Boskiej Szkaplerznej z połowy XVII wieku, przedstawiający prawdopodobnie króla Jana Kazimierza.
W 1974 zbudowano amfiteatr na ponad 400 miejsc[6].
Przypisy
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 24-25.
- ↑ uwaga, w świetle badań zespołu atlasu historycznego Wielkopolski, pod koniec XVI wieku Ciążym był nadal wsią.
- ↑ "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.483.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.
- ↑ Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.102
- ↑ Piotr Maluśkiewicz "Konin i okolice"Wydawnictwo Poznańskie 1979 r, ISBN 83-210-0067-3,str. 69
Linki zewnętrzne
- Ciążeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 671.
- Ciążeń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 335.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
(c) Marcin-m38 z polskiej Wikipedii, CC BY 2.5
Pałac biskupi w Ciążeniu, Ciążeń, 2007r (autor:Marcin Majdecki)
Autor:
Mapa powiatu słupeckiego, Polska
(c) Marcin-m38 z polskiej Wikipedii, CC BY 2.5
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1535r, Ciążeń.
Autor:
Mapa gminy Lądek, Polska