Ciężka Turnia

Ciężka Turnia
Ťažká veža
Ilustracja
Południowa ściana i południowo-wschodnia grań Ciężkiej Turni
Państwo Słowacja
PasmoTatry, Karpaty
Wysokość2254 m n.p.m.
Pierwsze wejście23 sierpnia 1908
Włodzimierz Boldireff, Mieczysław Karłowicz
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, blisko centrum po prawej na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ciężka Turnia”
Ziemia49°11′00″N 20°05′39″E/49,183333 20,094167

Ciężka Turnia (niem. Verborgener Turm , słow. Ťažká veža, węg. Cseh-tavi-torony[1]), 2254 m) – szczyt tatrzański w bocznej grani odchodzącej od Niżnich Rysów w kierunku wschodnim. Grań ta oddziela najwyższe piętra Doliny Ciężkiej (Ťažká dolina, Česká dolina) – Dolinkę Spadową (Spádová dolinka) od Ciężkiego Kotła. Nazwa pochodzi od Doliny Ciężkiej. Dawniej szczyt zwany był Czeską Turnią, jednak nie ma on nic wspólnego z Czechami, a Witold Henryk Paryski udowodnił, że nazwa ta była wynikiem błędu[2]. Paradoksalnie, Słowacy nadal nazywają go Czeską Turnią[3].

Południowo-zachodnia ściana Ciężkiej Turni, widziana z Rysów
Widok na Ciężką Turnię z Doliny Litworowej

Od wierzchołka Ciężkiej Turni odchodzą trzy granie:

  • zachodnia, która łączy szczyt z Niżnimi Rysami; grań ta, początkowo łagodnie nachylona, opada uskokiem na Niżnią Spadową Przełączkę; dalej w stronę Niżnich Rysów znajdują się w niej jeszcze Ciężka Turniczka i Pośrednia Spadowa Przełączka
  • północno-wschodnia, opadająca przez płyto wcięty Spadowy Przechód i Ciężką Przehybę, gdzie rozdwaja się na dwa masywne filary, z których orograficznie lewy stanowi ograniczenie dla progu Dolinki Spadowej
  • południowo-wschodnia, najbardziej skomplikowana topograficznie; znajdują się w niej kolejno: Wyżni Ciężki Przechód, Ciężkie Igły, Ciężka Szczerbina, Ciężka Baszta, Pośredni Ciężki Przechód, dwuwierzchołkowy Ciężki Kopiniak oraz Niżni Ciężki Przechód.

Granie północno-wschodnia i południowo-wschodnia obejmują trawiasto-płytową depresję we wschodniej ścianie Ciężkiej Turni, zwaną Ciężkim Korytem[3].

W kierunku południowym, w stronę Zmarzłego Stawu w Dolinie Ciężkiej odchodzi od wierzchołka filar o ścianach osiągających około 250 m wysokości. W filarze tym, w dolnej części rozdwojonym, sterczy Ciężki Mnich[3].

Ciężka Turnia ma cztery ściany, w których wytyczono wiele dróg wspinaczkowych. Najwyższa jest ściana wschodnia, licząca około 550 m różnicy wzniesień. Ma ona kształt trójkąta o podstawie długości około 300 m. Jej ograniczenie stanowią granie północno-wschodnia i południowo-wschodnia, pomiędzy którymi znajduje się Ciężkie Koryto. Ściana południowa, usytuowana naprzeciwko ściany Galerii Gankowej, liczy około 300 m wysokości i charakteryzuje się litą, mocną skałą. Najbardziej stroma jest w dolnej części, gdzie kilkadziesiąt metrów ponad piargami Ciężkiego Tarasu ciągnie się pas okapów. Ściana południowo-zachodnia, 180-metrowej wysokości, jest w swej lewej części bardzo silnie urzeźbiona. Podstawa tej ściany, po prawej wyraźnie ukośna, znajduje się w Ciężkim Kotle. Najmniejszą wysokość, około 120 metrów, ma ściana północna. Opada ona do Spadowego Kociołka w Dolince Spadowej[3].

Pierwsze odnotowane wejścia turystyczne:

Przypisy

  1. Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [dostęp 2020-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
  2. Witold Henryk Paryski, Zofia Radwańska-Paryska, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ​ISBN 83-7104-009-1
  3. a b c d Władysław Cywiński, Rysy. Przewodnik szczegółowy, tom 9, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2001, ​ISBN 83-7104-027-X
  4. Witold Henryk Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VII. Żabia Przełęcz Wyżnia – Żabia Czuba, Warszawa: Sport i Turystyka, 1954

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle , U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Dolina Ciężka a3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dolina Ciężka, widok z podejścia na Polski Grzebień
Ciezka Turnia pd sciana.jpg
Autor: User:83.12.91.242 (Maciejek), Licencja: CC BY-SA 4.0
Południowo-zachodnia ściana Ciężkiej Turni. Widok z Rysów.
Ciezka Turnia gran SE.jpg
Autor: Rafał Kozubek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Południowa ściana i południowo-wschodnia grań Ciężkiej Turni (polskie podpisy).