Cichy Kącik

Cichy Kącik
Obiekt zabytkowy nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1]
Ilustracja
Willa zaprojektowana przez Szyszko-Bohusza przy ul. Domeyki 2
Państwo

 Polska

Miasto

Kraków

Dzielnica

V Krowodrza

Data budowy

od 1936

Architekt

Wacław Nowakowski

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cichy Kącik”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cichy Kącik”
Ziemia50°03′51″N 19°54′15″E/50,064167 19,904167

Cichy Kącik – osiedle w Krakowie w dzielnicy V, na Czarnej Wsi, niestanowiące jednostki pomocniczej niższego rzędu w ramach dzielnicy; nazwa pochodzi od kawiarni o tej samej nazwie działającej w pobliżu przed II wojną światową.

Historia

Willa zaprojektowana przez Szyszko-Bohusza przy ul. Domeyki 1
Willa, osiedle Cichy Kącik

Położone w nieregularnym pięciokącie utworzonym przez ulice Piastowską, Igrców, Chodowieckiego i Reymonta. Zajmuje powierzchnię 9,8 ha[2]. Na tym obszarze, usytuowanym nisko (203-205 m n.p.m.) w dolinie rzeki Rudawy i zalewanym przez jej wody w czasie powodzi, znajdowały się dawniej podmokłe łąki, pastwiska, ogrody i grunta orne folwarku miejskiego (kamelaryjnego) Kawiory (Kaffiory, przysiółek Czarnej Wsi), a w latach 1891-1914 zachodni kraniec toru wyścigów konnych dzierżawionego przez Towarzystwo Międzynarodowe Wyścigów Konnych w Krakowie (w 1910 r. miał tam miejsce pierwszy lot aeroplanu w tym mieście)[3][a]. Po I wojnie światowej stajnie i inne zabudowania przerobione zostały przez organizacje syjonistyczne (m.in. krakowskie Biuro Palestyńskie) na folwark doświadczalny, w którym przygotowywano kandydatów do pracy na roli w Palestynie i życia w kibucu (hahszara). Organizowano tam też (m.in. Towarzystwo Opieki nad Sierotami Żydowskimi w Krakowie) półkolonie dla dzieci z biednych żydowskich rodzin[7][8].

Na południowy zachód od osiedla na terenie tzw. Małych Błoń, usytuowany był dawny szaniec FS 4 Twierdzy Kraków (utworzony 1854-56, przebudowany ok. 1908 r. na Fort 4 „Błonia” – „Cichy Kącik”, częściowo zburzony w latach 1934-1936[9]; ok. 1943 r. jego pozostałości zaadaptowano na schron przeciwlotniczy dla ludności niemieckiej), a także rodzinne ogródki działkowe „Cichy Kącik” założone w latach 50. XX w.[b] Pod koniec lat 80. XX w. planowano w tym rejonie wybudować hotel[12], zaś na początku XXI w. Centrum Koncertowe dla Capella Cracoviensis, Sinfonietta Cracovia i Filharmonii Krakowskiej, z czego zrezygnowano, ale w 2020 powrócono do tego pomysłu – obiekt (Krakowskie Centrum Muzyki) ma powstać w 2023[13][14]. Na północ od osiedla położone jest Miasteczko Studenckie AGH, oddzielone ulicą Reymonta. Na wschód od Cichego Kącika znajdował się modernistyczny kompleks obiektów sportowych – Miejski Park Sportowy (projekt Marcina Bukowskiego)[15], którego budowa trwała od 1934 r. do 1954 r., wzorowany na kompleksie sportowym w Colombes pod Paryżem, głównej arenie igrzysk w 1924 r. Obejmował m.in. stadion lekkoatletyczny, amfiteatr oraz bardzo popularne wśród mieszkańców dwa otwarte baseny (w tym jeden z wieżą do skoków)[16]. W latach 90. XX w. wszystkie te obiekty sportowe popadły stopniowo w ruinę[17]. Obecnie powstaje tam Cracovia Sport Park, tylko częściowo nawiązujący do zabudowy międzywojennej; w dawnym budynku szatni (ozdobionym niegdyś płaskorzeźbami Karola Muszkieta przedstawiającymi Artemidę i Heraklesa) mieści się restauracja „Błonia Bistro”. Od 2004 r. na terenie osiedla znajduje się Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Syjonu (ul. Goetla 49)[18]. Osiedle znajduje się na terenie parafii Najświętszej Maryi Panny z Lourdes, wchodzącej w skład dekanatu Kraków-Bronowice archidiecezji krakowskiej.

Osiedle było planowane już przy tworzeniu planu regulacyjnego Wielkiego Krakowa (1910 r.)[19] i w kolejnych konkursach planistycznych (1914 r.)[20], gdzie wszystkie nagrodzone prace przewidywały zbudowanie w zachodniej części dawnego toru wyścigowego osiedla willowego[c]. Ostatecznie powstało ono jako tzw. kolonia[22] urzędnicza dla wyższych urzędników Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego. Wybudowane zostało w latach 1936-37 w stylu modernistycznym według projektu Wacława Nowakowskiego, który także zaprojektował większość willi. Jedynie dwie z nich przy ul. Pększyca-Grudzińskiego 1 i 2 (obecnie ul. Domeyki), których pierwszymi właścicielami byli dyrektorzy PKKO: Stanisław Kochanowski (1894-1981) i dr Kazimierz Jelonek (1895-1977), były autorstwa jego nauczyciela Adolfa Szyszko-Bohusza[23][24][25][26]. Tworzyło starannie rozplanowany i dobrze zachowany zespół zabudowy jednorodzinnej o kompozycji symetrycznej. Wille zostały usytuowane w centralnych częściach działek, co zapewniało im dopływ światła i powietrza. Wzdłuż ulicy Pększyca-Grudzińskiego, która stanowiła oś kompozycyjną układu, wzniesiono zabudowę wolnostojącą – łącznie 12 domów (jednopiętrowych, z wyjątkiem dwóch nieco wyższych wilii flankujących osiedle, i oprócz jednego – nr 10 – jednorodzinnych) o płaskich dachach i obszernych tarasach. W architekturze willi jest wiele nawiązań do stylu okrętowego: półokrągłe werandy, rozległe balkony, okna-bulaje. Całość zamknięto półkolistą ulicą Koniecznego (dziś ulica Beniowskiego), wzdłuż której powstała, częściowo już po wojnie, zabudowa szeregowa[27]. Do wybuchu wojny wybudowano też pojedynczą willę przy ul. Furgalskiego 18. Wille położone przy ul. Domeyki 1-4, 6, 8-10, 12, jak i cały układ urbanistyczny osiedla znajdują się w gminnej ewidencji zabytków[28]. Nazwy ulic na terenie osiedla pochodziły od nazwisk poległych w czasie I wojny światowej legionistów: Franciszka Pększyca-Grudzińskiego, Włodzimierza Koniecznego i Tadeusza Wyrwy-Furgalskiego.

W czasie II wojny światowej osiedle stanowiło część dzielnicy niemieckiej: mieszkańców wysiedlono pod koniec1939[29] i na początku 1940 r.[30]. Zmieniono też nazwy ulic: najpierw w 1940 r. Pększyca-Grudzińskiego na Gartenstrasse, a później w 1944 r. Koniecznego na Tilsiterstrasse, zaś Wyrwy-Furgalskiego na Memelstrasse. Domy zostały zajęte przez urzędników Generalnego Gubernatorstwa z przeznaczeniem na Beamten Siedlung (osiedle urzędnicze)[31][32]. Po wojnie część domów zajęli na krótko wojskowi radzieccy; następnie wiele z nich było objętych przymusowym kwaterunkiem. Wkrótce ulice znów uzyskały nowych patronów: ul. Pększyca-Grudzińskiego – Ignacego Domeykę (do 1994 r. Domejkę), ul. Koniecznego – Maurycego Beniowskiego, zaś ul. Wyrwy-Furgalskiego – Daniela Chodowieckiego[33]. Do 1970 r. ulice osiedla nie były w większości wyasfaltowane, jedynie ul. Domeyki i fragment ul. Beniowskiego pokrywały prostokątne płyty z betonu cementowego[34]; nie miały też chodników. Na północ od osiedla rozciągały się ugory, gdzie mieszkali przez pewien czas Romowie[35], stały ich wozy, rezydował tam też „król cygański”. Później przenieśli się oni na drugą stronę ulicy Piastowskiej na tereny nazywane Błoniami Cygańskimi. Na początku lat 50. XX wieku powstał niezrealizowany plan zwieńczenia istniejącej i planowanej zabudowy osiedla dzielnicą sportową w trójkącie ulic Piastowskiej, Reymonta i Furgalskiego, obejmującą m.in. sztuczne lodowisko, halę sportową, pływalnię i hotel ZKS Ogniwa-Cracovii[36]. W latach 40., 50. i pocz. 60. XX w. uzupełniono zabudowę o wille przy kolejnych ulicach: Chodowieckiego, Olimpijskiej i Piastowskiej, oraz domy szeregowe przy ulicy Cichy Kącik[37], a od lat 70. o zabudowę szeregową przy ulicach Goetla i Radwańskiego, utrzymaną już jednak w innym stylu architektonicznym. Przy ulicy Chodowieckiego zbudowano ponadto dwa wielopiętrowe bloki i zmieniono przy okazji częściowo jej końcowy przebieg. Ostatnie domy na osiedlu powstały przy ulicy Reymonta (zabudowa szeregowa). W 2017 r. na terenie osiedla zameldowanych było 650 osób mieszkających w 140 domach jednorodzinnych[2]. W XXI w., przy okazji renowacji, doszło do niekorzystnych zmian w architekturze niektórych przedwojennych budynków[38]. Ponadto atrakcyjne otoczenie osiedla, zwłaszcza tereny Małych Błoń i Miejskiego Parku Sportowego, poddawane jest od końca lat 80. (plany budowy hotelu przez „Wawel-Tourist”[39]) rosnącej presji deweloperów; tereny zielone są zabudowywane (przy Al. 3 Maja powstał hotel sieci Marriott), a powstająca architektura nie dorównuje często międzywojennej[40][41][42][43][44]. Sytuacja ta została określona jako „jeden z największych skandali urbanistycznych” w Krakowie XXI w.[45]

Na południe od osiedla znajduje się pętla tramwajowa, oddzielona ul. Igrców (oraz przystanek autobusowy), a biegnąca od niej wzdłuż Błoń linia tramwajowa pokrywa się z dawnym korytem jednej z odnóg rzeki Rudawy, zwanej Niecieczą, Piekiełkiem lub Ciepłą Wodą (tę część koryta Rudawy zasklepiono dopiero w latach 30. XX w.). Linię nr 4 prowadzącą z Rynku Głównego i kończącą się pierwotnie przy Parku Jordana przedłużono do Cichego Kącika w 1937 r. (planowano ją już w 1912 r.), a końcowy przystanek nosił początkowo nazwę „Małe Błonia” (w czasie okupacji "Alte Kasematte"; w 1967 r. zmieniono ją na „Cichy Kącik”). Do 1953 r. linia miała charakter wąskotorowy. Przebudowano ją w latach 1953-1954, tworząc jednocześnie pętle i zmieniając symbol linii na "O" (od "okólna")[46] (od 1959 r. na linii kursowały tramwaje nr 17 i 18, później 15, a obecnie 20)[47][d]. Obecnie planowane jest przedłużenie linii tramwajowej do Bronowic (wzdłuż ul. Piastowskiej), i dalej na Azory. Od 2003 r. podczas wakacji z pętli wyruszają w niedziele i święta zabytkowe tramwaje Krakowskiej Linii Muzealnej nr 0. Pętla autobusowa funkcjonowała w tym miejscu w latach 1937-1939 i od 1946 r. Autobusy kursowały do Lasu Wolskiego, a w latach 1961-1990 do Chełmu (i od 1971 r. do Zakamycza)[48]. Obie pętle przebudowano w 2004 r. Budynek przy pętli (od 1962 r. kiosk "Ruchu" i sklep spożywczy MHD, powstały po 10 latach starań mieszkańców[49], następnie sklep meblowy) mieści obecnie trattorię „Cichy Kącik”.

Piwogródek „Cichy Kącik”

Tramwaj Krakowskiej Linii Muzealnej "0" na pętli w "Cichym Kąciku"

Nazwa osiedla pochodzi od budynku przy ul. Piastowskiej 22 (do niedawna „Karczma pod Blachą”, obecnie restauracja "Folk meat & vege"), w którym od XIX w. aż do okupacji niemieckiej prosperowała nad brzegiem Rudawy, płynącej wzdłuż ul. Mydlnickiej, elegancka letnia kawiarnia (i jak określano wtedy „mleczarnia”), a następnie „piwogródek” o nazwie „Cichy Kącik”[e] z oświetlonym ogrodem i altaną[51]. W 1919 r. właścicielem lokalu „otwartego za torem wyścigowym z nowo wybudowaną werandą i pokojami z komfortem urządzonymi” był B. Pytel[52]. Przed II wojną światową ogródek prowadziła Eleonora Mleczko zamieszkała w pobliżu przy ul. Mydlnickiej 5 (stuletni dom, w którym mieszkała wyburzono w 2015 r. w związku z planami budowy hotelu[53], obecnie znajduje się na tym terenie szkoła podstawowa Montessori). W czasie wojny ogródek działał pod nazwą „Zur Alten Kasematten” i miał status Nur für Deutsche[54]. Po wojnie przez kilka lat w „Cichym Kąciku” prowadzono działalność gastronomiczną, ale zgoła inną od tej przedwojennej. W budynku powstała „mordownia” z podstawowym asortymentem, a głównymi klientami byli wozacy z pobliskiej „bazy” utworzonej obok pozostałości starego fortu. Po likwidacji lokalu w budynku zamieszkał ogrodnik zwany (ze względu na kraj pochodzenia) Bułgarem. Ogrodnik ten na okolicznych polach uprawiał jarzyny, którymi zasilał krakowski zielony rynek. Natomiast piwny ogródek, który powstał opodal, nazywał się od początków swego istnienia „Pod Blachą”, zaś nazwę „Cichy Kącik” przyjął dopiero na początku lat 90. XX w. Powstająca trochę później w dawnym budynku „Cichego Kącika” (Piastowska 22) restauracja nazwała się z kolei „Pod Blachą”, aby uniknąć dublowania nazwy (ponadto budynek istotnie był pokryty blachą). Tak więc nastąpiła nieoczekiwana zamiana nazw[55]. Przed I wojną światową „Cichy Kącik” był popularnym celem spacerów krakowian, czego ślad można znaleźć np. w wierszu Tadeusza Boya-Żeleńskiego „Jak wygląda niedziela oglądana przez okulary Jana Lemańskiego”, który pisał: Już was tylko przestrzeń krótka oddziela od piwogródka[56].

Ciekawostki

  • W 1907 r. na folwarku w Kawiorach należącym wówczas do Jakóba Gollenhofera (1838-1911) miało miejsce szeroko omawiane przez prasę morderstwo[57]. Służący na folwarku Wawrzyniec Rejzer z pomocą swojej kochanki, również służącej, Marianny Kaczorowskiej, udusili żonę Rejzera, a zwłoki utopili w Rudawie. Zostali skazani, odpowiednio, na karę śmierci i 10 lat ciężkiego więzienia[58].
  • W „Willi Pod Rozmarynem”[59][60] (dziś ul. Domeyki 8) mieszkał tuż przed II wojną światową znany pisarz Zygmunt Nowakowski, który nabył ją za honoraria otrzymane za sztukę Gałązka rozmarynu (stąd nazwa willi), cieszącą się wielkim powodzeniem w polskich teatrach.
  • W czasie okupacji niemieckiej pracował jako konduktor tramwajowy na linii "4" biegnącej spod kościoła Mariackiego do Cichego Kącika wybitny reżyser teatralny Mieczysław Kotlarczyk.
  • Z okazji pierwszej pielgrzymki do Polski papieża Jan Pawła II w 1979 r. zbudowano na Błoniach w pobliżu pętli tramwajowej w Cichym Kąciku niewielkie lądowisko dla helikopterów. Papież korzystał z niego wielokrotnie podczas kolejnych pielgrzymek, podobnie jego następcy: Benedykt XVI i Franciszek.
  • W Cichym Kąciku mieszkają trzy pokolenia bohaterów opowiadania Łukasza Orbitowskiego o wilkołakach "Sfora", a jeden z nich jest nawet projektantem osiedla[61].
  • Ukraińska pisarka Ksenia Charczenko użyła nazwy osiedla jako metafory: I nagle widzę tramwaj nr 20 jadący do "Cichego Kącika". "Jak poetycko" – myślę. "Niech tam pojedzie cała Ukraina. Do cichego kącika prosto z piekła"[62].

Uwagi

  1. ↑ Zabudowania folwarku w Kawiorach widać na tzw. planie Kołłątajowskim Krakowa z 1785 r. Na planie z 1881 r.[4] widoczna jest droga rokadowa (obecnie ul. Piastowska) łącząca Forty 4. i 5. (nie zachowany), a także droga (dziś ul. Chodowieckiego) łącząca zabudowania folwarku w Kawiorach (obecnie rejon skrzyżowania ulicy Chodowieckiego z ulicami Goetla, Radwańskiego i Reymonta) z korytem Rudawy. Na łąkach między nimi znajduje się teren przyszłego osiedla. Na zdjęciu z 1915 r.[5] widać wyraźnie te wszystkie elementy, jak i pozostałości toru wyścigowego, natomiast na fotografii lotniczej z 1933 r.[6] ślady toru są już niewidoczne.
  2. ↑ Również po drugiej stronie ul. Mydlnickiej znajdują się ogródki działkowe utworzone pierwotnie przez okupanta niemieckiego w 1941 r. na szerszym terenie pod nazwą „Alte Kasematte” – „Stary Fort”[10][11]. Obecnie znajdują się tam ROD "Małe Błonia", "Krakus" i "Piast" oraz ogród Stowarzyszenia Ogrodowego "Biprostal".
  3. ↑ Katarzyna Brückman de Renstrom stwierdza jednak, że: Osiedle Cichy Kącik, łączone również chętnie z ideą miasta-ogrodu, zrealizowano dopiero w latach 1936-1937, choć jego pierwowzór, dzielnica dworków i willi na Błoniach, powstał jeszcze w ramach planu Wielkiego Krakowa. Porównanie projektu z 1910 roku z realizacją nie pozwala niestety uznać ciągłości tych dwóch koncepcji[21].
  4. ↑ Witold Zechenter opisywał tę linię tramwajową w fraszce z 1965 r. tak: (...) Błonia, parki, Cichy Kącik, w którym tramwaj ciszę mąci.
  5. ↑ Za obecną ulicą Piastowską, wówczas wyboistą i zakurzoną wiejską drogą, nie przeciętą jeszcze mostkiem na Rudawie, zaczynały się Małe Błonia, które biegły aż do Woli Justowskiej i do Podkamycza, z rozrzuconymi tu i ówdzie chałupkami krytymi słomą i malowanymi niebieską farbką. Za prawym rogiem dużych Błoń, na prawo od istniejącego do dziś fortu, a nad lewym brzegiem ówczesnej Rudawy prosperował piwogródek „Cichy Kącik”, od którego wzięła nazwę dzisiejsza dzielnica willowa[50].

Przypisy

  1. ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2022-03-26].
  2. ↑ a b Osiedle Cichy Kącik, [w:] Marceli Łasocha, Urbanizacja Krakowa w latach 1900-2014 ze szczególnym uwzględnieniem aspektów ekonomicznych. Rozprawa doktorska, Kraków: Politechnika Krakowska, 2017, s. 59.
  3. ↑ Łąka w środku miasta (krakowskie Błonia) – film dokumentalny, AnialkaTeam studio, 4 czerwca 2015, 3:48 [dostęp 2019-04-23].
  4. ↑ Plan von Krakau, revidirt in Jahre 1881 [dostęp 2018-10-10].
  5. ↑ Krzysztof Wielgus, Szymon Wielgus, Twierdza Kraków. Zwiedzamy FS 3 – szaniec zatrzymanego czasu, „Gazeta Wyborcza”, 12 października 2017.
  6. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, NAC, Święto Kawalerii w Krakowie z okazji 250 rocznicy Odsieczy Wiedeńskiej. Widok ogólny defilady i Błoni Krakowskich. Zdjęcie lotnicze, październik 1933 [dostęp 2019-05-01].
  7. ↑ Mirosław Łapot, Opieka nad żydowskim dzieckiem sierocym w Małopolsce Zachodniej w okresie międzywojennym, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Seria: Pedagogika”, XIV, 2005, s. 67.
  8. ↑ Sean Martin, Future Generations: Associations for Jewish Children in Kraków 1918–1945, [w:] Michał Galas, Antony Polonsky (red.), Jews in Kraków, Polin, t. 23., 2011, s. 291-319 [dostęp 2019-11-04].
  9. ↑ Resztki fortów na Małych Błoniach krakowskich przestały istnieć, „Ilustrowany Kuryer Codzienny”, Rok 25 (302), 31 października 1934, s. 8.
  10. ↑ Powstanie ogródków działkowych przy Cichym Kąciku, [w:] Niemiecki Kraków 1939-1945 widziany oczami kolonizatorów, 2017 [dostęp 2018-10-08].
  11. ↑ Ogródki działkowe na Cichym Kąciku, [w:] Niemiecki Kraków 1939-1945 widziany oczami kolonizatorów, 2018 [dostęp 2018-11-01].
  12. ↑ Nie będzie hotelu na krakowskich Błoniach?, „Dziennik Polski” (246, 13 800), 21 października 1989, s. 1-2.
  13. ↑ Anna Piątkowska, Miasto ogłosiło konkurs na projekt Krakowskiego Centrum Muzyki w Cichym Kąciku. Zwycięzcę poznamy w grudniu, „Gazeta Krakowska”, 18 sierpnia 2020.
  14. ↑ Krakowianie czekali 20 lat na tę inwestycję. Ruszyła realizacja dużego projektu w dzielnicy Cichy Kącik, www.urbanity.pl [dostęp 2022-04-30].
  15. ↑ Kamila Twardowska, Michał Wiśniewski, Miejski Stadion Sportowy, [w:] Krakowski szlak modernizmu [dostęp 2018-10-31].
  16. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, NAC, Stadion sportowy na Błoniach w Krakowie, sierpień 1938 [dostęp 2018-11-02].
  17. ↑ Krzysztof Pasierbiewicz, Jak Kraków mógł zmarnować taką perłę architektury wysokiej?, Salon24, 14 stycznia 2017 [dostęp 2019-11-02].
  18. ↑ Karolina Przewrocka-Adert, Zuzanna Radzik, Wszystkie źródła biją w Syjonie, „Tygodnik Powszechny”, 14 (2007), 3 kwietnia 2007.
  19. ↑ Wielki Kraków, „Architekt”, XI (6,7 i 8), sierpień 1910, s. 87-124.
  20. ↑ Konkurs na regulacyę wylotu ul. Wolskiej i okolicznych gruntów w Krakowie, „Architekt”, XV (6/7), lipiec 1914, s. 89-111.
  21. ↑ Katarzyna Brückman de Renstrom, Salwator, Kraków, Europa: historia i architektura osiedla (1908-2003) na tle przemian w architekturze Krakowskiej i Europejskiej początku XX wieku, 2003, s. 38.
  22. ↑ Wojciech Kosiński, Dobro i piękno – miejsca przyjazne człowiekowi w miastach przed modernistycznych: idee, projekty, realizacje, „Przestrzeń i Forma”, 19, 2013, s. 21.
  23. ↑ Wille (1936-1938). Ul. Domeyki 1 i 2., [w:] Dorota Leśniak-Rychlak (red.), Reakcja na modernizm. Architektura Adolfa Szyszko-Bohusza. Katalog wystawy, Muzeum Narodowe w Krakowie, 2013, s. 142-143.
  24. ↑ Aneta Borowik, Wille dla dyrektorów Komunalnej Kasy Oszczędności Stanisława Kochanowskiego i Kazimierza Jelonka, [w:] Krakowski Szlak Modernizmu [dostęp 2021-05-01].
  25. ↑ Willa dyrektora Komunalnej Kasy Oszczędności, blog archspotting, 2015 [dostęp 2018-10-08].
  26. ↑ Willa Domeyki [dostęp 2018-10-08].
  27. ↑ Marta Karpińska, Osiedle Cichy Kącik, [w:] Krakowski Szlak Modernizmu [dostęp 2021-05-01].
  28. ↑ Miasto Kraków, Lista adresowa gminnej ewidencji zabytków Krakowa [dostęp 2018-11-03].
  29. ↑ Dziwne dzieje domu w Cichym Kąciku, [w:] Andrzej Zoll, Zollowie: opowieść rodzinna, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2011.
  30. ↑ Agnieszka Wantuch, Cichy Kącik. Na planie kielicha, „Wiadomości lokalne. Czarna Wieś, Łobzów, Krowodrza, Nowa Wieś Narodowa”, XXII (4 (165)), wrzesień 2015.
  31. ↑ Lata 1940-1944, Stadion (?) w Krakowie [dostęp 2019-11-08].
  32. ↑ Ewald Theuergarten, Pokaz gimnastyczny dziewcząt ze Związku Dziewcząt Niemieckich (BDM) na stadionie w Krakowie z okazji "Dnia NSDAP". NAC, sierpień 1941 [dostęp 2019-11-08].
  33. ↑ KMK Kraków. Wykaz zmian nazw alei, mostów, osiedli, parków, placów, rond i ulic w Krakowie [dostęp 2019-04-19].
  34. ↑ Jerzy Duda, Betonowe nawierzchnie ulic, „Budownictwo, Technologie, Architektura”, 40, październik 2004, s. 46-49.
  35. ↑ Leszek Grabowski, Obraz Krakowa lat 60. we wspomnieniach z dzieciństwa, 2018, s. 417 [dostęp 2019-11-10].
  36. ↑ Tadeusz Sołtykowski, Plany "Ogniwa" przybierają realne kształty. Kraków rozpoczął budowę sztucznego lodowiska i wielkiego ośrodka sportów zimowych, „Sport”, Rok VI (1), 2 stycznia 1950.
  37. ↑ Zdjęcie satelitarne 1965. Urząd Miasta Krakowa [dostęp 2019-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-28].
  38. ↑ Andrzej Jajszczyk, Cichy Kącik, czyli niszczenie Krakowa w skali lokalnej, „Gazeta Wyborcza”, 26 listopada 2010, s. 11-12.
  39. ↑ Krzysztof Kałarus, Hotelowe podchody, „Zielone Brygady”, 5, maj 1989.
  40. ↑ Anna Pojałowska, Cichy Kącik – walka Dawida z Goliatem, „Wiadomości Lokalne – Rada Dzielnicy V Krakowa”, 23 (2), kwiecień 2016, s. 4-5 [dostęp 2019-11-02] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-07].
  41. ↑ Piotr Tymczak, Małgorzata Mrowiec, Kraków. „Szklarnie” Cracovii i apartamenty w bloczysku w sąsiedztwie Błoń, „Dziennik Polski 24”, 18 września 2018 [dostęp 2019-03-20].
  42. ↑ Małgorzata Mrowiec, Kraków. Następny hotel wyrośnie tuż obok Błoń, „Dziennik Polski 24”, 9 stycznia 2019.
  43. ↑ Bartosz Dybała, Kraków. Biurowiec wysoki na 17 metrów, bloki i przelotówka wśród zieleni, „Gazeta Krakowska”, 4 lutego 2019 [dostęp 2019-02-10].
  44. ↑ Aleksander Gurgul, Szturm deweloperów. Błonia "opakowane" aparthotelami i knajpami, „Gazeta Wyborcza”, 15 stycznia 2019 [dostęp 2019-11-10].
  45. ↑ Bartosz Dybała, Zabudowa wokół Błoń postępuje. Czy ktoś jest w stanie to zatrzymać?, „Gazeta Krakowska”, 9 kwietnia 2019 [dostęp 2019-05-04], Cytat: Wypowiedź wojewódzkiego konserwatora zabytków Moniki Bogdanowskiej.
  46. ↑ We wtorek ruszyły pierwsze wozy tramwajowe nowej linii „O“, „Echo Krakowa”, Rok VI (108), 7 maja 1953, s. 1-2.
  47. ↑ KMK Kraków. Pętla tramwajowa Cichy Kącik [dostęp 2018-10-10].
  48. ↑ KMK Kraków. Pętla autobusowa Cichy Kącik [dostęp 2018-10-10].
  49. ↑ A.B., 400 mieszkańców i 1 kiosk, „Echo Krakowa”, Rok IX, 28 września 1954, s. 5.
  50. ↑ Stanisław Broniewski, Igraszki z czasem czyli minione lata na cenzurowanym, Kraków 1970, s. 68.
  51. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, NAC, Mleczarnia "Cichy Kącik" na Błoniach Krakowskich, marzec 1934 [dostęp 2018-10-30].
  52. ↑ „Goniec Krakowski”, Rok II (159), 16 czerwca 1919, s. 6.
  53. ↑ Aleksander Gurgul, Dom wyburzony, powstanie hotel przy ul. Piastowskiej, 2 czerwca 2015 [dostęp 2018-10-30].
  54. ↑ Gubernator, starosta i działacz partyjny zabawiają dzieci niemieckie w Cichym Kąciku, [w:] Niemiecki Kraków 1939-1945 widziany oczami kolonizatorów, 2018 [dostęp 2018-11-04].
  55. ↑ Krakowskie ciekawostki. Cichy Kącik [dostęp 2018-10-10].
  56. ↑ Tadeusz Boy Żeleński, Jak wygląda niedziela oglądana przez okulary Jana Lemańskiego [dostęp 2010-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-06].
  57. ↑ Z sali sądowej. O morderstwo żony, „Nowa Reforma”, XXVI (278), 20 czerwca 1907, s. 1-2 [dostęp 2019-11-03].
  58. ↑ O zamordowanie żony, „Nowa Reforma”, XXVI (278), 22 czerwca 1907, s. 2 [dostęp 2019-11-03].
  59. ↑ Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny – Archiwum Ilustracji, NAC, Willa Pod Rozmarynem [dostęp 2018-10-10].
  60. ↑ Ludwik Tomanek, W „Willi Pod Rozmarynem”, czyli Zygmunt Nowakowski w szlafroku, „As”, 5, 29 stycznia 1939, s. 11-12.
  61. ↑ Łukasz Orbitowski, Sfora, [w:] Inne Światy. Antologia inspirowana pracami Jakuba Różalskiego, Kraków: Sine Qua Non, 2018.
  62. ↑ Ksenia Charczenko, "Teraz w Krakowie czuję się tak dziwnie. Wszystkie okna są na swoim miejscu. Jak dobrze...", „onet.pl”, 5 marca 2022.

Zobacz też

Architektura zachodnich terenów Krakowa w dwudziestoleciu międzywojennym

Pozostałe osiedla krakowskie zbudowane w latach 1900-1939:

Bibliografia

  • Wioletta Kozłowska, Longing for ordinary house (Tęsknota za zwyczajnym domem), [w:] A house in a city: properties of an architectural thing: monograph. Vol. 8, Kraków 2016, s. 27-34.
  • Barbara Zbroja, Osiedle Komunalnej Kasy Oszczędności Powiatu Krakowskiego, [w:] Architektura międzywojennego Krakowa 1918-1939: budynki, ludzie, historia, Kraków 2014, s. 228-230.
  • Agata Jabłońska, Cichy Kącik, [w:] Modernizmy. Architektura nowoczesności w II Rzeczypospolitej. Tom 1. Kraków i województwo krakowskie – Andrzej Szczerski (red.), Kraków 2013, s. 165-182.
  • Maria J. Żychowska, Między tradycją a awangardą: problem stylu w architekturze Krakowa lat międzywojennych, Kraków 1991, s. 71-73.

Linki zewnętrzne

Kraków – Dzielnica V Krowodrza

herb Krakowa

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
KrakowCichyKacik.jpg
Autor: Agata zuzanna, Licencja: CC BY 3.0
Kraków, os. Cichy Kącik, proj. Wacław Nowakowski
Kraków Tram01 2008-06-29.jpg
Autor: KlausFoehl, Licencja: CC BY-SA 3.0
Line 0 museum tram in Cichy Kącik, Kraków.
Cichy Kącik, ul. Domeyki 1.jpg
Autor: Lesnydzban, Licencja: CC BY-SA 3.0
Osiedle Cichy Kącik w Krakowie, budynek przy ul. Domeyki 1
Willa przy ulDomeyki-Krakow-Szyszko-Bohusz.jpg
Autor: Agata zuzanna, Licencja: CC BY 3.0
jedna z dwóch bliźniaczych willi dyrektorskich na osiedlu Cichy Kącik w Krakowie