Cieśnina Gibraltarska
| ||
 | ||
| Państwo |  Hiszpania Maroko Gibraltar | |
| Lokalizacja | Ocean Atlantycki | |
| Akweny • Łączy wody • Z wodami | Oceanu Atlantyckiego Morza Śródziemnego | |
| Lądy • Oddziela • Od | Półwysep Iberyjski Afryki | |
| Głębokość • średnia | 300 m | |
| Miejscowości nadbrzeżne | Tanger, Ceuta, Algeciras, Tarifa | |
Położenie na mapie Hiszpanii  | ||
 36°00′N 5°21′W/36,000000 -5,350000 | ||
Cieśnina Gibraltarska (arab. جبل طارق, hiszp. Estrecho de Gibraltar lub Estrecho) – cieśnina łącząca Morze Śródziemne z Oceanem Atlantyckim, oddzielająca Afrykę od Europy, pomiędzy dzisiejszym Marokiem i Ceutą (posiadłością hiszpańską) a Hiszpanią i Gibraltarem (posiadłością brytyjską). W cieśninie znajduje się kilka małych wysp, m.in. terytorium sporne Perejil. Cieśnina ma około 300 m głębokości, jej najmniejsza szerokość wynosi 14 km, a współrzędne geograficzne – 36°00′N 5°21′W/36,000000 -5,350000[1].
W starożytności wzniesienia po obu stronach cieśniny, Skała Gibraltarska i Abyle, nosiły nazwę Słupów Herkulesa i oznaczały koniec znanego wówczas świata. Cieśnina Gibraltarska stanowiła od dawna bardzo ważny punkt strategiczny, jej opanowanie zapewniało bowiem kontrolę nad Morzem Śródziemnym. Podczas II wojny światowej cieśnina znajdowała się pod kontrolą brytyjską. Tym samym niemieckie okręty podwodne, które wpłynęły wcześniej na Morze Śródziemne nie mogły go opuścić, gdyż podwodne prądy są tutaj zbyt silne i jednostki musiałyby się wynurzyć. Zjawisko to jest powodowane wyparowywaniem wody w Morzu Śródziemnym, pozostała woda ma znacznie większą gęstość, dlatego opada na dno i dalej spływa do Atlantyku. Pozostałe po niej miejsce jest wypełniane wodą z oceanu płynącą bliżej powierzchni. Strefa rozdziału pomiędzy wodą o różnej gęstości znajduje się na około 80 m głębokości po stronie morza i 800 m od strony oceanu. Na trasie przepływu wody o różnym zasoleniu znajduje się poprzeczna skalna przegroda o nazwie Próg Gibraltarski (Camarinal Sill), która powoduje dodatkowe zaburzenia ruchu wody oraz wpływa na powstanie tzw. fal wewnętrznych o wysokości dochodzącej nawet do 100 m[2][3].
Status prawny
Wody cieśniny na całej szerokości stanowią morze terytorialne państw nadbrzeżnych, ale państwa te nie zawarły umowy dotyczącej delimitacji granic państwowych. Żegluga w cieśninie odbywa się na zasadach prawa przejścia tranzytowego, które obejmuje żeglugę statków, w tym okrętów podwodnych w położeniu podwodnym, oraz przelot statków powietrznych[4].
Przypisy
- ↑ Guðmundur Helgason: The Strait of Gibraltar. Sector 1 (ang.). www.argolis-yacht.ru. [dostęp 2017-06-03].
- ↑ NASA: Solitons, Strait of Gibraltar (ang.). [dostęp 2007-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-24)].
- ↑ Strait of Gibraltar (ang.). Institut für Meereskunde der Universität Hamburg, 2002-07-30. s. The tropical and subtropical ocean viewed by ERS SAR. [dostęp 2007-06-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-10-11)].
- ↑ D.R. Bugajski, Prawa żeglugowe okrętu w świetle prawa międzynarodowego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009, ISBN 978-83-7383-351-7, s. 209–213.
Media użyte na tej stronie
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Flag of Gibraltar
The Strait of Gibraltar provides a natural physical barrier between the countries of Spain (north) and Morocco (south). In geologic terms, the 10-mile (16-kilometer) strait that separates the two countries, as well as Europe and Africa, is located where the two major tectonic plates—the Eurasian Plate and the African Plate—collide. This high-oblique, northeast-looking photograph shows the mountainous northern coast of Morocco and the coastal mountains of southern Spain, including the dagger-shaped, snow-covered Sierra Nevada Mountains of southeastern Spain. The Guadalquivir River flows from east to west along the base of the Sierra Morena Mountains in southern Spain. The famous British city of Gibraltar is located on the wedge-shaped peninsula on the east side of the bay in the southernmost protrusion of Spain. The city of Ceuta is a Spanish enclave on the extreme northeastern coast of Morocco. Ceuta, a free port with a large harbor, has remained under Spanish control since 1580.