Cień (archetyp)

Cień – składnik osobowości. W koncepcji struktury osobowości zaproponowanej przez Junga to jeden z bardziej wyodrębnionych archetypów (obok persony, animy i animusa). Pojęciowo zbliżony do id w koncepcji Zygmunta Freuda.

Podział

Wyróżnić można:

Cień zbiorowy

Archetyp cienia konstytuują zwierzęce popędy, odziedziczone według Junga po niższych gatunkach w procesie ewolucji. Uosabia on zwierzęcą naturę człowieka i obejmuje m.in. pojęcie grzechu pierworodnego (z jego projekcją w formie szatana lub wroga).

Cień osobisty

Cień osobisty zawiera części osobowości, które zostały uprzednio:

wskutek braku akceptacji środowiska w którym rozwój danej osoby zachodził[1].

Znaczenie

Cień odpowiada za pojawianie się w świadomości oraz zachowaniu człowieka nieakceptowanych społecznie, negatywnych uczuć, myśli lub działań. Jest "ciemną stroną" osobowości, a jego źródła umiejscowione są w nieświadomości zbiorowej. Jako jeden ze składników osobowości nadaje jej bardziej spontaniczny, otwarty i ognisty charakter.

Cień podlega procesowi projekcji, lecz jedynie na osoby tej samej płci. Nosicieli projekcji cienia dana osoba może odszukać wśród osób do których czuje niechęć[2] i które równocześnie manifestują cechy wartościowane subiektywnie jako wysoce niepożądane[3].

Możliwe jest również utożsamienie się z cieniem. Ekscentryczne zachowania indyjskich awadhutów wyjaśnia zajściem właśnie tego zjawiska Georg Feuerstein w pracy "Holy Madness: The Shock Tacticts and Radical Teachings of Crazy-Wise Adepts, Holy Fools, and Rascal Gurus"[4].

Indywiduacja

Psychologia analityczna Carla Gustava Junga objaśnia, zachodzący w trakcie rozwoju jednostki (indywiduacja), proces o nazwie integracja cienia[5]. Umożliwia on wykorzystanie składowych cienia jako nowych zasobów osobowości.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Cień zawsze stoi za sterem. W: Maja Storch: Tęsknota silnej kobiety za silnym mężczyzną. Robert Reszke (przeł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Szafa, 2002, s. 28. ISBN 83-88141-03-4.
  2. ↑ Tajemna przewodniczka. W: Maja Storch: Tęsknota silnej kobiety za silnym mężczyzną. Robert Reszke (przeł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Szafa, 2002, s. 35. ISBN 83-88141-03-4.
  3. ↑ Tajemna przewodniczka. W: Maja Storch: Tęsknota silnej kobiety za silnym mężczyzną. Robert Reszke (przeł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Szafa, 2002, s. 36. ISBN 83-88141-03-4.
  4. ↑ Hinduizm / Asceci śiwaiccy. W: Jacek Sieradzan: Szaleństwo w religiach świata. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Wanda, 2005, s. 381. ISBN 83-89448-16-5.
  5. ↑ Cień zawsze stoi za sterem. W: Maja Storch: Tęsknota silnej kobiety za silnym mężczyzną. Robert Reszke (przeł.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Szafa, 2002, s. 33. ISBN 83-88141-03-4.

Linki zewnętrzne