Ciemiernik biały
| ||
 | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | jaskropodobne | |
| Rząd | jaskrowce | |
| Rodzina | jaskrowate | |
| Rodzaj | ciemiernik | |
| Gatunek | Ciemiernik biały | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Helleborus niger L. Sp. pl. 1:558. 1753 | ||
Ciemiernik biały (Helleborus niger) – gatunek wieloletniej rośliny z rodziny jaskrowatych. W naturze występuje na śródleśnych łąkach i skrajach lasów w środkowej i południowej części Europy[3] (Austria, Niemcy, Szwajcaria, Słowenia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja, Czechy). W Polsce jest rośliną uprawianą. Polską nazwę zwyczajową zawdzięcza białym kwiatom, podczas gdy nazwa łacińska oznacza czarny (niger) – od ciemnobrunatnego, z czasem ciemniejącego do czarnego koloru korzeni rośliny[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina rosnąca do wysokości 25–30 cm.
- Liście
- Zimozielone, 7–9 sieczne, o odcinkach jajowatych.
- Kwiaty
- Osiągają 3–8 cm średnicy. Okwiat barwy białej (niekiedy czerwieniejący podczas owocowania), 5-działkowy z licznymi pręcikami oraz kilkoma, zrastającymi się w dolnej części słupkami[5].
- Owoc
- Mieszek.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna. Jest uprawiany na rabatach głównie ze względu na swój nietypowy okres kwitnienia. Przy sprzyjających warunkach klimatycznych w Polsce roślina ta zakwita w grudniu, w okresie świąt Bożego Narodzenia, stąd też na zachodzie Europy i w Polsce posiada inną nazwę – "róży Bożego Narodzenia", jednakże w przypadku mrozu i śniegu roślina opóźnia swoje kwitnienie do pierwszych odwilży – w lutym bądź w marcu[4].
- Roślina lecznicza. Kłącza tej rośliny zawierają glikozydy o działaniu podobnym do strofantyny. Jest surowcem używanym do wyrobu leków nasercowych. Cała roślina jest trująca[6].
Uprawa
Najlepiej rośnie na częściowo zacienionych stanowiskach, na przepuszczalnej, próchnicznej i stale wilgotnej ziemi[6]. Rozmnaża się go przez nasiona wysiewane wkrótce po ich zbiorze, gdyż szybko tracą one zdolność kiełkowania[7]. Można też rozmnażać go przez podział silnie rozrośniętych kęp; najlepiej robić to również zaraz po przekwitnieniu[7]. Po przekwitnieniu wskazane jest usuwanie kwiatostanów oraz ściółkowanie gleby kompostem[6]. Rośliny bywają atakowane przez mszyce, zwalcza się je preparatami chemicznymi.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-01-25].
- ↑ a b Rośliny użytkowe, Wiedza Powszechna, W-wa, 1966
- ↑ Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ a b Ciemierniki. [dostęp 2010-02-01].
Media użyte na tej stronie