Ciemiernik cuchnący

Ciemiernik cuchnący
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

ciemiernik

Gatunek

ciemiernik cuchnący

Nazwa systematyczna
Helleborus foetidus L.
Sp. pl. 1:558. 1753
Pokrój

Ciemiernik cuchnący (Helleborus foetidus) – gatunek rośliny należący do rodziny jaskrowatych. Pochodzi z południowo-zachodniej Europy oraz północnej Afryki (Maroko)[3]. W Polsce nie występuje dziko, jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Morfologia

Pokrój
Tworzy pojedyncze kępy. Cała roślina wydziela nieprzyjemny zapach i stąd pochodzi jej nazwa gatunkowa.
Łodyga
Gruba, wzniesiona. Osiąga od 20-80 cm wysokości.
Liście
Mają około 11 ząbkowatych łatek, są lancetowate i ciemnozielone.
Kwiaty
Zebrane w wiechy na szczycie pędów. Dzwonkowate, na brzegach są czerwone, o nieprzyjemnym zapachu, ich szerokość wynosi 2 cm, zwisają w rozgałęzionych i jednostronnie skierowanych kwiatostanach. Mają jajowate przysadki kwiatowe.
Owoce
Mają około 2 cm długości.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. W swoim naturalnym środowisku rośnie w lasach liściastych, na kamienistych zboczach pokrytych zaroślami, na obrzeżach lasów, głównie na podłożu wapiennym[4]. W Polsce kwitnie bardzo wczesną wiosną, lub nawet zimą; jeśli nie ma śniegu to już od lutego[4]. Cała roślina jest trująca[5].

Zastosowanie i uprawa

  • Jest uprawiany jako roślina ozdobna ze względu na swój nietypowy okres kwitnienia. Najładniej wygląda sadzony w grupach pomiędzy drzewami lub krzewami. Atrakcyjny jest również po przekwitnieniu[6]. Można go też uprawiać w doniczkach na tarasach, balkonach.
  • Uprawia się z gotowych sadzonek, można też rozmnażać roślinę przez podział bryły korzeniowej. Wymaga stanowiska cienistego lub półcienistego i żyznej, wapiennej gleby o stałej wilgotności[6]. Źle znosi przesadzanie. Przed kwitnieniem należy usuwać stare liście. Nawożenie – raz do roku nawozem wieloskładnikowym lub obornikiem.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-07] (ang.).
  3. Taxon: Helleborus foetidus L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-01-25].
  4. a b Ciemierniki. [dostęp 2010-02-01].
  5. Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Jadwiga Kozłowska (tłum.). Warszawa: Bertelsmann Publishing, 1998, s. 18-19, seria: Leksykon przyrodniczy. ISBN 83-7129-756-4. (pol.)
  6. a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Helleborus foetidus01.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Helleborus foetidus 070406.jpg
Autor: Bernd Haynold, Licencja: CC BY 2.5
Helleborus foetidus, Hohenloher Land, Germany