Ciemniki
Artykuł | 53°30′31″N 18°32′22″E |
---|---|
- błąd | 38 m |
WD | 53°30'31"N, 18°32'22"E |
- błąd | 38 m |
Odległość | 10 m |
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (III 2007) | 180[1] |
Strefa numeracyjna | 52 |
Kod pocztowy | 86-131[2] |
Tablice rejestracyjne | CSW |
SIMC | 0087277 |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
53°30′31″N 18°32′22″E/53,508611 18,539444 |
Ciemniki (niem. Czemnik / Ciemnik) – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Jeżewo.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 180 mieszkańców[1]. Jest siódmą co wielkości miejscowością gminy Jeżewo.
Historia
Ciemniki to kociewska wieś. Pierwsza historyczna nazwa pochodzi z 1821 r. i została zapisana w języku niemieckim jako Czemnick-Wenglarken (Ciemniki-Węglarki)[3]. Następne to: Czemnik (1879 r.), Ciemnik (1925 r.), Ciemniki (1931 r.)[4]. Nazwa wsi jest nazwą topograficzną pochodzącą od przymiotnika „ciemny” z formantem - ik (może utworzona od nieznanej dziś nazwy lasu - „Ciemnik”); nazwa spluralizowana (występuje w formie liczby mnogiej) w latach trzydziestych XX wieku. Drugi człon pierwotnej nazwy - Węglarki jest nazwą kulturową najprawdopodobniej wywodzi się od rzeczownika „węglarka” - pieca do wypalania węgla drzewnego, kociewsko-kaszubskie „vągle” - to zwęglone kawałki niedopalonego drewna[4].
Początki wsi wiążą się z reformą agrarną, którą na terenie dzisiejszej gminy Jeżewo władze pruskie rozpoczęły w 1820 r. W 1821 roku na rozparcelowanych dobrach majątku Taszewo (obszary leśne) zaczęła powstawać wieś Ciemniki[3]. W połowie XIX wieku w pobliżu Ciemnik rozwinęły się osady: Łazy (Laski), Pleśno i Węglarki. Zapewne na początku lat osiemdziesiątych XIX stulecia Ciemnikom nadano status gminy jako Ciemniki - Węglarki[5].
Pierwsze informacje o obszarze wsi pochodzą z 1885 r. i podają, ze areał osad: Ciemniki Łazy, Pleśno, Węglarki liczył 298 ha[5]. Pierwsze dane liczbowe o mieszkańcach wsi pochodzą z 1885 r. i podają, że w gminie Ciemniki-Węglarki zamieszkiwało 447 osób: w Ciemnikach - 113, w Laskach - 101, w Pleśnie - 88, w Węglarkach - 145 osób. Pod względem wiary dominowała ludność wyznania katolickiego (głównie Polacy) - 253, ewangelików było 194[5]. Krótko przed wybuchem wojny (1939 r.) w sołectwie Ciemniki żyło 493 mieszkańców, z czego Polaków było 471, natomiast Niemców - 22[6]. Już w 1820 r. w Węglarkach otwarto jednoklasową szkołę, do której uczęszczały dzieci z Ciemnik, Węglarek, Pleśna, Łazów, a do lat sześćdziesiątych XIX wieku również z Dubielna i Wilczego Błota[5]. W latach siedemdziesiątych XIX stulecia w Węglarkach postawiono nowy, murowany budynek szkolny, który przetrwał do dziś (po zamknięciu szkoły w 1975 r. pełni funkcje mieszkaniowe)[5].
Przypisy
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 168 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b Maercker H., 1886, „Eine polnische Starostei und ein preussischer Landratskreis, Geschichte des Schwetzer Kreises 1466-1873”, Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins, Bd.17-19, Danzig
- ↑ a b Brózdowska E., 2005, „Pochodzenie nazw miejscowości gminy Jeżewo”, w: „Gmina Jeżewo”, praca zbiorowa, Jeżewo
- ↑ a b c d e Dąbrowski Z., 2005, „Pod zaborem pruskim”, w: „Gmina Jeżewo”, praca zbiorowa, Jeżewo
- ↑ Dąbrowski Z., 2005, „W okresie II Rzeczypospolitej 1920-1939”, w: „Gmina Jeżewo”, praca zbiorowa, Jeżewo
Linki zewnętrzne
- Ciemnik, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 688 .
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Jeżewo, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świecie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 53.74 N
- S: 53.23 N
- W: 18.02 E
- E: 18.80 E