Cieszkowy
| Artykuł | 50°19′42″N 20°31′52″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°19'59.9"N, 20°31'59.9"E, 50°19'38.78"N, 20°31'37.56"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 610 m |
| wieś | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna | 41 |
| Kod pocztowy | 28-506[3] |
| Tablice rejestracyjne | TKA |
| SIMC | 0235737[4] |
Położenie na mapie gminy Czarnocin _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Czarnocin") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kazimierskiego  | |
 50°19′42″N 20°31′52″E/50,328333 20,531111 | |
Cieszkowy – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie kazimierskim, w gminie Czarnocin[5][4].
We wsi znajduje się Gimnazjum im. Armii Krajowej.
Integralne części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0235743 | Grabówka | część wsi |
| 0235750 | Jadwisin | część wsi |
| 0235766 | Mieczysławówka | część wsi |
| 0235772 | Ogrody | część wsi |
Historia
Nazwa miejscowości pochodzi od imienia Cieszek. W XV wieku były to dwie wsie: Cieszków Duży (Czeszkow Maior) i Cieszków Mały (Czeszkow Minor). Obydwie należały do możnego rodu Rabsztyńskich herbu Topór.
W XVI w powstał tu zbór ariański z oryginalnymi napisami braci polskich i z typowym podziałem na dwie salki, dla początkujących i już wprowadzonych w dyskusję[6]. W wieku XVII prawdopodobnie Wylamowie i Żeleńscy zamienili go na zbór kalwiński. Kolejnej zmiany jego przeznaczenia tym razem na lamus dokonano w XIX wieku. Obecnie w ruinie. Nad drzwiami i wnęka w sionce napisy: sentencje łacińskie, zatarty napis erekcyjny i napis polski z cytatem z Ewangelii św. Mateusza.
W 1783 r. wieś należąca wówczas do powiatu wiślickiego w województwie sandomierskim była własnością wdowy po Pawle Grabowskim, staroście czechowskim[7]. W 1864 r. na mocy dekretu cara Aleksandra II o uwłaszczeniu włościan wieś stała się własnością jej mieszkańców.
W 1859 r. w Cieszkowach zbudowano dwór wg projektu architekta Stanisława Postawki z Gabułtowa. Po II wojnie światowej budynek wywłaszczony przez władzę ludową w krótkim czasie popadł w ruinę. Na jego miejsce w roku 1963 wybudowano szkołę podstawową.
W 1997 r. miejscowość liczyła 250 mieszkańców i 72 domy.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Zabytki
- Pozostałości zespołu dworskiego, wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.175/1-2 z 29.01.1958, z 30.09.1959 i z 15.02.1967)[8]:
- zbór ariański z XVII w., przebudowany w XIX w.,
- park z XVIII w., przebudowany w połowie XIX w.
Osoby związane z Cieszkowami
- Karol Frycz – polski malarz, scenograf i reżyser teatralny.
- Henryk Liburski – aktor, ur. w Cieszkowach.
- Ryszard Bukowski – polski kompozytor, pedagog, publicysta, ur. w Cieszkowach.
Przypisy
- ↑ Wieś Cieszkowy w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2022-03-02] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 165 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s. 108.
- ↑ Franciszek Czaykowski, Regestr Diecezjów Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784, Warszawa 2006, s. 352.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 13 [dostęp 2015-10-21].
Linki zewnętrzne
- Cieszkowy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 696.
- Cieszkowy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 340.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Integralne części wsi |
|
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kazimierza County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.40 N
- S: 50.17 N
- W: 20.28 E
- E: 20.79 E
Autor: Pesell, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cieszkowy Zbór Braci Polskich
Herb gminy Czarnocin