Ciguatera
Ciguatera (CFP od ang. Ciguatera Fish Poisoning) – zatrucie toksynami morskimi, zwanymi ciguatoksynami, przebiegające najczęściej pod postacią objawów zatrucia pokarmowego, których bezpośrednią przyczyną jest spożycie niektórych gatunków ryb.
Pierwotnym źródłem toksyn są algi z gatunku Gambierdiscus toxicus[1], które są początkowym ogniwem łańcucha pokarmowego wielu mórz tropikalnych. W kolejnych ogniwach łańcucha pokarmowego następuje progresywna kumulacja toksyn i wśród dużych, drapieżnych gatunków stężenie toksyny może osiągnąć poziom toksyczny dla człowieka. Objawy choroby opisano po spożyciu wielu ryb, w tym pstrąga, łososia, makrelowatych, barrakudowatych, niektórych murenowatych, lucjanowatych[2] i strzępielowatych[3] – występowanie toksyn opisano w sumie u około 400 gatunków ryb regionów tropikalnych i subtropikalnych, a także u hodowlanych łososi. Szczególnie częste przypadki występowania toksyny stwierdzono w tropikalnych rejonach Pacyfiku, północnej Australii i na Karaibach.
Objawy pojawiają się po około 30 minutach od spożycia skażonego mięsa (ciguatoksyny są odporne na temperaturę, więc gotowanie nie zmniejsza ryzyka zatrucia) i rozpoczynają się gwałtowną biegunką, wymiotami i bólami brzucha. W miarę trwania tych objawów dołączają kolejne, takie jak bóle mięśni, zawroty głowy, nadmierna potliwość, stany lękowe, paradoksalne obniżenie temperatury ciała, drętwienie ust i palców, ataksja i halucynacje. Charakterystycznym objawem jest też uczucie palenia przy kontakcie z zimnym przedmiotem. W niektórych przypadkach nasilenie objawów neurologicznych doprowadza do paraliżu i zgonu.
Objawy zatrucia mogą utrzymywać się kilka tygodni, ale opisywano także trwanie objawów przez 20 lat[4]. W przypadkach przewlekłych objawy zatrucia mogą przebiegać podobnie do stwardnienia rozsianego.
Nie jest znane skuteczne antidotum na ciguatoksyny. Obowiązuje więc leczenie objawowe, polegające na wyrównywaniu stwierdzanych zaburzeń. W leczeniu stosowany był również mannitol, ale ostatnie badania nie potwierdzają jego skuteczności[5]. W przypadku dolegliwości neurologicznych skuteczna bywa amitryptylina. Nawet u osób, które już nie mają objawów klinicznych, spożycie niektórych pokarmów (orzechów, kurczaka, jajka, alkoholu, ryby) może powodować nawrót dolegliwości[6].
Profilaktyka sprowadza się do unikania dużych ryb (ponad trzy kilogramy) pochodzących z mórz tropikalnych. Należy również pamiętać, że ani gotowanie, ani mrożenie nie unieczynnia toksyny.
Przypisy
- ↑ Harmul Algal Blooms (HABs). Serwis internetowy amerykańskich Centrów Kontroli i Prewencji Chorób
- ↑ J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.).
- ↑ Schoelinck et al.. A phylogenetic re-analysis of groupers with applications for ciguatera fish poisoning. „PLOS ONE”. 9 (8), 2014. DOI: 10.1371/journal.pone.0098198. (ang.).
- ↑ Foodborne Pathogenic Microorganisms. Ciguatera. cfsan.fda.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-17)].. Serwis internetowy amerykańskiej Agencji Żywności i Leków
- ↑ H. Schnorf, M. Taurarii, T. Cundy, Ciguatera fish poisoning: a double-blind randomized trial of mannitol therapy, „Neurology”, 58 (6), 2002, s. 873–80, PMID: 11914401.
- ↑ Ciguatera fish poisoning. cdph.ca.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-16)].. Serwis internetowy California Department of Public Health
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Ciguatoxin aka CTX1B, a neurotoxin isolated from the marine dinoflagellate Gambierdiscus toxicus.