Cikowice

Artykuł

49°58′58″N 20°22′38″E

- błąd

39 m

WD

49°59'N, 20°22'E

- błąd

2328 m

Odległość

800 m

Cikowice
wieś
Ilustracja
Kościół w Cikowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

bocheński

Gmina

Bochnia

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-700[1]

Tablice rejestracyjne

KBC, KBA[2]

SIMC

0812057

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bochnia, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cikowice”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cikowice”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cikowice”
Ziemia49°58′58″N 20°22′38″E/49,982778 20,377222
Strona internetowa
Nieoficjalny herb wsi Cikowice
Szkoła

Cikowicewieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia.

Wieś królewska w tenucie niepołomickiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[3].

W latach 1954-1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cikowice, po jej zniesieniu w gromadzie Bochnia-Zachód. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Od 1919 roku w miejscowości ma swoją siedzibę parafia. W Cikowicach znajduje się przystanek kolejowy, przez który przebiega linia kolejowa 91 Kraków GłównyMedyka. Występują tu duże pokłady wód geotermalnych.

Części wsi

Integralne części wsi Cikowice[4][5]
SIMCNazwaRodzaj
0812063Gawędaczęść wsi
0812070Pastwiskoczęść wsi
0812086Zastudnieczęść wsi

Historia

Cikowice po raz pierwszy pojawiają się w zapiskach w roku 1356, ale wioska z pewnością została założona znacznie wcześniej. Nazwa wsi jest patronimiczna, a jak twierdzi prof. Stanisław Arnold, wsie o takich nazwach nie powstały później niż około połowy XIII wieku.

Pierwszymi znanymi właścicielami Cikowic byli: Wojciech z Bęszyna, Michał i Czcik z Paszkowic oraz Jarosław. Od początku swego istnienia była w rękach szlacheckich i dość często zmieniała właścicieli. Na początku XV wieku właścicielem części Cikowic był podsędek ziemi krakowskiej Piotr Cikowski herbu Radwan, posługujący się najstarszą znaną pieczęcią z wizerunkiem tego herbu pochodzącą z 1443 i 1446 roku[6]. Był bardzo lubiany przez okoliczną szlachtę. Piotr sprzedał swoją część Cikowic w 1418 roku Janowi z Tarnowa. W rękach królewskich wioska znalazła się w 1489 roku. Jan Amor Tarnowski sprzedał je królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi wraz ze Stanisławicami, o czym poświadcza kopia dokumentu z 8 stycznia 1489 znajdująca się w Tekach Naruszewicza Biblioteki Czartoryskich. Włączono je do dóbr niepołomickich. W czasie lustracji dóbr królewskich w roku 1564 Cikowice należały do folwarku w Stanisławicach. Zamieszkiwało je 4 kmieci na półłankach, którzy oprócz czynszu oddawali do folwarku m.in. po 2 sery, 30 jajek i 2 koguty. Po 2 kapłony i 24 grosze czynszu musiało płacić 6 cikowskich zagrodników. Mieszkało w wiosce też dwóch sołtysów osadzonych na niewielkich rolach. W osadzie była też karczma.

Po rozbiorach Cikowice znalazły się w dominium niepołomickim, pozostając pod bezpośrednim zarządem władz kameralnych. Władze austriackie założyły w wiosce 1-klasową szkołę trywialną, w której później umieszczono również wypożyczalnię[7].

Urodził się tu Józef Rybkaporucznik Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari[8].

Zabytki

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].

  • kościół parafialny pw. św. Antoniego Padewskiego z lat 1913–1918

Przypisy

  1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 166 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669)
  3. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 95.
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. Andrzej Kulikowski: Wielki Herbarz Rodów Polskich. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 282, 283. ISBN 83-7391-523-0.
  7. Strona wsi Cikowice. [dostęp 2013-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)].
  8. Polak (red.) 1991 ↓, s. 184.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Herb Gminy Bochnia.jpg
Herb Gminy Bochnia został uchwalony Uchwałą Nr XX/259/05 Rady Gminy Bochnia z dnia 30 września 2005r.
Kosciol w cikowicach.jpg
Autor: Macka89, Licencja: CC BY 3.0
Cikowice - kościół parafialny p.w. św. Antoniego Padewskiego
POL Cikowice COA.jpg
Herb wsi Cikowice, gmina Bochnia.
Cikowice 1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cikowice. Szkoła