Cingulum

Duchowny w albie i stule, przewiązanych założonym cingulum

Cingulum – pas lub gruby sznur z frędzlami na obu końcach, używany przez duchownych i usługujących w kościołach chrześcijańskich, jako element stroju liturgicznego. Służy do przewiązania w pasie alby lub habitu. Użycie cingulum nie jest obowiązkowe, gdy alba jest tak uszyta, że przylega do ciała bez tego paska.

Nazwa wywodzi się od łacińskiego słowa cingulum, oznaczającego pas żołnierski lub pas urzędniczy.

Dawniej cingulum było szerokim pasem zdobionym haftem.

Pas symbolizuje moc i łaskę Bożą, w którą odziani są chrześcijanie stający do służby Bożej. Wraz z początkiem używania w roli cingulum sznurka pojawiła się symbolika wstrzemięźliwości i panowania nad pożądliwościami cielesnymi. Sznur jest także znakiem pracy w służbie Bożej i posłuszeństwa.

Cingulum najczęściej jest w kolorze białym, jednak coraz częściej spotyka się inne jego kolory. W Kościele rzymskokatolickim coraz popularniejszą praktyką jest także stosowanie przez różnych usługujących, zwłaszcza lektorów, cingulum w kolorze zależnym od koloru liturgicznego danej celebracji, w czasach dawniejszych takie praktyki w odniesieniu do posługujących i duchowieństwa były szeroko rozpowszechnione.

W obrządkach bizantyjskich i pokrewnych, prezbiterzy i biskupi przepasują się ozdobnym pasem po założeniu sticharionu (szaty odpowiadającej rzymskiej albie) oraz epitrachelionu (stuła; na wschodzie najczęściej zszyta na środku).

Bibliografia

• Elmar Nübold, Eugeniusz Stencel: Przy ołtarzu Pana. Pelplin: Wydawnictwo Bernardinum, wyd. 6, 2008, ISBN 978-83-7380-563-7.

Liturgia rzymska Kościoła katolickiego

Obrzędy liturgiczne	chrzest bierzmowanie msza zwyczajna forma rytu rzymskiego nadzwyczajna forma rytu rzymskiego sakrament pokuty i pojednania namaszczenie chorych sakrament święceń sakrament małżeństwa liturgia godzin sakramentalia
Paramenty liturgiczne	kielich patena puszka (cyborium) kustodia melchizedek monstrancja konopeum naczynie na krzyżmo waskulum ampułki trybularz (kadzielnica) łódka aspersorium kropidło dzwonki mszalne tintinnabulum baldachim umbraculum sztandar procesyjny feretron relikwiarz krzyż procesyjny
Księgi liturgiczne	mszał rytuał pontyfikał brewiarz ewangeliarz lekcjonarz kolektarz graduał antyfonarz martyrologium psałterz sakramentarz agenda liturgiczna rubrycela
Bielizna kielichowa	korporał palka puryfikaterz ręczniczek welon kielichowy bursa
Szaty liturgiczne	humerał alba cingulum manipularz (sudarium) tunika (tunicella) stuła dalmatyka ornat kapa (pluwiał) pierścień pektorał pastorał mitra paliusz welon naramienny (tuwalnia)
Strój chórowy	sutanna koloratka biret komża rokieta mucet piuska habit coculla
Szaty papieskie	Pierścień Rybaka camauro subcinctorium falda fanon mantum tiara
Zobacz też	ogólne wprowadzenie do mszału rzymskiego rok liturgiczny kolory liturgiczne nabożeństwa