Ciołek (herb szlachecki)

Ciołek
	; Herb Ciołek
Typ herbu	szlachecki
Zawołanie	Biała, Ciołek
Alternatywne nazwy	Biała, Bos, Czolkowye, Czyolka, Taurum, Taurus, Thauri, Wolu, Vitulum, Vitulus, Taurorum
Pierwsza wzmianka	1279 (pieczęć),; 14 lutego 1325 (zapis)

Ciołek – polski herb szlachecki, noszący zawołania Biała, Ciołek^[4]. Wzmiankowany w najstarszym zachowanym do dziś polskim herbarzu, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, spisanym przez historyka Jana Długosza w latach 1464–1480^[3]. Ciołek jest jednym z 47 herbów adoptowanych przez bojarów litewskich na mocy unii horodelskiej z 1413 roku^[5].

Herb występował głównie wśród rodzin osiadłych w ziemi sandomierskiej, na Kujawach i w Wielkopolsce^[4]. Spośród najbardziej znanych rodów pieczętujących się herbem Ciołek, należy wymienić Poniatowskich^[6] i Zielińskich^[7].

Ciołka używał też Stanisław II August^[8].

Opis herbu

Opis historyczny

Jedna ze stron manuskryptów Jana Długosza, zawierająca opisy polskich herbów

Jan Długosz (1415–1480) blazonuje herb i opisuje herbownych następująco^[3]:

Taurorum, Taurum rubeum in albo campo defert. Genus Almanicum, viri robusti, sed ad violenciam et impietatem proni.

Jan Długosz, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae

Po przetłumaczeniu:

Ciołek, byka czerwonego w polu białym noszą. Rodzina niemiecka, tędzy ludzie, ale skłonni do przemocy i bezbożności.

Jan Długosz, Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae

Kasper Niesiecki, podając się na dzieła historyczne min. Szymona Okolskiego, Wacława Potockiego i Marcina Bielskiego, opisuje herb^[9]:

Jest Ciołek czerwony w białym polu, z rogami, w prawą tarczy głową i całym sobą obrócony: nad hełmem i koroną połowa tegoż Ciołka w prawą tarczy z korony wyskakującego.

Kasper Niesiecki, Herbarz Polski, T. VII

Opis współczesny

Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco^[a]:

Na tarczy w polu srebrnym ciołek stojący czerwony.

W klejnocie pół ciołka wspiętego.

Labry herbowe czerwone, podbite srebrem.

Geneza

Najwcześniejsze wzmianki

Najstarszym znanym nam przedstawicielem rodu Ciołków był komes Gosław z Drzewicy (województwo łódzkie) zmarły w 1251 r. Drzewnica, gniazdo rodowe Ciołków Drzewnickich, była we władaniu tego rodu przez ponad 500 lat. Dzięki Spominkom o Ciołkach napisanych przez kasztelana małogoskiego Adama Drzewickiego herbu Ciołek z Drzewicy (zm. 6 maja 1534) znamy potomków Gosława: Wojciech syn Gosława (zm. 1321), Mikołaj syn Wojciecha (zm. 1339), Andrzej syn Mikołaja (zm. 1385), Bogusław syn Andrzeja (zm. 1414), Jakub syn Bogusława, dziad Adama Drzewieckiego kasztelana małogoskiego.

Najwcześniejsze użycie heraldycznego Ciołka, niezwiązane jednakże z nazwą heraldycznego rodu Ciołek, na terenach Polski zostało znalezione na Śląsku na pieczęci Henryka z Wizenburga (Henricus de Wisenburgh) pochodzącej z 1279^[10]. Obszerna dyskusja nad uznaniem Henryka z Wizenburga za protoplastę heraldycznego rodu Ciołków na terenie Polski została przeprowadzona przez Jardetzky’ego^[11].

Najwcześniejszy dokument odnoszący się do herbu Ciołek został wydany przez komesa – comes Thomas dictus Ciołek heres ville de Bogucicz pochodzący z 14 lutego 1325 i potwierdzonego tego samego dnia przez króla Władysława Łokietka (Wladislaus dei gracja Rex polonie) w Chęcinach^[12]^[b].

Znane są wizerunki pieczętne z roku 1385 i 1401^[13].

Podczas unii horodelskiej doszło do adoptowania Jana Ewilda, bojara litewskiego, do herbu Ciołek. Swą pieczęć przytłoczył do aktu unii Stanisław z Brezecza (Stanislaus de Brezecz)^[14]. Z tego samego okresu pochodzi herb z modlitewnika Stanisława Ciołka, biskupa poznańskiego, datowanego na 1430^[15].

Najwcześniejsze lokalne źródło heraldyczne wymieniające ten herb to wspomniane już wcześniej Insignia seu clenodia Regis et Regni Poloniae, datowane na lata 1464–1480. Autorem tego dzieła jest polski historyk, Jan Długosz^[3].

Etymologia

Od nazwy osobowej Ciołek (według staropolskiego słownika nazw osobowych) lub w wypadku wtórnego nawiązania możliwe też od apelatywu ciołek (łac. taurus; „byk, wół”). Apelatyw ciołek i wół i ich łacińskie odpowiedniki, takie jak: taurus, bos, vitulus, znajdują się w opisach herbu na przestrzeni wieku. Przybranie ciołka do tarczy herbowej było wtórne w stosunku do nazwy rodu^[2].

Herbowni

Lista Tadeusza Gajla

Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.

Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)^[16]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla^[17] (181 nazwisk^[18]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Ciołek. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to jednakże dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Ciołek^[18]:

Aksamitowski,
Bielański, Bielawski, Bieliński, Borkowski, Brzeski, Bzicki,
Cetys, Chabdziński, Chądzeński, Chądzyński, Chebdziński, Chędziński, Chodźko, Chudzewski, Cichoborski, Cielątko, Ciołek, Ciołkiewicz, Ciołkowicz, Ciszkiewicz, Czarnołoski, Czarnołuski, Czuszułowicz,
Dobroniecki, Dobrynicki, Dobryniecki, Dobryniewski, Dobrzyniecki, Dobszewicz, Drzewicki, Drzewiecki, Dulewicz,
E, Ewild, Eynild,
Fiebron, Fyebron,
Gałajski, Gawianowski, Gerłachowski, Gierlachowski, Gierłach, Gierłachowski, Głuski, Głuszewicz, Głuszkiewicz, Głuszkowicz, Gnoiński, Gnojeński, Gorczyczewski, Goryszewski, Gościejewski, Gościejowski, Górecki, Gułowski, Gumkowski, Gutanowski, Gutowski,
Hutowicz,
Jarogoszka, Jarosławski, Jasiewski, Jaszewski, Jazgarski, Jazgarzewski, Jazgorzewski, Jeżowski,
Kajsza, Kaliski, Kalisz, Kędzierzawski, Klausgielowicz, Klawsgiełowicz, Kodziewicz, Komarowicz, Komarowski, Komorowski, Konarzewski, Kopowski, Korwecki, Korycki, Kossowski, Koszewski, Koszowski, Koszyłowicz, Kromolicki, Krzytowicz, Kuczyński,
Leżański, Leżeński, Leżyński, Lipowiec, Lipowiecki, Lipowski,
Maciejewski, Maciejowski, Malinowski, Mączewski, Michajłowicz, Mielecki, Milecki, Milęcki, Modliszewski, Mordas, Mosiński, Muświc,
Nowosza,
Orzechowski, Osiemborowski, Ostrołęcki, Ostrowski, Oszczepalski,
Pawłowski, Pijanowski, Pilecki, Piotrowski, Podfilipski, Podrzecki, Podstolski, Poniatowski, Poświński, Powiełowski, Powsiński, Powsłowski, Poznański, Pożarzyński, Pusłowski,
Rachowski, Regulski, Rodewicz, Rogewicz, Roszewski, Roszczewski, Rożniszewski, Rusiński,
Sablicki, Sadurski, Siekierka, Siekierko, Snarski, Sobieński, Starski, Szablicki,
Świderski, Świrski,
Tarnowski, Tetewczyński,
Wigand, Winkszna, Winkszno, Wiszniowski, Wiśniewski, Witelius, Włost, Włostowski, Wolczyński, Wołczyński, Woźnicki, Wrzescz, Wrzeszcz, Wrzeszczowski, Wyleziński,
Zabowicz, Zakrzewski, Zaleski, Zalęcki, Załęcki, Zardecki, Zelechowski, Zielechowski, Zielichowski, Zieliński, Zozulski, Zuliński,
Żardecki, Żelechowski, Żeleński, Żelichowski, Żeliński, Żuliński, Żyliński

Tadeusz Gajl, Herbarz Polski

Pozostałe nazwiska

Kasper Niesiecki, w swoim herbarzu wspomina również o nazwiskach Cetys oraz Tur^[19].

Odmiany

Odmiany herbu Ciołek

Herb Ciołek II

(c) Bastianow (Bastian), CC BY 3.0

Herb Ciołek III

Herb Ciołek IV

Herb Stefan

Odmiany arystokratyczne herbu Ciołek

(c) Bastian, CC BY 3.0

Herb Komorowski

Herb Żelański

Herb Poniatowski, wersja Ostrowskiego

Herb Poniatowski, według dyplomu z 1765 roku

Herb Poniatowski, według dyplomu z 1850 roku

Ciołek wraz ze swoimi odmianami w Tablicach odmian herbowych Teodora Chrząńskiego (1909). I rząd, I kolumna.

Galeria

Herb Ciołek i Gryf nad wejściem do Kościoła w Drzewicy
Kielich Stanisława Poniatowskiego z herbem Ciołek
Barbara Kwilecka wraz z czterema herbami. Wśród nich Ciołek

Zobacz też

Uwagi

↑ Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.
↑ Autentyczność tego dokumentu nie budzi zastrzeżeń, lecz niefortunnie pieczęć z pierwszego dokumentu zaginęła i nie jest pewne czy komes Thomas – potwierdzony Ciołek – złożył pieczęć Ciołka.

Przypisy

↑ Juliusz KarolJ.K. Ostrowski Juliusz KarolJ.K., Księga herbowa rodów polskich, Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1906, s. 388 [dostęp 2021-04-03] .
↑ ^a ^b AleksandraA. Cieślikowa AleksandraA., KazimierzK. Rymut KazimierzK., MariaM. Malec MariaM., Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 6, Nazwy heraldyczne, oprac. Maria Bobowska-Kowalska, Kraków: Instytut Języka Polskiego, 1995, s. 10, ISBN 83-85579-73-7 [dostęp 2021-06-17] .
↑ ^a ^b ^c ^d JanJ. Długosz JanJ., Insignia seu Clenodia Regis et Regni Poloniae. Z kodeksu kórnickiego, wydał dr. Z. Celichowski, ZygmuntZ. Celichowski, Poznań: Biblioteka Kórnicka, 1885, s. 25 [dostęp 2021-06-14] (pol.).
↑ ^a ^b AlfredA. Znamierowski AlfredA., Herbarz rodowy, Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 96, ISBN 83-7391-166-9 .
↑ WładysławW. Semkowicz WładysławW. (red.), Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie., t. IX, Kraków: Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie, 1930, s. 254 .
↑ KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. VII, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 375-380 [dostęp 2021-05-22] .
↑ KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. X, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1845, s. 499-504 [dostęp 2021-05-22] .
↑ Jerzy Michalski: Stanisław August Poniatowski. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XLI/4. Warszawa–Kraków: 2002, s. 612–640.
↑ KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. III, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 135-148 [dostęp 2021-05-22] .
↑ Pfotenhauer P. Die Schlesischen Siegel 1250 bis 1300, Breslau. 1879, T.B. II #16
↑ Oleg Jardetzky: The Ciolek of Poland. Graz/Austria: Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, 1992, s. 244. ISBN 3-201-01583-0.
↑ FranciszekF. Piekosiński FranciszekF., Cathedralis ad S. Venceslaum Ecclesiae Cracoviensis diplomaticus codex, #134 et #135, Kraków: Akademia Umiejętności, 1874–1883 .
↑ Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 96. ISBN 83-7391-166-9.
↑ (wg) Trillmich W. (ed.) 1962. Thietmari Merseburgensis Episcopi Chronicon VI:91.
↑ Archiwum diecezji Gnieznieńskiej #92
↑ Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
↑ Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
↑ ^a ^b Gajl ↓, Linki zewnętrzne.
↑ Niesiecki 1839 ↓, s. 135–148.

Bibliografia

Jan Długosz: Insignia seu Clenodia Regis et Regni Poloniae. Z kodeksu kórnickiego, wydał dr. Z. Celichowski. Zygmunt Celichowski. Poznań: Biblioteka Kórnicka, 1885, s. 27.
Bartosz Paprocki: Herby rycerstwa polskiego przez Bartosza Paprockiego zebrane i wydane r. p. 1584; wydanie Kazimierza Józefa Turowskiego. Kazimierz Józef Turowski. Kraków: Biblioteka Polska, 1584 & 1858, s. 1140.
Juliusz Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. Cz. II. Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388.
TadeuszT. Gajl TadeuszT., Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .

Linki zewnętrzne

Tadeusz Gajl: Nazwiska (pol.). gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20].
Dzieje zasobu (pol.). agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20].

[10] Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.

[14] Autentyczność tego dokumentu nie budzi zastrzeżeń, lecz niefortunnie pieczęć z pierwszego dokumentu zaginęła i nie jest pewne czy komes Thomas – potwierdzony Ciołek – złożył pieczęć Ciołka.

[:02-1] Juliusz KarolJ.K. Ostrowski Juliusz KarolJ.K., Księga herbowa rodów polskich, Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1906, s. 388 [dostęp 2021-04-03] .

[:2-2] AleksandraA. Cieślikowa AleksandraA., KazimierzK. Rymut KazimierzK., MariaM. Malec MariaM., Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 6, Nazwy heraldyczne, oprac. Maria Bobowska-Kowalska, Kraków: Instytut Języka Polskiego, 1995, s. 10, ISBN 83-85579-73-7 [dostęp 2021-06-17] .

[:022-3] JanJ. Długosz JanJ., Insignia seu Clenodia Regis et Regni Poloniae. Z kodeksu kórnickiego, wydał dr. Z. Celichowski, ZygmuntZ. Celichowski, Poznań: Biblioteka Kórnicka, 1885, s. 25 [dostęp 2021-06-14] (pol.).

[Znamierowski2-4] AlfredA. Znamierowski AlfredA., Herbarz rodowy, Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 96, ISBN 83-7391-166-9 .

[:526-5] WładysławW. Semkowicz WładysławW. (red.), Rocznik Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie., t. IX, Kraków: Towarzystwo Heraldyczne we Lwowie, 1930, s. 254 .

[6] KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. VII, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1841, s. 375-380 [dostęp 2021-05-22] .

[:032223-7] KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. X, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1845, s. 499-504 [dostęp 2021-05-22] .

[michalski-8] Jerzy Michalski: Stanisław August Poniatowski. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XLI/4. Warszawa–Kraków: 2002, s. 612–640.

[9] KasperK. Niesiecki KasperK., Powiększony dodatkami z poźniejszych autorów rękopismów, dowodów, urzędowych i wydany przez Jana Nep. Bobrowicza, Jan NepomucenJ.N. Bobrowicz, t. III, Lipsk: Breitkopf i Haertel, 1839, s. 135-148 [dostęp 2021-05-22] .

[Pfotenhauer-11] Pfotenhauer P. Die Schlesischen Siegel 1250 bis 1300, Breslau. 1879, T.B. II #16

[12] Oleg Jardetzky: The Ciolek of Poland. Graz/Austria: Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, 1992, s. 244. ISBN 3-201-01583-0.

[13] FranciszekF. Piekosiński FranciszekF., Cathedralis ad S. Venceslaum Ecclesiae Cracoviensis diplomaticus codex, #134 et #135, Kraków: Akademia Umiejętności, 1874–1883 .

[15] Alfred Znamierowski: Herbarz rodowy. Warszawa: Świat Książki, 2004, s. 96. ISBN 83-7391-166-9.

[AU-16] (wg) Trillmich W. (ed.) 1962. Thietmari Merseburgensis Episcopi Chronicon VI:91.

[Gniezno-17] Archiwum diecezji Gnieznieńskiej #92

[CITEREFDzieje_zasobuLinki_zewnętrzne-18] Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.

[CITEREFGajl2007Bibliografia-19] Gajl 2007 ↓, Bibliografia.

[CITEREFGajlLinki_zewnętrzne-20] Gajl ↓, Linki zewnętrzne.

[CITEREFNiesiecki1839135–148-21] Niesiecki 1839 ↓, s. 135–148.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[a]

[10]

[11]

[12]

[b]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

C	Carducci Carmignano Casanova Cetis Cetnar Cetner Hrabia Chai Chalecki Chamier Chamier II Chamier III Chamier IV Charczowski Hrabia Charis Charyton Chaudoir Chełmowski Chitry Chłędowski-Pfaffenhoffen Chłusowicz Chmieliński Chocimirski Chodkiewicz Chołoniewski Hrabia Chomąto Choryński Chośnicki Chroniewski Chróścieski Chrynicki Chunowski Chyliński Chynowski Cielątkowa Cielepała Cieleski Ciemiński III Cieńcewicz Cieszyca Cietrzew Cietrzew II Ciężosił Cimerman Ciołek Ciołek II Ciołek odmienny Ciołek Torelli Cios Cisewski Cisiewski Clodt Cyngiel Cypser Cyremberg Czapiewski Czapiewski II Czapiewski III Czapla Czapliński II Czapski Czarliński Czarliński III Czarnecki Czarnicki Czarnowron Czarnowski Czarnowski III Czartoryski Czarzyna Czasza Czechowicz Czechowski Czeki Czerniecki Czirson Czirson II Czudnochowski Czyszyński Czyż
D	Dalibór Dangel Dangiel Dangiel II Daniel Danowicz Dantyszek Dargolewski Darguż Daszkiewicz Dąb Dąb II Dąbrowa Dąbrowo-Korab Dąbrowski de Laurans de Laveau Deboli Deciusz Dembiński Hrabia Demiński Demryc Desier Deskur Deszpot Dębicki Hrabia Dębicz Dębnik Dębno Dęboróg Dęboróg II Dolaczko Doliniański Dołęga Dołęga odmienny Domaros Dorzyn Dost Dote Drogosław II Drohojowski Hrabia Druck Drużyłowski Drużyna Dryja Dryja IV Drzewica Dubieński Dubrowski Dudicz Dulski Baron Dułak Dułak II Dułak III Dułak IV Dyakowski Dybowski Dymsza Działosza Działyński Hrabia Dzianott Dziboni Dzieduszycki Hrabia Dziejosław
E	Eberc Eberhard Ebert Einberger Ejgird Engestrem Erbs Erkinian Essen
F	Fajerhak Falck Fanellis Farensbach Fargow Felden Felsztyński Ferber Ferdinando Figenau Fisz Fiszer III Fleming Fogelveder Foks Fontana Frangebarg Fredro Hrabia Frenkel Frentzel Freyhold Frycz Fryze Fuchs Fuengirola

G	Gadon Gaier Ganske Garczyński Garczyński II Hrabia Garczyński III Gardani Gącz Gąska Genderych Geometer Gersztorf Geszaw Gierczyński Gierlach Gierszt Ginwiłł Girk Girski Giza Giza II Glaubicz Gliński Gliszczyński Gliszczyński III Gliszczyński IV Gliszczyński V Gliszczyński VII Glotz Głosków Główczewski Główczewski II Główczewski III Głuchowski Gnadkowski Gniazdowa Gnieszawa Gniewiewski Gniewosz Gnoiński Godlewski Godula Goduszewski Godziemba Golejewski Golędzinowski Golski Gołembiowski Gołuchowski Gomoliński Goncz Goniecki Goniębicki Gorawin Gordon II Gorłowski Gorzeński Gosiewski Gosławski Gostkowski Gostkowski Baron Gostkowski Gostomski Gostomski II Gostomski III Goszyński Gowiński Gozdawa Gozdawa II Gozdawa IV Gozdawa odmienny Górecki Górka Góry Graban Grabie Grabowski III Grabowski IV Grabowski IX Hrabia Grabowski V Grabowski VI Grabowski VIII Hrabia Grabowski XI Graefe Graff Gralat Grammlich Gran Gransberger Grela II Gretz Gretz-Grecz Grisheim Grocholski Grocholski Hrabia Grodek Grodzicki Grodzicki Hrabia Gromadzki Gromiec Gródek-Grodecki Gruba II Gruba III Gruchała Grudziński Grudziński Hrabia Grunwalth Gruszczyński Gryf Gryf II Gryziewicz Gryzima Grzebin Grzębski Grzybowski Grzymała Gussmann Gut Gutag Gutakowski Guteter Gutowski Guzkowski Gwagnin Gwiazda Gwiazdowilk Gwiazdowski Gwiazdy Gwiaździcz Gyss
H	Haan Habich Hadziewicz Baron Hagen Hagenau Hagendorn Hatten Haubicki Hauke-Bosak Hejdebrand Hejdel Hejdenpol-Wrzospolski Hejdenstein Hejking Hejmer Hełm Henikstein Hening Hening III Herburt Herkulea Herman Herner Hertyk Hilburg Hilchen Hilgers Hoffman Hofner Hohenauer Hołobok Hołowiński Hołownia Hołownia II Hormuzaki Hornowski Hornowski II Horoch Baron Horowitz Horwat Hozyusz Hryniewiecki Huebner Hulewicz Hummitsch Humnicki Humnicki Hrabia Hun Husarzewski Husarzewski Hrabia Hutor Hutten-Czapski Huwald Huzing Hybener Hybryda
I	Iljak Ilmanowski Ilnicki Iwański Izabeliusz Izwolski
J	Jabłonowski Jabłonowski II Jabłonowski III Jabłoński Jackowicz Jacyna Jaczyński Jadunka Jaegerman Jakubowicz Jakubowski Baron Jakubowski Jakubowski Jakubowski Jakuszewski Janadar Janczewski Janicz Janina Janina odmienny Jankiewicz Janoreński Janowski Janowski II Janowski III Janulewicz Jaraczewski Hrabia Jark Jarocki Jaroczewski Jarosław Jarosz Jastrzębczyk Jastrzębiec Jastrzębiec IV Jaworski Baron Jaworski Jaworski Hrabia Jazgarek Jedlina Jelce II Jelce Jeleń Jeleń II Jeleński Jelita Jelita II Jelita III Jelski Jenonia Jerlicz Jerzmanowski Jerzysław Jeski Jeski II Jeski III Jezierski Hrabia Jezierza Jeziora Jeż Jeżewski Jędrzejewicz Jordan Juchnowski Judycki Junicki Junosza Junosza II Junosza III Junosza IV Juracha Jurgielewski Jurgiewicz Jurgiewicz Jurkiewicz Jurzyc Justimonti Juszyński Jutrzenka Jutrzenka II Juźwikiewicz

L	Labor Lachnicki Lachnit Lakowski Lamar Lanckoroński Hrabia Landsberg Larysza VII Larzak Laski Laudański Lausson Lazur Leczysław Ledóchowski Hrabia Legendorf Lelewel Leliwa Leliwa II Leliwa III Leliwa IV Leliwa V Leliwa VI Lemnicki Lenkiewicz Leo Lepieski Lerchenfeld Lesieniewicz Leski Leszczyc Leszczyński Lew I Lew II Lew III Lew IV Lew V Lew VI Lew VII Lew z Tarczą Lew Złoty Lewalt Lewart II Lewartowski Lewicki Lewicki Lewicki Hrabia Lewiecki Lgocki Lica Lichocki Lichtfus Lichtyan Lichtyan III Liczbiński Lidl Lill Limont Limożeńczyk Linda Linde Lindenowski Lingenau Linhardt Lipin Lipiński Lipiński II Lipiński III Lipiński IV Lipowski Lis Lis VII Lisewski Liskowski Liwingston Lizander Losa Lostin Lotaryńczyk Luberadzki Lubiatowski Lubicz Lubicz II Lubieniec Lubieniecki Hrabia Lubliniec Lubocki Lubomirski Lubowla Lubowski Lureński Lutomski Lutostański Lutyński Luziański Luziński
Ł	Łabędzik Łabędziogrot Łabędź Łada IV Łagoda Łagoda II Łącki Łącki II Łącki III Hrabia Łączyński Łączyński Hrabia Łebiński Łebiński II Łękna Łęski Łętowski Łętowski IV Łoboda Łopot Łosiatyński Łosień Łosowicz Łoś Hrabia Łowczycki Łubieński Baron Łubieński Łubieński Hrabia Łuk Łukaszewicz Łukocz Łyszczyński Łyśniewski Łyżyński-Abramowicz
M	Maceńko Macewicz Macewicz II Mach Mach II Mach III Machajło Machna Machnicki Macharzyński Maltin Małachowski Hrabia Małszycki Mamleczewicz Manget Manikowski Manowarda Manuczy Marassé Marchesini Marcinkowski Marcińczyk Maricius Marischler Mark Markiewicz Marzęcki Masalski Masalski II Masalski III Masalski IV Maskewicz Massow Maszalski Matijewicz Maty Mauthner Mazewski Mazurkowicz Mądrostki II Mąkierski Meck Meissner Męciński Męciński Hrabia Męk Mękarski Mianowski Miączyński Hrabia Michałowski Baron Michałowski Hrabia Michelson Mier Mier Hrabia Mierczyński Mierosławski Mieroszowski Hrabia Mierzejewski Mikan Milheim Miliński Milnheim Miłkowski Miłkowski II Miłowicz Miłydar Miłżecki Minasowicz Minbułatowicz Minkowski Mirecki Młodecki Młodkowski Młotek Mniszech Mniszech Hrabia Mniszek Hrabia Mocarski Modłkowski Modrzewski Modrzewski II Modzela Mogila II Mogilnicki Mogiła Mogiła II Mohyła Monkiewicz II Montelupi Montowt Mora Morawicki Morawski galicyjski Morawski Morozewicz Morski Hrabia Morsztyn Hrabia Mortęski Mossakowski Mostowski Hrabia Moszczeński Hrabia Moszewski Moszyński Moszyński Hrabia Mowczan Mroczek Mroczek Mścigniew Mściszewski II Mściszowski Muchla Munkenbenk Murdelio Muryson Myślikowski Mytkowicz

R	Racki Raczkowski Raczkowski Raczyński Radanowicz-Hartmann Radański Radecki Radoszyński Radwan Radwan V Radwan VIII Radyński Radzic Radzic II Radzicki Rakoczy Rakowski Ramm Ramułt Ramułt II Rarog Rarowski Ras Rastawiecki Baron Raszyc Raszyniec Ratułt Rau Rauter Rawicz Rawicz II Rdułtowski Redko Regawski Regman Reichard Reisewitz Baron Reisewitz Hrabia Reiss Rejżewski Rek Rekowski Rekowski II Rekowski III Rekowski IV Rekowski IX Rekowski V Rekowski VI Rekowski VII Rekowski VIII Rekowski X Rekowski XI Rekowski XII Reksin Rembowski Rembowski II Rembowski III Remer Renard Renne Repka Reptowski Rewoliński Rey Hrabia Rezwic Ręka II Rękomiecz Rękopiór Ringemuth Riokur Roch III Roch IV Rochcicki Rodacki Rodzianko Rogala Rogale Rogaliński Hrabia Rogenbuk Rokowiec Rola Roląsław Romaszkan Romer Romer Hrabia Ronikier Rosbierski Rosen Roskau Rostok II Rostworowski Rosyniec Rotenhof Rotermund Rozłoniewski Rozmiar Rozstocki Rozwadowski Hrabia Różopiór Różycki Różyński Książę Różyński-Manger Rusin Rusk Ruslejski Rusowicz Russocki Hrabia Rustejko Ruściński Rutenberg Rutkowski Rutkowski II Rutowski Ryc Ryc II Rycerzosław Rychliński Rychter Rycz Ryczgorski Rydezel Rydger Rydger III Rydygier Rydynger Rydzyński Rydzyński Hrabia Rygeman Ryk Ryks Rymer Ryp Rysiewicz Ryś Rywocki Ryx Rzeczycki Rzesiński Rzewuski Hrabia Rzędzicz
S	Saława Sambor Samojłowicz Sampławski Samson Samson odmienny Sandrecki Sapucho Sarbski Sarnowski Sartawski Sartorius Sas Sas II Sas III Sas Pruski Sasulicz Sawa Sawaniewski Schelking Schiling Schiller Schinbuhr Schindler Schlichting Schlieffen Schmid Schouppe Schrappfer Schüller Schütz Schweinichen Schymberg Scypio Seck Secymiński Seeling Seffler Seidler Sejfert Selasiński Seredkiewicz Serny Sertz Sędzimir Sędziwój Sieniawski Sienicki Sieniuta Siennicki Sierakowski Sierakowski Hrabia Sierawski Sieroszewski Sierpy Siestrzeńcewicz Sigert Sikorski Sikorski II Sikorski III Sikorski IV Sikorski V Simolin Sinczekowicz Singer Sistowski Skarbomierz Skirmunt Skoczowski Skop Słomiński Słoń Słońce Słowieński Słownik Słuczanowski Sobolewski Sobotka Sobotowski Solecki Solfa Solski Sołomerecki Sołtan Sołtan IV Spiczak Spieczyński Spławski Sprengel Springenburg Standeiski Stankar Stara Strzała Staropis Starostka Starykoń Starzeński Staszkiewicz Staszkiewicz II Staszkiewicz III Stebnicki Stefan Stegmański Stepanowicz Sternberg Sterpiński Stojanowicz Stojentin Stojeński Stokalski Straż Strażnicki Strącz Strobicz Strocki Stroic Strojnowski Strugi Strzała V Strzała VI Strzała XI Strzała Złamana Strzałka Strzałkowski Stupaczewski Sturtzen Stwoliński Stylarski Styp II Suchekomnaty Suchekomnaty III Sulicki II Sulima Suliski Sułkowski Suryn Suszyński Sutkiewicz Sutocki Swarozynski Sylm Symolin Syrok Syrokomla Syrokomla II Szaleski Szaława Szampach Szaniawski Szantyr Szantyr Szarliński Szauman-Szumski Szawłowski Szczaplina Szczepański Szczerbic Szczęski Szczytyński Szedzieński Szeliga Szeliski Szembek Szembek Hrabia Szeps Szeptycki Szerenos Szorc Szorfas Szpado-Koł Szpady Szpęgawski Szpot Szramczenko Szreniawa Sztembart Szulc Szulc II Szweykowski Szydłowski Szydłowski rosyjski Szymkowicz Szymonowicz Szymonowicz Baron
Ś	Ślepowron Świeńczyc Świerczek Świnka Świstelnicki Świszczewski

T	Tabęcki Tabor Taczała Taczanowski Tada Tada II Tada III Talski Tanata Tański Tarak Tarma Tarmen Tarmolin Tarnawa Tarnawiecki Taylor Tchórzowski Tchórzowski Tekurzewski Telatycki Tepfer Terpiłowski Tesmar Tesmar II Tesmer Tessen Tettmayer Tępa Podkowa Tojpin Tokarski Toloczkowicz Tołoczko Topiczewski Topór Topór odmienny Torczyłło Traczobron Tragurio Traubenberg Trąby Trebnicki Trebnitz Trecki Tresler Trestka Trojanowski Trojański Trojnicki Truchanow Trupia Głowa Trusiewicz Trybel Tryncza Tryumf Tryzna Trzaska Trzcieński Trzciniec Trzebiński Trzeciak Trzecieski Trzesiewski Trzy Buławy Trzy Gwiazdy Trzy Kawki Trzy Kotwice Trzy Tarcze Trzy Wilki Trzywdar Trzywdar II Tuwszowicz Twardost Twardzicki Tyba
U	Ukołow Ulanicki Ulina Ulrich Uruski Ustarbowski Uszacki Utratowski
V	Vogesack Voigt
W	Wadkowski Wadwicz Waga Wakowski Waksman Walbach Walczewski Waldstein Walentino Walewski Wańkowicz II Wapiński Warkocz Warkowski Warnia Warnsdorf Warzewski Watlewski Wąborkowski Wąglikowski Wąż Wąż II Wąż VI Wczele Wdzięczność Wejher Wenda Went Wenturelli Werden Werona Weselini Wesierski Wesoła Weyss Wędrychowski Węgier Węgierski Węgrzynowicz Węsierski Węsierski IV Węsierski VI Węsierski VII Wichert Wichulski Wicken Wicon Wiczliński Widejko Widły Wiecki Wiekowicz Wieliczkowski Wielistowski Wielkołucki Wielopolski Wielorad Wieniawa Wierność Wieruszowa Wierzbna Wierzchowski Wierzejewski Wiesiołowski Wieże Wilczewski Wiśniewski Wiśniewski Hrabia Wiśniewski Witk Witk II Witk III Witk IV Witk V Witkowski Własnosił Włocki Włoszek Wnuk Wnuk Wnuk-Czapiewski Wobeser Woda Wodanowski Wodoradzki Wodzicki Wodzicki Hrabia Wojna Wojniłowicz Wojniłowicz II Wojno Wojnowski Wolski Wolszlegier Wołczyński Wołha Wołkowyski Wołłowicz Wołodkowicz Wołoszynowski Wonson Worcell Woronowicz Woropaj Wostrowski Wroński Wrycza Wukry Wussow Wydra Wyhowski Wysocki Wyssogota
Z	Zabawa Zadora Zagajewski Zagłoba Zakobielski Zakrzewski galicyjski Zakrzewski Zamecki Zamłyński Zamorski Zanelli Zanke Zańkowski Zapędowski Zarecki Zaremba Zarzecki Zarzycki Zastrow Zasulicz Zatajony Miesiąc Zatajony Miesiąc II Zawada Zawadzki Zawadzki Zaworowicz Zbaraski Zbigniewicz Zbiświcz Zboiński Zeydel Zęby Zgoda Zieleński Zieloński Ziemiałkowski Ziemięcki Zienkowicz Zientarski Zinke Zinten Ziwny Złosz Złota Goleń Złotowłos Złotowski Zmiącki Znin Zoll
Ż	Żaba Żaliński Żaliński II Żaliński III Żalski Żarowski Żądłowski Żebrowski Żebrowski-Frącz Żelaziński Żeleński Żelewski Żelewski II Żelewski III Żelewski IV Żelewski V Żelewski VI Żelsławski Żeromski Żeromski Żmuda Żmuda II Żmuda III Żmudzki Żukowski Żychcki Żychliński Życiński Żyliński

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne