Cladosporium cladosporioides

Cladosporium cladosporioides

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Dothideomycetes
Rząd	Capnodiales
Rodzina	Cladosporiaceae
Rodzaj	Cladosporium
Gatunek	Cladosporium cladosporioides
Nazwa systematyczna
Cladosporium cladosporioides (Fresen.) G.A. de Vries Contrib. Knowledge of the Genus Cladosporium Link ex Fries: 57 (1952)

Cladosporium cladosporioides (Fresen.) G.A. de Vries – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes^[1]. Jeden z najczęściej spotykanych grzybów mikroskopijnych, czasami chorobotwórczy.

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cladosporium, Cladosporiaceae, Capnodiales, Dothideomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1850 r. Georg Fresenius nadając mu nazwę Penicillium cladosporioides. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Gerardus Albertus de Vries w 1952 r.^[1]

Synonimy^[2]:

• Cladosporium cladosporioides f. pisicola (W.C. Snyder) G.A. de Vries 1953
• Cladosporium pisicola W.C. Snyder 1934
• Hormodendrum cladosporioides (Fresen.) Sacc. 1880
• Monilia humicola Oudem. 1902
• Monilia humicola var. brunnea A.L. Sm. 1909
• Penicillium cladosporioides Fresen. 1850

Siedlisko i warunki rozwoju

Przedstawiciele rodzaju Cladosporium należą do najczęściej spotykanych grzybów mikroskopijnych na świecie, wśród nich zaś najczęstszymi są C. cladosporioides i C. herbarum, zarówno w środowisku zewnętrznym, jak i wewnętrznym. Gatunki te są również najczęstszymi gatunkami zgłaszanymi jako zanieczyszczenia w pomieszczeniach. Występują tu w powietrzu, żywności, w farbach, wilgotnych parapetach, tekstyliach i innych substratach organicznych. Zwykle jednak w pomieszczeniach występują w niższym stężeniu, niż na zewnątrz^[3].

C. cladosporioides jako saprotrof znajduje się glebach różnych typów i we wszystkich typach starzejącej się i obumarłej materii roślinnej. Jest gatunkiem kserofilnym, kserotolerancyjnym, ale także psychrofilnym, o czym świadczy jego zdolność do wzrostu w temperaturach ujemnych; może rosnąć w temperaturach powyżej –10 °C. Optymalna temperatura wzrostu wynosi 18–28 °C. Zapotrzebowanie na dostępną wodę (Aw) wynosi od 0,85 do 0,88. W laboratorium można go hodować na wszystkich podłożach^[3].

Morfologia

C. cladosporioides znany jest wyłącznie w postaci bezpłciowej anamorfy. Jego kolonie są oliwkowo-zielone do oliwkowo-brązowych i wydają się aksamitne lub pudrowe. Na podłożu z agarem ziemniaczano-dekstrozowym (PDA) kolonie są oliwkowo-szare do ciemnozielonych, aksamitne. Krawędzie kolonii mogą być oliwkowo-szare do białych i strzępiaste. Kolonie są rozproszone, a grzybnia tworzy maty i rzadko wyrasta z powierzchni kolonii. Na podłożu agarowym z ekstraktem słodowym (MEA) kolonie są oliwkowo-szare do oliwkowych lub białawe i wydają się aksamitne z oliwkowo-czarnymi lub oliwkowo-brązowymi brzegami. Grzybnia może być rozlana, czasami pokrywa całą kolonię. I wygląda jak filc, rośnie płasko i może być bruzdowana. Na podłożu z agarem owsianym (OA) kolonie są oliwkowoszare i może występować gradient w kierunku krawędzi kolonii od oliwkowo-zielonego do ciemnozielonego, a następnie oliwkowo-szarego. Wzrost grzybni w górę może być rzadki lub obfity i kępkowaty. Grzybnia może być luźna lub gęsta i ma tendencję do płaskiego wzrostu^[4]. C. cladosporioides ma nieliczne, nierozgałęzione lub rzadko rozgałęzione strzępki o ciemnym zabarwieniu, zazwyczaj nie są zwężone w przegrodzie. Dojrzałe konidiofory są podobne do drzew i składają się z wielu długich, rozgałęzionych łańcuchów konidiów. C. cladosporioides wytwarza samotne konidiofory o barwie od brązowej do oliwkowobrązowej, które wielokrotnie rozgałęziają się nieregularnie, tworząc wiele rozgałęzień. Każda gałąź ma zwykle od 40 do 300 µm długości (wyjątkowo do 350 µm) i 2–6 µm szerokości. Konidiofory są cienkościenne, cylindryczne i tworzą się na końcu wstępujących strzępek. Konidia są małe, jednokomórkowe, w kształcie cytryny i mają gładkie ściany. Tworzą długie, kruche łańcuchy o długości do 10 konidiów z charakterystyczną ciemną substancją między zarodnikami^[5].

Chorobotwórczość

Gatunki Cladosporium są rzadką przyczyną chorób u ludzi. Najczęściej wywołują alergie, czasami powodują infekcje skóry, oczu, zatok i mózgu. Rzadko mogą powodować grzybicę paznokci. C. cladosporioides został wyizolowany z płynu mózgowo-rdzeniowego u pacjenta z obniżoną odpornością^[6]. Może wywoływać reakcje astmatyczne, gdyż jego zarodniki na powierzchni mają alergeny i beta-glukany. U myszy żywe zarodniki C. cladosporioides wywołały nadreaktywność płuc, a także wzrost liczby eozynofili, które są białymi krwinkami typowymi dla reakcji astmatycznych i alergicznych^[7]. Opisano przypadek grzybiczego zapalenia mózgu i zapalenia nerek wywołanego przez C. cladosporioides u psa. Objawiało się to zmianą jego zachowania, depresją, nieprawidłowymi odruchami we wszystkich 4 kończynach i utratą wzroku^[8].

C. cladosporioides i C. herbarum powodują zgniliznę owoców winorośli. Częstość infekcji jest znacznie wyższa, gdy zbierane są owoce w pełni dojrzałe. Wstrzymywanie się ze zbiorami do czasu osiągnięcia pełnej dojrzałości owoców jest konieczne, aby związki fenolowe w winogronach dojrzewały i przyczyniały się do rozwoju aromatu i smaku wina o optymalnej jakości. Chorobą może zostać wówczas dotknięte ponad 50% gron winogron^[9].

Przypisy