Clanga

	Clanga
	Adamowicz, 1858
	; Przedstawiciel rodzaju – orlik krzykliwy (C. pomarina)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Clanga
	Typ nomenklatoryczny
	Falco maculatus J.F. Gmelin, 1788 (= Aquila clanga Pallas, 1811)
Synonimy
	Aquiloides Wells & Inskipp, 2012;
	Aquiloides Wells & Inskipp, 2012;
Gatunki
	C. hastata; C. pomarina; C. clanga;
	C. hastata; C. pomarina; C. clanga;

Clanga – ponownie wyodrębniony z Aquila^[2]^[3] rodzaj ptaka z podrodziny jastrzębi (Accipitrinae) w rodzinie jastrzębiowatych (Accipitridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, poza sezonem lęgowym także w Afryce^[4].

Morfologia

Długość ciała 50–71 cm, rozpiętość skrzydeł 146–180 cm; masa ciała samic 1300–2500 g, samców 1000–1900 g^[4].

Systematyka

Etymologia

Clanga: gr. κλαγγος klangos „orzeł”^[5].
Aquiloides: rodzaj Aquila Brisson, 1760; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[6]. Gatunek typowy: Aquila clanga Pallas, 1811.

Podział systematyczny

Wcześniej takson ten umieszczany był w rodzaju Aquila^[7], lecz badania filogenetyczne wykazały, że jest bliżej spokrewniony z Lophaetus i Ictinaetus, z którymi tworzy klad^[8]. Część ujęć systematycznych umieszcza gatunki z tego rodzaju w Ictinaetus^[9]^[8]^[10]^[11]^[12]^[13]. Do rodzaju należą następujące gatunki^[14]:

Clanga hastata (Lesson, 1831) – orlik hinduski – takson wyodrębniony ostatnio z C. pomarina^[15]^[11]^[16]
Clanga pomarina (C.L. Brehm, 1831) – orlik krzykliwy
Clanga clanga (Pallas, 1811) – orlik grubodzioby

Przypisy

↑ F.A. Adamowicz. Énumération des travaux scientifiques littéraires publiés ou en manuscrits de C. Tyzenhauz. „Revue et magasin de zoologie”. Seria 2. 9, s. 604, 1858 (fr.).
↑ ^a ^b D.R. Wells & T.P. Inskipp. A proposed new genus of Booted Eagles (tribe Aquilini). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 132 (1), s. 70–72, 2012 (ang.).
↑ S.M.S. Gregory & E.S. Dickinson. Clanga has priority over Aquiloides (or how to drop a clanger). „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 132 (2), s. 135–136, 2012 (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-31]. (ang.)
↑ Clanga, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-13] (ang.).
↑ Aquiloides, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-13] (ang.).
↑ Aquila, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2020-05-05] (ang.).
↑ ^a ^b A.J. Helbig, A. Kocum, I. Seibold & M.J. Braun. A multi-gene phylogeny of aquiline eagles (Aves: Accipitriformes) reveals extensive paraphyly at the genus level. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35 (1), s. 147–164, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2004.10.003 (ang.).
↑ M. Bunce, M. Szulkin, H.R.L Lerner, I. Barnes, B. Shapiro, A. Cooper & R.N. Holdaway. Ancient DNA Provides New Insights into the Evolutionary History of New Zealand's Extinct Giant Eagle. „PLoS Biology”. 3 (1), s. 44–46, 2005. DOI: 10.1371/journal.pbio.0030009 (ang.).
↑ H.R.L. Lerner & D.P. Mindell. Phylogeny of eagles, Old World vultures, and other Accipitridae based on nuclear and mitochondrial DNA. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37 (2), s. 327–346, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.04.010 (ang.).
↑ ^a ^b J.O. Gjershaug. Taxonomy and conservation status of hawk-eagles (genus Nisaetus) in South-East Asia. „Praca doktorska”, s. 1–108, 2006 (ang.).
↑ E. Haring, K. Kvaløy, J.-O. Gjershaug, N. Røv & A. Gamauf. Convergent evolution and paraphyly of the hawk-eagles of the genus Spizaetus (Aves, Accipitridae) – phylogenetic analyses based on mitochondrial markers. „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 45 (4), s. 353–365, 2007. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2007.00410.x.
↑ A. Kocum. Phylogenie der Accipitriformes (Greifvögel) anhand verschiedener nuklearer und mitochondrialer DNA-Sequenzen. „Praca doktorska”, s. 1–250, 2007 (niem.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-13].
↑ S.J. Parry, W.S. Clark & V. Prakash. On the taxonomic status of the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. „Ibis”. 144 (4), s. 665–675, 2002. DOI: 10.1046/j.1474-919X.2002.00109.x (ang.).
↑ Ü. Väli. Mitochondrial DNA sequences support species status for the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 126, s. 238–242, 2006 (ang.).

[Adamowicz-1] F.A. Adamowicz. Énumération des travaux scientifiques littéraires publiés ou en manuscrits de C. Tyzenhauz. „Revue et magasin de zoologie”. Seria 2. 9, s. 604, 1858 (fr.).

[Wells&Inskipp-2] D.R. Wells & T.P. Inskipp. A proposed new genus of Booted Eagles (tribe Aquilini). „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 132 (1), s. 70–72, 2012 (ang.).

[Gregory&Dickinson-3] S.M.S. Gregory & E.S. Dickinson. Clanga has priority over Aquiloides (or how to drop a clanger). „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 132 (2), s. 135–136, 2012 (ang.).

[Winkler&inni-4] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hawks, Eagles, and Kites (Accipitridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.accipi1.01. [dostęp 2020-05-31]. (ang.)

[5] Clanga, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-13] (ang.).

[6] Aquiloides, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-13] (ang.).

[itis-7] Aquila, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2020-05-05] (ang.).

[Helbig&inni-8] A.J. Helbig, A. Kocum, I. Seibold & M.J. Braun. A multi-gene phylogeny of aquiline eagles (Aves: Accipitriformes) reveals extensive paraphyly at the genus level. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 35 (1), s. 147–164, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2004.10.003 (ang.).

[Bunce&inni-9] M. Bunce, M. Szulkin, H.R.L Lerner, I. Barnes, B. Shapiro, A. Cooper & R.N. Holdaway. Ancient DNA Provides New Insights into the Evolutionary History of New Zealand's Extinct Giant Eagle. „PLoS Biology”. 3 (1), s. 44–46, 2005. DOI: 10.1371/journal.pbio.0030009 (ang.).

[Lerner&Mindell-10] H.R.L. Lerner & D.P. Mindell. Phylogeny of eagles, Old World vultures, and other Accipitridae based on nuclear and mitochondrial DNA. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 37 (2), s. 327–346, 2005. DOI: 10.1016/j.ympev.2005.04.010 (ang.).

[Gjershaug-11] J.O. Gjershaug. Taxonomy and conservation status of hawk-eagles (genus Nisaetus) in South-East Asia. „Praca doktorska”, s. 1–108, 2006 (ang.).

[Haring&inni-12] E. Haring, K. Kvaløy, J.-O. Gjershaug, N. Røv & A. Gamauf. Convergent evolution and paraphyly of the hawk-eagles of the genus Spizaetus (Aves, Accipitridae) – phylogenetic analyses based on mitochondrial markers. „Journal of Zoological Systematics and Evolutionary Research”. 45 (4), s. 353–365, 2007. DOI: 10.1111/j.1439-0469.2007.00410.x.

[Kocum-13] A. Kocum. Phylogenie der Accipitriformes (Greifvögel) anhand verschiedener nuklearer und mitochondrialer DNA-Sequenzen. „Praca doktorska”, s. 1–250, 2007 (niem.).

[Mielczarek&Kuziemko-14] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-13].

[Parry&inni-15] S.J. Parry, W.S. Clark & V. Prakash. On the taxonomic status of the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. „Ibis”. 144 (4), s. 665–675, 2002. DOI: 10.1046/j.1474-919X.2002.00109.x (ang.).

[Väli-16] Ü. Väli. Mitochondrial DNA sequences support species status for the Indian Spotted Eagle Aquila hastata. „Bulletin of the British Ornithologists' Club”. 126, s. 238–242, 2006 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne