Clavaria

Goździeniec
Ilustracja
Goździeniec fioletowy
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

goździeńcowate

Rodzaj

goździeniec

Nazwa systematyczna
Clavaria Vaill. ex L.
Sp. pl. 2: 1182 (1753)
Typ nomenklatoryczny

Clavulina cristata (Holmsk.) J. Schröt. 1888

Gożdzieniec przydymiony

Clavaria Vaill. ex L. (goździeniec) – rodzaj grzybów z rodziny goździeńcowatych (Clavariaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Clavariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Nazwa rodzaju została po raz pierwszy wprowadzona przez Vaillanta w 1727. Pochodzi od łacińskiego słowa clava oznaczającego klub i wiąże się z gromadnym występowaniem owocników tych grzybów. Rodzaj ten został również opisany przez Karola Linneusza w jego dziele Species Plantarum w 1753 r[2]. Później mykolodzy opisali jeszcze prawie 1200 gatunków zaliczanych do tego rodzaju, jednak wiele z nich to synonimy. Niektóre zostały potem przeniesione do rodzajów Clavulinopsis i Ramariopsis.

Polską nazwę nadał Józef Jundziłł w 1791 r. Franciszek Błoński używał nazwy goździec[3].

Charakterystyka

Grzyby naziemne o przeważnie pojedynczym, nierozgałęzionym, cylindrycznym lub maczugowatym owocniku. Owocniki rosną w grupach. W zależności od gatunku mają kolor śmietankowy, żółty, różowy, fioletowy, brązowy lub czarny. Hymenofor gładki, pokrywający całą powierzchnię owocnika. Wysyp zarodników biały, zarodniki gładkie lub kolczaste[4].

Wszystkie gatunki rodzaju Clavaria występują na lądzie i są saprotrofami. Większość występuje w lesie, gdzie żyją na ściółce leśnej, martwej trawie i mchach. Co najmniej jeden gatunek (Clavaria argillacea) żyje w symbiozie z roślinami z rodziny wrzosowatych. Należące do tego rodzaju gatunki występują na całym świecie na obszarach o klimacie tropikalnym i umiarkowanym. W Europie w 2008 r. opisano występowanie 15 gatunków[5].

Gatunki występujące w Polsce

  • Clavaria argillacea Pers. – goździeniec gliniasty
  • Clavaria falcata Pers. – goździeniec zaostrzony
  • Clavaria flavipes Pers. 1794[6]
  • Clavaria fragilis Holmsk. – goździeniec robakowaty
  • Clavaria fumosa Pers. – goździeniec przydymiony
  • Clavaria rosea Dalman – goździeniec różowy[7]
  • Clavaria zollingeri Lév. – goździeniec fioletowy

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[8]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  2. ↑ Botanicon Parisiense. [dostęp 2001-02-24].
  3. ↑ a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  5. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2011-02024]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-10)].zły zapis daty dostępu
  6. ↑ W. Wojewoda opisuje ten gatunek jako Clavulinopsis gracillima
  7. ↑ Beata Bilska-Zaleska, Clavaria rosea – pierwsze notowanie w Polsce, „Przegląd Przyrodniczy”, 29 (2), 2018, ISSN 1230-509X [dostęp 2019-06-14] (pol.).
  8. ↑ Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2013-03-05]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Clavaria fumosa 77364 cropped.jpg
Autor: This image was created by user Ryane Snow (snowman) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Clavaria zollingeri 90973 WB.jpg
Autor: Dan Molter (edited by Noodle snacks, Licencja: CC BY-SA 3.0
The coral fungus Clavaria zollingeri Lév. Specimen photographed in Babcock State Park, Fayette Co., West Virginia, USA.