Clemens Bauer

Clemens Bauer (ur. 16 grudnia 1899 w Ehingen, zm. 1 stycznia 1984 we Fryburgu Bryzgowijskim) – niemiecki historyk gospodarczy; zajmował się głównie okresem późnego średniowiecza i czasami nowożytnymi.

Życiorys

Clemens Bauer zdał tzw. maturę wojenną (Notabitur) w gimnazjum w Schwäbisch Hall. Następnie jako żołnierz brał udział w I wojnie światowej. W 1919 roku był członkiem formacji paramilitarnej, tzw. Freikorpsu. W latach 1919–1922 studiował w Tybindze i Monachium filozofię, historię i germanistykę. Był członkiem stowarzyszenia studentów katolickich Cartellverband. W 1922 roku otrzymał stopień doktora filozofii na podstawie pracy Die katholische Bewegung in Württemberg 1833–1848 napisanej pod kierunkiem prof. Ericha Marcksa. Następnie ukończył najpierw kurs archiwisty i jednocześnie studiował ekonomię w Monachium. W 1925 roku podjął się pracy w bawarskim ministerstwie spraw zagranicznych. W latach 1925–1927 prowadził badania archiwalne we Włoszech jako stypendysta Görres-Gesellschaft. W 1927 roku opublikował pracę o finansach papiestwa Die Epochen der Papstfinanz. Następnie od maja 1927 do listopada 1928 był asesorem w głównym archiwum państwowym w Monachium. Po czym został asystentem na seminarium historii gospodarczej w Monachium. W tym czasie wielokrotnie również jako stypendysta Görres-Gesellschaft wyjeżdżał w celu prowadzenia badań i przygotowywania habilitacji do Włoch.

W 1932 roku uzyskał habilitację w zakresie historii gospodarczej późnego średniowiecza i czasów nowożytnych. W tym czasie otrzymał stanowisko privatdozenta historii na Uniwersytecie w Monachium. W latach 1933–1935 wykładał na katedrze historii powszechnej w Herder-Institut w Rydze. Pod pseudonimem Peter Weingärtner pisał dla katolickiego czasopisma Hochland. W 1935/36 roku objął katedrę historii gospodarczej w Monachium. Następnie do 1937 był profesorem w Państwowej Akademii w Braniewie w Prusach Wschodnich. W tym czasie ukazała się jego praca Unternehmung und Unternehmensformen im Spätmittelalter und der frühen Neuzeit.

Od 1938 roku otrzymał katedrę historii średniowiecznej i nowożytnej na uniwersytecie we Freiburgu. Tam nawiązał kontakty z ordoliberalnym nurtem Freiburger Kreis, skupionym wokół Gerharda Rittera, Waltera Euckena, Adolfa Lampe oraz Constantina von Dietze. W czasie II wojny światowej był członkiem Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP). Niemniej jednak partia w 1943 zablokowała jego wyjazdy na wykłady zagraniczne, gdyż był zbyt słabo umocowany światopoglądowo[1][2]. Od 1942 do 1945 roku ponownie został powołany do służby wojskowej do wywiadu lotniczego.

Po wojnie kontynuował współpracę z Dietze prowadząc seminarium na temat reorganizacji gospodarki i społeczeństwa. Powołanie w 1949 na Uniwersytet Koloński odrzucił. W 1956 opublikował pracę Konrad Peutinger und der Durchbruch des neuen ökonomischen Denkens in der Neuzeit. W 1962 roku stanął na czele nowo powstałej katedry historii gospodarczej i społecznej na Uniwersytecie we Fryburgu. Oprócz historii gospodarczej zajmowała go także historia katolicyzmu. W 1964 roku ukazał się zbiór Deutscher Katholizismus. Entwicklungslinien und Profile. Następnie był jeszcze głównym redaktorem szóstej edycji (1957–1970) leksykonu Staatslexikon der Görres-Gesellschaft. Jego autorstwa są między innymi główne hasła z zakresu liberalizmu i kapitalizmu. Clemens Bauer przeszedł na emeryturę w 1967 roku.

Odznaczenia

W 1972 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa wydziału prawa i nauk o państwie Uniwersytetu w Innsbrucku. W 1977 został jako pierwsza osoba uhonorowany pierścieniem Görres-Gesellschaft. Został również odznaczony Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec i watykańskim Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego.

Przypisy

  1. Bernd Martin: Professoren und Bekennende Kirche. Zur Formierung Freiburger Widerstandskreise über den evangelischen Kirchenkampf. In: Wirtschaft, Politik und Freiheit. Freiburger Wirtschaftswissenschaftler und der Widerstand. Tübingen 2005, s. 48.
  2. Akten der Reichskanzlei der NSDAP. Teil 1, München u. a. 1983, s. 845.