Clemens Krauss

Clemens Krauss
Ilustracja
Imię i nazwiskoClemens Heinrich Krauss
Data i miejsce urodzenia31 marca 1893
Wiedeń
Pochodzenieaustriackie
Data i miejsce śmierci16 maja 1954
Meksyk
Gatunkimuzyka poważna
Zawóddyrygent
podpis

Clemens Heinrich Krauss[1][2] (ur. 31 marca 1893 w Wiedniu, zm. 16 maja 1954 w Meksyku[1][2]) – austriacki dyrygent.

Życiorys

Był nieślubnym synem urzędnika dworskiego, hrabiego Hectora Baltazziego i śpiewaczki Clementine Krauss[1][2]. Nosił nazwisko matki[2]. W wieku 8 lat został chórzystą w kapeli nadwornej[1]. Studiował w Konserwatorium Wiedeńskim, gdzie jego nauczycielami byli Hermann Graedener (kompozycja) i Richard Heuberger (teoria)[2]. W latach 1912–1913 był kierownikiem chóru w teatrze miejskim w Brnie, gdzie w 1913 roku zadebiutował jako dyrygent, prowadząc wykonanie opery Zar und Zimmermann Alberta Lortzinga[1][2]. W kolejnych latach działał jako dyrygent w Rydze (1913–1914), Norymberdze (1915–1916), Szczecinie (1916–1921) i Grazu (1921–1922)[1][2]. W 1922 roku został zatrudniony na stanowisku asystenta dyrygenta w Operze Wiedeńskiej, od 1922 do 1924 roku wykładał też w Konserwatorium Wiedeńskim[2]. W latach 1923–1927 był dyrygentem koncertów wiedeńskiego Tonkünstler-Verein[2]. Od 1924 do 1929 roku pełnił ponadto funkcję intendenta opery i kierownika Museumkonzerte we Frankfurcie nad Menem[1][2].

W latach 1929–1934 pełnił funkcję dyrektora Opery Wiedeńskiej[1][2]. Dyrygował także Filharmonikami Wiedeńskimi (1930–1933)[2]. W kolejnych latach był dyrektorem Staatsoper w Berlinie (1934–1937) i Bayerische Staatsoper w Monachium (1937–1944), dyrygentem koncertów Mozarteum w Salzburgu (1939–1945) i ponownie dyrygentem Filharmoników Wiedeńskich (1944–1945)[2]. Należał do czołowych postaci życia kulturalnego w III Rzeszy, utrzymywał kontakty z Adolfem Hitlerem i Hermannem Göringiem[2]. Z drugiej strony ułatwił wielu osobom pochodzenia żydowskiego wyjazd z Niemiec[2]. Ze względu na swoją dwuznaczną postawę był po wojnie objęty śledztwem i dopiero w 1947 roku zezwolono mu na powrót do działalności publicznej[2].

W 1947 roku wrócił na posadę dyrygenta Filharmoników Wiedeńskich i prowadził z tą orkiestrą koncerty noworoczne[2]. W latach 1951–1953 dyrygował w londyńskim Covent Garden Theatre, a w latach 1953–1954 na festiwalu w Bayreuth[2]. Zmarł podczas podróży koncertowej po Ameryce Środkowej[1].

Jego żoną była śpiewaczka Viorica Ursuleac[2].

Dorobek

Zasłynął przede wszystkim jako interpretator dzieł scenicznych Richarda Straussa, z którym prywatnie przyjaźnił się[1][2]. Poprowadził prawykonania wielu jego oper: Arabelli, Dzień pokoju, Miłość Danae oraz Capriccio, do tej ostatniej napisał także libretto[1][2]. Wykonywał także dzieła Wagnera, W.A. Mozarta, Verdiego i Pucciniego[1][2]. W 1930 roku poprowadził pierwsze wiedeńskie wykonanie Wozzecka Albana Berga[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 189. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1955. ISBN 978-0-02-865528-4.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Clemens Krauss.jpg
The image of Austrian opera intendant and conductor Clemens Heinrich Krauss (1893-1954)
Clemens Krauss (1893–1954) Autogramm.png
Clemens Krauss (1893–1954), autograph of the conductor.