Cleomaceae

Cleomaceae
Ilustracja
Cleome oxyphylla
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządróżopodobne
Rządkapustowce
RodzinaCleomaceae
Nazwa systematyczna
Cleomaceae Bercht. & J. Presl
Přir. Rostlin 2(64): 253. 1825[3]
Cleome hassleriana 'Kelly Rose'
Cleome rutidosperma

Cleomaceaerodzina roślin zielnych i krzewów obejmująca ok. 25 rodzajów z 270-350 gatunkami[2]. Rośliny te występują głównie w strefie równikowej, głównie na kontynentach amerykańskich, mniej licznie reprezentowane są na wszystkich kontynentach w strefie umiarkowanej ciepłej, brak ich przedstawicieli w strefie umiarkowanej chłodnej i w obszarach okołobiegunowych. Najszerzej rozpowszechniony jest rodzaj Cleome – jedyny występujący poza Ameryką. Niektóre gatunki są uprawiane z powodu ozdobnych kwiatów. Cleome gynandra jest warzywem liściowym[4].

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne, jednoroczne lub byliny, rzadziej krzewy[4], o pędach nagich lub pokrytych gruczołowatymi włoskami[5].
Liście
Skrętoległe, ogonkowe, najczęściej trójlistkowe, czasem z liczniejszymi listkami dłoniasto złożonymi[4], rzadko pojedyncze. Blaszka liściowa całobrzega lub piłkowana. Przylistki zwykle obecne i bardzo różnie wykształcone – równowąskie, nitkowate, cierniste, łuskowate lub podzielone. U nasady ogonka liściowego często występuje zgrubienie (pulvinus), nierzadkie są także kolce na ogonkach[5].
Kwiaty
Zebrane w grono, czasem z kilkoma kwiatami wyrastającymi z węzłów, rzadko z pojedynczymi kwiatami wyrastającymi z kątów liści. Działek kielicha jest najczęściej 4, wolnych lub połączonych u nasady. Płatki korony są 4, z paznokciem, różnie zabarwione. Najczęściej 6 pręcików. Słupek jest górny zbudowany z dwóch owocolistków. Zalążnia dwukomorowa z fałszywą przegrodą[4][2].
Owoce
Suche torebki w postaci łuszczyn lub łuszczynek[4], otwierające się jedną lub dwiema klapkami. Rzadko rozłupnie lub skrzydlaki[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)

Rodzina siostrzana w stosunku do kapustowatych (Brassicaceae) w obrębie rzędu kapustowców.

kapustowce


Akaniaceae



Tropaeolaceaenasturcjowate






Moringaceaemoringowate



Caricaceaemelonowcowate





Setchellanthaceae




Limnanthaceaelimnantesowate





Koeberliniaceae




Tiganophytaceae




Bataceae



Salvadoraceae







Emblingiaceae




Pentadiplandraceae




Resedaceaerezedowate



Gyrostemonaceae




Tovariaceae




Capparidaceaekaparowate




Cleomaceae



Brassicaceaekapustowate











Wykaz rodzajów[6]
  • Arivela Raf.
  • Areocleome R. L. Barrett & Roalson
  • Carsonia Greene
  • Cleome L.kleome
  • Cleomella DC.
  • Cleoserrata H. H. Iltis
  • Coalisina Rafinesque
  • Corynandra Sprengel
  • Dactylaena Schrad. ex Schult. & Schult. f.
  • Dipterygium Decaisne
  • Gilgella Roalson & J. C. Hall
  • Gynandropsis DC.
  • Kersia Roalson & J. C. Hall
  • Physostemon Martius
  • Polanisia Raf.
  • Puccionia Chiov.
  • Rorida J. F. Gmelin
  • Sierulea Rafinesque
  • Stylidocleome Roalson & J. C. Hall
  • Tarenaya Raf.
  • Thulinella Roalson & J. C. Hall

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. Jamed L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – C. [dostęp 2013-02-21].
  4. a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 101–102. ISBN 1-55407-206-9.
  5. a b c Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 413–414. ISBN 978-1-842466346.
  6. List of Genera in CLEOMACEAE, [w:] Vascular plant families and genera [online], Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-10-25] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Cleome hassleriana 'Kelly Rose' 01.jpg
Autor: AfroBrazilian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cleome hassleriana 'Kelly Rose'. The Botanical Garden of the University of Latvia
Cleome oxyphylla var. oxyphylla 1DS-II 7380.jpg
Autor: SAplants, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cleome oxyphylla var. oxyphylla, between Polokwane and Louis Trichardt, South Africa