Cleomaceae
| ||
![]() Cleome oxyphylla | ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | różopodobne | |
Rząd | kapustowce | |
Rodzina | Cleomaceae | |
Nazwa systematyczna | ||
Cleomaceae Bercht. & J. Presl Přir. Rostlin 2(64): 253. 1825[3] |
Cleomaceae – rodzina roślin zielnych i krzewów obejmująca ok. 25 rodzajów z 270-350 gatunkami[2]. Rośliny te występują głównie w strefie równikowej, głównie na kontynentach amerykańskich, mniej licznie reprezentowane są na wszystkich kontynentach w strefie umiarkowanej ciepłej, brak ich przedstawicieli w strefie umiarkowanej chłodnej i w obszarach okołobiegunowych. Najszerzej rozpowszechniony jest rodzaj Cleome – jedyny występujący poza Ameryką. Niektóre gatunki są uprawiane z powodu ozdobnych kwiatów. Cleome gynandra jest warzywem liściowym[4].
Morfologia
- Pokrój
- Rośliny zielne, jednoroczne lub byliny, rzadziej krzewy[4], o pędach nagich lub pokrytych gruczołowatymi włoskami[5].
- Liście
- Skrętoległe, ogonkowe, najczęściej trójlistkowe, czasem z liczniejszymi listkami dłoniasto złożonymi[4], rzadko pojedyncze. Blaszka liściowa całobrzega lub piłkowana. Przylistki zwykle obecne i bardzo różnie wykształcone – równowąskie, nitkowate, cierniste, łuskowate lub podzielone. U nasady ogonka liściowego często występuje zgrubienie (pulvinus), nierzadkie są także kolce na ogonkach[5].
- Kwiaty
- Zebrane w grono, czasem z kilkoma kwiatami wyrastającymi z węzłów, rzadko z pojedynczymi kwiatami wyrastającymi z kątów liści. Działek kielicha jest najczęściej 4, wolnych lub połączonych u nasady. Płatki korony są 4, z paznokciem, różnie zabarwione. Najczęściej 6 pręcików. Słupek jest górny zbudowany z dwóch owocolistków. Zalążnia dwukomorowa z fałszywą przegrodą[4][2].
- Owoce
- Suche torebki w postaci łuszczyn lub łuszczynek[4], otwierające się jedną lub dwiema klapkami. Rzadko rozłupnie lub skrzydlaki[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2018)
Rodzina siostrzana w stosunku do kapustowatych (Brassicaceae) w obrębie rzędu kapustowców.
kapustowce |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Wykaz rodzajów[6]
- Arivela Raf.
- Areocleome R. L. Barrett & Roalson
- Carsonia Greene
- Cleome L. – kleome
- Cleomella DC.
- Cleoserrata H. H. Iltis
- Coalisina Rafinesque
- Corynandra Sprengel
- Dactylaena Schrad. ex Schult. & Schult. f.
- Dipterygium Decaisne
- Gilgella Roalson & J. C. Hall
- Gynandropsis DC.
- Kersia Roalson & J. C. Hall
- Physostemon Martius
- Polanisia Raf.
- Puccionia Chiov.
- Rorida J. F. Gmelin
- Sierulea Rafinesque
- Stylidocleome Roalson & J. C. Hall
- Tarenaya Raf.
- Thulinella Roalson & J. C. Hall
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ Jamed L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – C. [dostęp 2013-02-21].
- ↑ a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 101–102. ISBN 1-55407-206-9.
- ↑ a b c Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 413–414. ISBN 978-1-842466346.
- ↑ List of Genera in CLEOMACEAE, [w:] Vascular plant families and genera [online], Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2018-10-25] (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: AfroBrazilian, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cleome hassleriana 'Kelly Rose'. The Botanical Garden of the University of Latvia
Autor: SAplants, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cleome oxyphylla var. oxyphylla, between Polokwane and Louis Trichardt, South Africa