Clitocybe

Lejkówka
Ilustracja
Lejkówka szarawa (C. nebularis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

incertae sedis

Rodzaj

lejkówka

Nazwa systematyczna
Clitocybe (Fr.) Staude
Schwämme Mitteldeutschl.: xxviii, 122 (1857)

Clitocybe (Fr.) Staude (lejkówka) – rodzaj grzybów z rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1]

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clitocybe, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe: Agaricus subtrib. Dasyphylli Fr 1821, Agaricus trib. Clitocybe Fr. 1821, Clitocybe subgen. Pseudolyophyllum Singer 1943, Pseudolyophyllum Raithelh. 1977, Rubeolarius Raithelh. 1981, Singerella Harmaja 1974, Trigonipes Velen. 1939[2].

Polską nazwę podał Stanisław Chełchowski w 1898 r.[3]

Cechy charakterystyczne

Saprotrofy żyjące w glebie. Niektóre gatunki zawierają substancje trujące, działające na układ nerwowy. Kapelusze bardzo różnej wielkości, często lejkowato wgłębione, choć także z garbkiem, suche, higrofaniczne lub niehigrofaniczne. Trzony bez pierścienia. Blaszki od prosto przyrośniętych do wyraźnie zbiegających. Wysyp zarodników biały, nieamyloidalny. Zarodniki eliptyczne, gładkie[4].

Gatunki występujące w Polsce

  • Clitocybe agrestis Harmaja – lejkówka wąskoblaszkowa
  • Clitocybe amarescens Harmaja – lejkówka gorzkawa
  • Clitocybe anisata Velen. – lejkówka anyżkowa
  • Clitocybe bresadolana Singer – lejkówka alpejska
  • Clitocybe brumalis (Fr.) Quél. – lejkówka zimowa
  • Clitocybe catinus (Fr.) Quél. – lejkówka miseczkowata
  • Clitocybe costata Kühner & Romagn – lejkówka karbowana
  • Clitocybe diatreta (Fr.) P. Kumm. – lejkówka rdzawa
  • Clitocybe diosma Einhell. – lejkówka szarożółtawa
  • Clitocybe ditopa (Fr.) Gillet – lejkówka mączna
  • Clitocybe fragrans (With.) P. Kumm – lejkówka dusząca
  • Clitocybe hydrogramma (Bull.) P. Kumm. – lejkówka rzodkiewkowata
  • Clitocybe metachroa (Fr.) P. Kumm. – lejkówka dwubarwna
  • Clitocybe nebularis (Batsch) P. Kumm. – lejkówka szarawa
  • Clitocybe odora (Bull.) P. Kumm. – lejkówka zielonawa
  • Citocybe phyllophila (Pers.) P. Kumm. – lejkówka liściowa
  • Clitocybe pseudoirina H.E. Bigelow & A.H. Sm. – lejkówka amerykańska
  • Clitocybe rivulosa (Pers.) P. Kumm. – lejkówka jadowita
  • Clitocybe robusta Peck – lejkówka szarobiaława
  • Clitocybe strigosa Harmaja – lejkówka żółtozarodnikowa
  • Clitocybe subalutacea (Batsch) P. Kumm. – lejkówka pachnąca
  • Clitocybe subcordispora Harmaja – lejkówka blednąca[5].
  • Clitocybe umbilicata (Schaeff.) P. Kumm. – lejkówka pępkowata
  • Clitocybe vibecina (Fr.) Quél. – lejkówka rowkowana

Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Wykaz gatunków polskich i nazwy polskie według Władysława Wojewody[3].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2020-05-13] (ang.).
  2. Species Fungorum [dostęp 2022-12-20] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  5. W. Wojewoda nazwę polską podał dla synonimu Clitocybe pseudo-obbata (J.E. Lange) Kuyper.

Media użyte na tej stronie

Clitocybe-odora.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Aniseed toadstool, Clitocybe odora, Family: Tricholomataceae, Location: Southern Germany, Baden-Württemberg, Ulm.
Clitocybe metachroa BW42.1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Clitocybe metachroa
Clitocybe nebularis G3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Clitocybe nebularis
Clitocybe costata.JPG
Autor: Pau Cabot, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Cama-sec (Clitocybe sp.), Mallorca.
Clitocybe phyllophila, Frosty Funnel, UK.jpg
(c) Stu's Images, CC BY-SA 3.0
Clitocybe phyllophila, Frosty Funnel, taken in Enfield UK
Clitocybe.vibecina.-.lindsey.jpg
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Clitocybe vibecina from Commanster, Belgium. If you think this is a different taxon, please contact James Lindsey.
Clitocybe rivulosa G14.JPG
Autor:
Jerzy Opioła
, Licencja: CC BY-SA 3.0
Clitocybe rivulosa
2009-09-04 Clitocybe fragrans 34645.jpg
Autor: This image was created by user Irene Andersson (irenea) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.