Cmentarz św. św. Piotra i Pawła w Toruniu
 nr rej. A/230 z 1 czerwca 1987 | |
 Golgota z 1911 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza | parafialny |
| Wyznanie | rzymskokatolicki |
| Stan cmentarza | czynny |
| Powierzchnia cmentarza | 0,63 ha |
| Data otwarcia | 1651 |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | |
 52°59′33″N 18°35′12″E/52,992500 18,586667 | |
| Strona internetowa | |
Cmentarz św. św. Piotra i Pawła w Toruniu – czynny cmentarz parafialny, administrowany przez parafię św. św. Piotra i Pawła w Toruniu.
Lokalizacja
Cmentarz znajduje się w lewobrzeżnej części miasta, w dzielnicy Podgórz – od północy ograniczony terenami należącymi do PKP, od wschodu i zachodu zabudową miejską, zaś od południa ulicą Poznańską. Główne i jedyne wejście do cmentarza znajduje się przy ulicy Poznańskiej 104.
Historia
Początki cmentarza św. św. Piotra i Pawła związane są z istniejącym w tym miejscu w II poł. XVI w. kościołem parafialnym pod wezwaniem św. Anny. W 1813 roku kościół św. Anny, podobnie jak i cała zabudowa Podgórza, został spalony przez wojska napoleońskie. Świątyni nie odbudowano, postanowiono jedynie ponownie założyć w tym miejscu cmentarz. W jego centrum w 1911 roku usytuowano zespół architektoniczno-rzeźbiarski przedstawiający Ukrzyżowanie. Poza nim wyróżniającym ten cmentarz elementem architektonicznym jest jedyna tego typu w Toruniu kaplica nagrobna upamiętniająca miejsce pochówku rodziny Jaugsch, zbudowana na planie kwadratu i przykryta kopułą. Cmentarza w roku 1987 został wpisany do rejestru zabytków, a jego administratorem jest parafia pod wezwaniem św. św. Piotra i Pawła[1].
W 1927 roku przeprowadzono inwentaryzację niemieckich pomników, płyt pamiątkowych i grobów wojennych. Stwierdzono, że zachowane groby niemieckich żołnierzy pochodzą z czasów I wojny światowej[2].
Pochowani
Spoczywają tu m.in.[3]:
- ks. Kazimierz Siuchniński (1830–1885) – proboszcz parafii św. św. Piotra i Pawła,
- Michalina Jastrzębska (?–1936) – nauczycielka, obrońca Lwowa, odznaczona Krzyżem Walecznych,
- Robert Tirczakowski (1967–2012) – założyciel Fundacji Historii Polskiej Broni Pancernej, odznaczony srebrnym krzyżem zasługi,
- Rodzina Jaugsch – właściciele największych zakładów masarskich w przedwojennym Toruniu (mieszczących się przy ulicy Lubickiej),
- Julian Wykrzykowski – budowniczy nowego ratusza na Podgórzu,
- Franciszek Karpa (1915-2019) - weteran II wojny światowej, major, żołnierz 11 pułku Ułanów Legionowych w Ciechanowie,
- Tadeusz Zakrzewski – badacz dziejów Torunia, laureat medalu prezydenta Thorunium[2][4].
Galeria
Kaplica grobowa rodziny Jaugsch i Kuras, 1914 rok
Widok ogólny
Brama wejściowa
Widok ogólny
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Toruń, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Atrakcje turystyczne, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toru, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2016-02-27].
- ↑ a b Kluczwajd 2018 ↓, s. 111.
- ↑ JW Web Development, Cmentarz rzymskokatolicki, ul. Poznańska 104, tel. 56 657-14-10 - Cmentarze Toruń, www.torunskiecmentarze.pl [dostęp 2016-02-27].
- ↑ Małgorzata Litwin: Zmarł Tadeusz Zakrzewski. torun.pl, 2014-03-25. [dostęp 2021-09-12].
Bibliografia
- Katarzyna Kluczwajd: Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018. ISBN 978-83-7729-452-9.
Linki zewnętrzne
| Cmentarze |
| ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne |
|
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa miasta Toruń, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Pko, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Toruń-Podgórz, stary cmentarz podgórski przy ul. Poznańskiej, brama wejściowa
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz Opatrzności Bożej w Toruniu3
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Golgota z 1813 rok w Toruniu
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, cmentarz rzym-kat. par. p.w. śś. Piotra i Pawła, 1812
Autor: Pnapora, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Toruń, cmentarz rzym-kat. par. p.w. śś. Piotra i Pawła, 1812
Autor: Tomasz Barc, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toruń, cmentarz par. pw. śś. Piotra i Pawła na Podgórzu, kaplica grobowa rodziny Jaugsch i Kuras, 1914