Cmentarz żydowski w Żywcu
 nr rej. :- A/640/2020 z 04.05.2020 (woj. śląskie)[1] - A-640/89 z 12.10.1989 (woj. bielskie)[2] | |
 Cmentarz żydowski w Żywcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Stolarska |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | judaizm |
| Stan cmentarza | nieczynny |
| Data otwarcia | |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Żywca  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
 49°40′47,85″N 19°10′50,91″E/49,679958 19,180808 | |
Cmentarz żydowski w Żywcu – znajduje się przy ul. Stolarskiej w dzielnicy Zabłocie, sąsiaduje z cmentarzem rzymskokatolickim[5].
Historia
Nekropolia powstała w XIX wieku. Ma powierzchnię 0,5 ha. Znajduje się tutaj około 500 zachowanych macew[6], najstarsza należy do Zymela, pochowanego w 1853 roku, a ostatnia – z 1946 roku. Nagrobki wykonane są głównie z piaskowca, granitu i wapienia[3].
Na cmentarzu pochowany został Walter Munk, podporucznik artylerii Cesarskiej i Królewskiej Armii i Wojska Polskiego, odznaczony pośmiertnie orderem Virtuti Militari za udział w obronie Zamościa[3].
W trakcie II wojny światowej cmentarz został zdewastowany, a najcenniejsze ze znajdujących się na nim nagrobków (przede wszystkim wykonane z czarnego marmuru) zostały zrabowane. Część z nich została wykorzystana przy umocnieniu brzegów nieodległego strumienia. Niszczenie i rozkradanie nekropolii konturowano również w okresie powojennym[7].
Wznosił się tu także budynek domu przedpogrzebowego, który w 2005 został zniszczony w wyniku pożaru i uległ zawaleniu[3], a pozostałe ruiny rozebrano[7].
Cmentarz został uporządkowany w 2002, odnowiono wówczas niektóre z nagrobków oraz wybudowano nowe ogrodzenie. W latach 2018-2020 został przeprowadzony kolejny remont, sfinansowany ze środków jednego z miejscowych przedsiębiorców[4][7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ SPIS OBIEKTÓW NIERUCHOMYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-06-02]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
- ↑ a b c d Żywiec. cmentarze-zydowskie.pl. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ a b Dobiega końca gruntowne porządkowanie cmentarza żydowskiego w Żywcu. dzieje.pl. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Cmentarz żydowski w Żywcu. zywiecinfo.pl, 9 września 2010. [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako około 200
- ↑ a b c Cmentarz żydowski w Żywcu (ul. Stolarska). sztetl.org.pl. [dostęp 2021-05-01].
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 201-202.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Żywcu na portalu Wirtualny Sztetl
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Żywiec County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
N: 49.84 N S: 49.38 N W: 18.90 E
E: 19.50 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Eduardschnack, Licencja: CC BY-SA 4.0
Żywiec cmentarz żydowski 2019