Cmentarz żydowski w Jordanowie
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | Mąkocz |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza | nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza | 0,58 ha |
| Data otwarcia | XIX wiek |
Położenie na mapie Jordanowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu suskiego  | |
 49°39′24,0″N 19°48′26,4″E/49,656667 19,807333 | |
Cmentarz żydowski w Jordanowie – kirkut został założony w XIX wieku[1]. Należał do miejscowej gminy wyznaniowej żydowskiej.
Opis
Ma powierzchnię 0,58 ha. Mieści się w dzielnicy Mąkacz (dawniej Munkacz) od nazwiska czczonego tu cadyka. Cmentarz do dziś okala z trzech stron ceglany mur. Czwarta ściana, wraz z wejściem, została całkowicie zniszczona. Cmentarz jest w stanie skrajnego zniszczenia, dokonanego w ciągu lat przez przyrodę (rosnące drzewa, krzewy i wysokie trawy w lecie) i przez człowieka: w czasie II wojny światowej marmurowe i granitowe poszycia grobowców zostały wywiezione przez Niemców, głównie do pobliskiej Rabki, gdzie w szkole SS (willa „Tereska”) posłużyły do budowy schodów. Macewy były też materiałem służącym do umacniania brzegów Gorzkiego Potoku w Rabce. Wiele macew jest dziś niewidocznych, przykrytych warstwą ziemi i narosłego poszycia z gnijących liści i traw. Żaden grób nie ma stanu idealnego. Liczba macew (przede wszystkim tych niewidocznych i zniszczonych przez czas) jest jednak bardzo duża (co najmniej kilkadziesiąt). Cmentarz był przewidziany na dość duży obszar zamieszkałej ludności wyznania mojżeszowego, m.in. gmin z Rabki, Suchej Beskidzkiej, Makowa Podhalańskiego. Znane są przypadki kradzieży poszczególnych pomników w ostatnich latach. Podczas wojny wiele mordów nazistowskich na ludności żydowskiej odbywało się właśnie tu, na cmentarzu. Liczba pochowanych osób w całej historii cmentarza, na podstawie dostępnych informacji, powinna być szacowana na co najmniej kilkaset.
Zachowały się również ruiny zapewne domu przedpogrzebowego.
Przypisy
- ↑ Burchard podaje nieznaną datę powstania cmentarza
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 209.
- G. Miśkiewicz, Życie i zagłada Izraelickiej Gminy Wyznaniowej w Jordanowie
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy