Cmentarz żydowski w Wielowsi
 (c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza | nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza | 0,3 ha |
Położenie na mapie gminy Wielowieś  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gliwickiego  | |
 50°30′22,16″N 18°37′51,62″E/50,506156 18,631006 | |
Cmentarz żydowski w Wielowsi – kirkut położony ok. 600 m od wsi Wielowsi w kierunku miejscowości Wojska, otoczony polami. Cmentarz ma powierzchnię 0,3 ha. Zachowało się na nim około 200 nagrobków.
Opis
Cmentarz żydowski w Wielowsi został założony pod koniec XVII wieku[1]. Najstarszym nagrobkiem jest macewa Jonatana Blocha, założyciela gminy żydowskiej w Wielowsi[2]. Jego syn Hirsz w 1749 zainicjował prace mające na celu ogrodzenie cmentarza. Według spisu sprzed 1915 najstarszym nagrobkiem na tym kirkucie była już dzisiaj nieistniejąca macewa Jitel, córki Aszyka, która zmarła w 1702[3].
Z ogrodzenia zachowały się do dzisiaj jedynie słupy podtrzymujące bramę.
W obrębie cmentarza znajdują się cztery pomniki przyrody, dęby o imionach Jonatan (założyciel gminy żydowskiej w Wielowsi, Beracha (żona Jonatana), Król Dawid i Król Salomon (od Króla Dawida i Króla Salomona)[4]. Jeszcze do niedawna zarośnięty i zaniedbany cmentarz został oczyszczony i uporządkowany przez miejscowego nauczyciela historii, Grzegorza Kamińskiego, któremu pomagali uczniowie wraz z miejscową ludnością[5].
Galeria
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Przypisy
- ↑ Burchard podaje datę powstania cmentarza jako XVIII
- ↑ Burchard podaje, że najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1782, lecz nie podaje na czyim grobie stoi.
- ↑ zob. serwis kirkuty.xip.pl
- ↑ Górnośląskie Dziedzictwo Pomniki i cmentarze. [dostęp 2007-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-18)].
- ↑ Archiwum Gazety Wyborczej, serwisy.gazeta.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
Bibliografia
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 193.
Linki zewnętrzne
- Cmentarz żydowski w Wielowsi
- Film dokumentalny o akcji porządkowania cmentarza
- Cmentarz żydowski w Wielowsi na portalu Wirtualny Sztetl
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor:
Location map of gmina Wielowieś, Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Gliwice County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 50.56 N
- S: 50.16 N
- W: 18.33 E
- E: 18.83 E