Cmentarz Bernardyński

cmentarz Bernardyński

Cmentarz Bernardyński w Wilnie
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Wilno, Zarzecze

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

katolicki

Stan cmentarza

nieczynny

Data otwarcia

25 lutego 1810

Architekt

Józef Poussier

Położenie na mapie Wilna
Mapa konturowa Wilna, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „cmentarz Bernardyński”
Położenie na mapie Litwy
Ziemia54°40′48″N 25°18′28″E/54,680000 25,307778

Cmentarz Bernardyński[1] (lit. Bernardinų kapinės) – cmentarz w Wilnie, na Zarzeczu, założony w 1810.

Historia

Cmentarz ma długą i złożoną historię, podobną do losów cmentarza Na Rossie. Pierwszy cmentarz znajdował się przy kościele oo. Bernardynów, przed kościołem św. Anny. W związku z przeprowadzeniem na jego terenie ulicy św. Anny, na podstawie decyzji magistratu wileńskiego z 25 lutego 1810, na wniosek Katolickiej Kongregacji Niemieckiej św. Marcina przy kościele św. Anny, cmentarz przeniesiono na dzisiejsze miejsce. Wykonanie planu cmentarza Bernardyńskiego przypisuje się Józefowi Poussierowi. Najstarszą, liczącą najcenniejsze i najstarsze nagrobki, jest część zachodnia cmentarza, od bramy głównej do końca kolumbariów, sięgająca do ścieżki nad nabrzeżnym zboczem. Zdaniem historyków przewyższa on dziś swą wartością zespół budowli cmentarnych na Rossie, zwłaszcza po zburzeniu tamtejszych kolumbariów. Wymagającą dziś odbudowy kaplicę cmentarną zbudowano w latach 1825–1827 według planów Józefa Poussiera.

Na cmentarzu Bernardyńskim spoczywa wiele postaci zasłużonych dla miasta, jak profesorowie byłego Uniwersytetu Wileńskiego z okresu dwu wieków, literaci, poeci, malarze, artyści fotografowie, aktorzy, śpiewacy, muzycy, kompozytorzy, pedagodzy, nauczyciele, działacze społeczni, oświatowi i polityczni, lekarze i prawnicy, inżynierowie i budowniczy, księża, kapłani i zakonnicy, historycy sztuki, wojskowi i powstańcy 1863 roku.

Twórcami najstarszych nagrobków są wileńscy artyści, m.in. J. Rosiński, J. Kozłowski, J. Sobolewski, L. Andruszkiewicz, W. Łabanowski, B. Jacuński, J. Korkuć oraz J. Horbacewicz. Liczne pomniki żeliwne pochodzą w manufaktury w Wiszniewie.

Cmentarz Bernardyński, zamknięty w latach 90. XX wieku, uznano za zespół zabytkowy chroniony prawem. Dzięki inicjatywie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, oraz współdziałającej z nią polskiej Fundacji Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. A. Mickiewicza, za pieniądze rządu polskiego do dnia dzisiejszego odrestaurowano około 150 nagrobków. Z funduszy miasta Wilna odbudowano część ogrodzenia, odrestaurowano bramę i wzmocniono skarpę[2].

Obecnie cmentarz znajduje się na liście najpiękniejszych cmentarzy w Europie[3].

Pochowani

Na Cmentarzu Bernardyńskim spoczywają także potomkowie polskiego malarza Ferdynanda Ruszczyca, jak również matka Feliksa Dzierżyńskiego – Helena z Januszewskich.

Bibliografia

  • Edmund Małachowicz, Wilno, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1996, ISBN 83-7085-182-7, OCLC 749625807.
  • Aleksander Śnieżko, Cmentarz Bernardyński na Zarzeczu, Dział Rękopisów Ossolineum, Wrocław
  • Audronė Kasperavičienė, Jerzy Surwiło, Przechadzki po Wilnie. Zarzecze. Cmentarz Bernardynski, Wilno, 1997

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Polski egzonim uchwalony na 119. posiedzeniu KSNG.
  2. „Znad Wilii”, nr 4(44) 2010, s. 135
  3. Wileński cmentarz na liście najpiękniejszych w Europie

Media użyte na tej stronie

Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Logo of Vilnius.svg
Logo of Vilnius
Coat of arms of Vilnius Gold.png
Coat of arms of Vilnius
CmBernardynskiWilno1.jpg
(c) Foma z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Cmentarz Bernardyński na Zarzeczu w Wilnie. 1 marca 2003 r.
CmBernardynskiWilno3.jpg
(c) Foma z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Cmentarz Bernardyński na Zarzeczu w Wilnie, 1 marca 2003 r.
Vilniaus miesto zemelapis.png
Autor: Tocekas, Licencja: CC BY-SA 3.0
Vilniaus miesto žemėlapis.
CmBernardynskiWilno2.jpg
(c) Foma z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Cmentarz Bernardyński na Zarzeczu w Wilnie, 1 marca 2003 r.