Cmentarz Jeruzalem w Bytomiu
 nr rej. A/208/07 z 13 marca 2007[1] | |
 Centrum cmentarza w 2018 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Leopolda Staffa 1 |
| Typ cmentarza | wyznaniowy |
| Wyznanie | rzymskokatolickie |
| Stan cmentarza | czynny |
| Data otwarcia | 5 grudnia 1920 |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Bytomia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°21′13,1″N 18°56′04,1″E/50,353639 18,934472 | |
Cmentarz Jeruzalem w Bytomiu – cmentarz parafialny założony w 1920 roku w Bytomiu-Rozbarku, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego, administrowany przez parafię św. Jacka w Bytomiu.
Historia
Nekropolia została założona dla zmarłych z gminy Rozbark, która w 1920 roku obejmowała około 20 tys. osób[2]. Wcześniej rozbarczan grzebano na cmentarzach, które administrowała parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Bytomiu[2], czyli na cmentarzach Mater Dolorosa i cmentarzu przy obecnej ulicy Powstańców Śląskich w Bytomiu[2]. 1 kwietnia 1913 roku erygowano parafię św. Jacka[2], o nowy cmentarz zabiegał proboszcz tejże parafii, ks. Franciszek Strzybny jeszcze przed I wojną światową[2]. W listopadzie 1920 roku parafia nabyła działkę nieużytków pokopalnianych od Śląskich Kopalni i Cynkowni SA o powierzchni 21,5 morgi[2]. Teren przyszłego cmentarza, na który przeznaczono 9 mórg z zakupionej parceli, leżał wówczas na uboczu[2].
Cmentarz został poświęcony 5 grudnia 1920 przez ks. dziekana Emanuela Buchwalda[3] (według innego źródła przez proboszcza ks. Franciszka Strzybnego[2]). Pierwsze pochówki odbyły się już następnego dnia, tj. 6 grudnia tegoż roku[2], mimo iż cmentarz był otwarty nielegalnie, bez wymaganego zezwolenia, które uzyskano dopiero post factum w styczniu 1921 roku[2].
Pole cmentarza rozszerzono w późniejszych latach w kierunku południowym (14,5 morgi) i północnym (16 mórg)[2].
13 marca 2007 roku nekropolia została wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].
1 listopada 2013 roku cmentarz po jego odnowieniu został poświęcony przez ks. bpa Gerarda Kusza oraz nadano mu nazwę Jeruzalem[3].
Pochowani na cmentarzu
Na nekropolii spoczywają m.in. ksiądz Jan Szymała, znajduje się tam także pomnik ofiar katastrofy górniczej w kopalni Heinitz[3].
Architektura
Oryginalne założenie cmentarza zatarło się przez lata, nie zachował się pierwotny drewniany płot[2].
Przypisy
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022, s. 25 [dostęp 2018-04-06].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Kaganiec 1999 ↓, s. 93.
- ↑ a b c Magdalena Mikrut-Majeranek: Rozbark: Cmentarz Jeruzalem we Wszystkich Świętych. [w:] naszemiasto.pl Bytom [on-line]. Polska Press, 2016-11-03. [dostęp 2018-03-29].
Bibliografia
- Małgorzata Kaganiec: Cmentarz w Rozbarku. W: Cmentarze bytomskie. Od średniowiecza do współczesności. Jan Drabina (red.). Bytom: Towarzystwo Miłośników Bytomia, 1999. ISBN 83-908018-2-5.
Media użyte na tej stronie
Autor:
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowy cmentarz Jeruzalem parafii św. Jacka w Bytomiu-Rozbarku przy ulicy L. Staffa.