Cmentarz Komunalny w Radomiu

Cmentarz Komunalny w Radomiu
Ilustracja
Widok ogólny najstarszej części cmentarza - w dali widoczny pomnik
Państwo

 Polska

Miejscowość

Radom

Adres

ul. Ofiar Firleja 45
26-617 Radom

Typ cmentarza

komunalny

Stan cmentarza

czynny

Powierzchnia cmentarza

29 ha

Data otwarcia

24 grudnia 1974[a]

Zarządca

Gmina Radom

Położenie na mapie Radomia
Mapa konturowa Radomia, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Komunalny w Radomiu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Komunalny w Radomiu”
Ziemia51°27′07″N 21°09′20″E/51,451944 21,155556
Strona internetowa
Pomnik upamiętniający pomordowanych przez Niemców na Firleju w czasie II wojny światowej
Pomnik upamiętniający żydowskich mieszkańców Radomia, Kielc i Ostrowca Świętokrzyskiego oraz okolic pomordowanych przez Niemców na Firleju
Pomnik upamiętniający ofiary pacyfikacji wsi Gałki, Gielniów i Mechlin
Widok na najstarszą część cmentarza w 1975

Cmentarz Komunalny w Radomiu – cmentarz usytuowany w dzielnicy Firlej na północ od centrum Radomia, największa nekropolia w Radomiu.

Historia

Został zaprojektowany przez Ryszarda Rodaka. Początkowo pełnił funkcję cmentarza wojennego i miejsca pamięci narodowej, gdyż w czasie wojny w jego miejscu Niemcy przeprowadzali masowe egzekucje na ludności polskiej i żydowskiej, zabijając łącznie około 15 000 osób. Z tego powodu miejsce mieszczące masowe mogiły zostało po wojnie uporządkowane i ustawiono na nim trzy krzyże upamiętniające ofiary. 1 września 1975 odsłonięto pomnik upamiętniający ofiary, który został przebudowany w 2005. Autorem projektu pomnika był Maciej Paterkowski. Jest to obecnie odgrodzona, najstarsza część cmentarza.

Cmentarz położony na obrzeżach miasta stale się rozrasta, zajmując kolejne tereny niegdyś porośnięte lasem. Po raz pierwszy został powiększony w 1984. Cmentarz ograniczono od południa ul. Ofiar Firleja, od północy – ul. Witosa, a od wschodu – rezerwa terenu pod budowę ulicy Mieszka I.

Komunikacja

Przy głównej bramie cmentarza znajduje się parking oraz pętla autobusowa dla linii 4 i 13 (w soboty, niedziele i święta). Od ulicy Witosa komunikację zapewniają autobusy linii 12 i 21 (wybrane kursy). W okresie dużych świąt kościelnych (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wszystkich Świętych) autobusy kursujące koło cmentarza mają zwiększoną częstotliwość. W okresie uroczystości Wszystkich Świętych do cmentarza dojeżdża specjalna pośpieszna linia autobusowa CM.

Pochowani na cmentarzu

Na cmentarzu są pochowani m.in. – zasłużeni dla miasta, regionu i kraju –

  • Aleksandra Adamczyk – działacz społeczny
  • Andrzej Dziąbowski - Major - Pilot doświadczalny, 45 Lotnicza Eskadra Doświadczalna w Modlinie.
  • Bożena Batkowska – nauczyciel
  • Stanisław Brix – związany z przemysłem
  • Zenon Broda – nauczyciel
  • Helena Bronik – nauczyciel
  • Bronisław Buczyński
  • Jerzy Busza – krytyk sztuki
  • Jan Chudzio – prawnik
  • Władysław Ciurlik – nauczyciel
  • Bronisław Czaban – nauczyciel
  • Aleksander Czaplicki – prawnik
  • Antoni Czortek – bokser
  • Włodzimierz Czyhin – prawnik
  • Janina Czykun – działacz społeczny
  • Zbigniew Domagała – ksiądz
  • Andrzej Domagała – nauczyciel
  • Zbigniew Dudkowiak – pracownicy akademiccy
  • Maria Dźwiarek – nauczyciel
  • Zdzisław Florczak
  • Mikołaj Fomin – sportowiec
  • Andrzej Foremniak – związany z przemysłem
  • Mieczysław Garwoliński
  • Zbigniew Golba – lekarz
  • Helmut Golcz – nauczyciel
  • Maria Golka – lekarz
  • Marian Gołębiowski – nauczyciel
  • Jan Gruszka – nauczyciel
  • Alicja Grzywa – pracownik kultury
  • Bronisław Grzywa – pracownik kultury
  • Władysław Gubała – pracownik kultury
  • Aleksander Hall – działacz społeczny
  • Mieczysław Janik – nauczyciel
  • Karol Jankowski – lekarz
  • Anna Jaworska – nauczyciel
  • Henryk Jażdżyk – pracownik administracji państwowej
  • Grzegorz Jesionek – dziennikarz
  • Eugeniusz Jędrzejewski – pracownik administracji państwowej
  • Marianna Karpińska – Zasłużona dla Kraju dziennikarz Polskiego Radia i publicysta
  • Edward Kiełtyka – pracownik kultury
  • Jan Kleczaj – nauczyciel
  • Andrzej Korbecki – związany z przemysłem
  • Elżbieta Kościelniak – pracownik kultury
  • Bogdan Kowal – lekarz
  • Zdzisława Kowalewska – lekarz
  • Jan Kowalewski – lekarz
  • Eugeniusz Krawczyk – pracownik akademicki
  • Czesław Kropornicki – prawnik
  • Bolesław Kulgawczyk – sportowiec
  • Marian Lipczyński
  • Artur Michał Lipiński – związany z przemysłem
  • Anna Łapieniecka - nauczyciel, dyrektor II LO w Radomiu
  • Witold Matłok – dziennikarz
  • Władysław Misiewicz – pracownik kultury
  • Stanisław Mosek - nauczyciel
  • Bohdan Motyl – związany z przemysłem
  • Stefan Nadera – prawnik
  • Zdzisław Nita – lekarz
  • Roman Nogacki
  • Aleksander Noll – prawnik
  • Tadeusz Ofiara – ksiądz
  • Tomasz Pajórek - pilot
  • Maria Papiz – nauczyciel
  • Zacheusz Pawlak – lekarz
  • Adam Penkalla – pracownik akademicki
  • Jerzy Piątek – związany z przemysłem
  • Alicja Polkowska – lekarz
  • Kazimierz Potkański – nauczyciel
  • Maria Rachwał – nauczyciel
  • Jan Reszczyk – związany z przemysłem
  • Tadeusz Romanowski – pracownik akademicki
  • Maria Rożniatowska – nauczyciel
  • Stanisław Rządowski
  • Włodzimierz Sedlak – ksiądz katolicki, naukowiec, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Honorowy obywatel miasta Radomia
  • Jan Staśkiewicz
  • Paweł Stus – dziennikarz
  • Stanisław Szwabowicz – nauczyciel
  • Feliks Szymański
  • Tadeusz Tomal – związany z przemysłem
  • Józef Trześniewski – sportowiec
  • Maciej Turno – związany z przemysłem
  • Józef Tuzimek – nauczyciel
  • Andrzej Wąsowski – pracownik akademicki
  • Krystyna Wojdyga
  • Jerzy Wypyski – związany z przemysłem
  • Jur Zieliński - sportowiec
  • Artur Ziętek – pilot, ofiara katastrofy polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku 10 kwietnia 2010
  • Jerzy Żygocki – nauczyciel

Uwagi

  1. Data pierwszego pochówku cywilnego

Bibliografia

  • Publikacja zbiorowa pod redakcją Marcina Olifiorowicza Nekropolie Radomia. Fotografie Wojciech Stan Społeczny Komitet Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego przy ul. B. Limanowskiego w Radomiu oraz Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2008 ISBN 978-83-7204-728-1
  • Jerzy Sekulski Encyklopedia Radomia Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2009 ISBN 978-83-7204-802-8 s. 38

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Cmentarz na Firleju w Radomiu - Mauzoleum 04.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz komunalny w Radomiu - widok ogólny na najstarszą część cmentarza
Cmentarz na Firleju.jpg
Pomnik na masowej mogile Polaków i Żydów zabitych przez Niemców w Firleju koło Radomia
Radom location map.svg
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Radom, Poland
Ta mapa of Radom została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Cmentarz na Firleju w Radomiu - Mauzoleum 02.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz komunalny w Radomiu - Firleju - pomnik upamiętniający żydowskich mieszkańców Radomia, Kielc i Ostrowca Świętokrzyskiego oraz okolic, którzy zostali zamordowani przez Niemców w tym miejscu
Cmentarz na Firleju w Radomiu - Mauzoleum 01.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz komunalny w Radomiu - Firleju - pomnik upamiętniający około 15 000 osób zamordowanych przez Niemców w Firleju w czasie II wojny światowej
Cmentarz na Firleju w Radomiu - Mauzoleum 03.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz komunalny w Radomiu - tablica upamiętniająca ofiary przeprowadzonej przez Niemców pacyfikacji wsi Gałki