Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie

Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie
Ilustracja
Obelisk na cmentarzu wojennym w Ossowie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Ossów

Typ cmentarza

cmentarz wojenny

Położenie na mapie gminy Wołomin
Mapa konturowa gminy Wołomin, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego
Mapa konturowa powiatu wołomińskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie”
Ziemia52°18′18,12″N 21°13′18,24″E/52,305033 21,221733
Wnętrze kaplicy
Tablica dowódców wojny polsko-bolszewickiej zamordowanych w 1940[a]

Cmentarz Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie – cmentarz wojenny w Ossowie, w miejscu bitwy pod Ossowem, rozegranej podczas Bitwy Warszawskiej, w czasie wojny polsko-bolszewickiej (1920).

Opis

W sierpniu 1920 Ossów znajdował się przy tzw. drodze przyfrontowej, biegnącej pomiędzy I i II linią obrony Warszawy[1]. W dniach 13–14 sierpnia był miejscem zaciętych walk. Wieś atakowały 235. i 236. Pułki Strzelców z bolszewickiej 79. Brygady Strzelców Grigorija Chachanjana oraz 16. pułk z 2. Dywizji Strzelców. Po stronie polskiej walczyły 33. Pułk Piechoty i 36. Pułk Piechoty Legii Akademickiej, wspierane przez 221. i 236. pułki ochotnicze. W boju obie strony straciły po ok. 600 żołnierzy (zabitych, rannych i wziętych do niewoli). Poległo ok. 100 polskich żołnierzy, w tym wielu w wieku od 16 do 18 lat. Poległ tu też kapelan 236. pułku ksiądz Ignacy Skorupka.

W skład cmentarza wchodzi osiem zbiorowych mogił i jedna pojedyncza oraz obelisk z napisem:

14 sierpnia 1920 r.
Siedemkroć odpieraliśmy
hordy bolszewickie i tu
padliśmy u wrót stolicy
a wróg odstąpił ...

Obok cmentarza znajduje się kaplica pod wezwaniem Matki Boskiej Zwycięskiej, zbudowana w 1928 według projektu Brunona Zborowskiego, rozbudowana w 1982 oraz dzwonnica z 1932. Wewnątrz kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej i obrazu Jerzego Kossaka Cud nad Wisłą. Niedaleko kaplicy figura Matki Boskiej Zwycięskiej postawiona w 1990. Przy wejściu na cmentarz głaz-pomnik Józefa Hallera, dowódcy frontu i generalnego inspektora Armii Ochotniczej.

W okresie od II wojny światowej do lat 90. XX wieku władze przesunęły granicę rembertowskiego poligonu tak, że kaplica i cmentarz znajdowały się w jego obrębie. Przed wejściem ustawiono tablicę z napisem "Teren Wojskowy – wejście grozi śmiercią"[2].

23 kwietnia 2010 z inicjatywy Lasów Państwowych na cmentarzu w Ossowie posadzono 96 Dębów Pamięci upamiętniających ofiary katastrofy lotniczej w Smoleńsku[3]. W 2012 to miejsce zostało nazwane Panteon Bohaterów Sanktuarium Narodowym w Ossowie[4]. Na jego terenie ustanowiono pomniki indywidualnych osób, które zginęły w katastrofie smoleńskiej: 17 czerwca 2012 odsłonięto popiersie prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego[5][6], 15 sierpnia 2012 Tadeusza Płoskiego[7][8], 9 kwietnia 2013 Ryszarda Kaczorowskiego[9], 16 sierpnia 2013 Franciszka Gągora[10], 26 kwietnia 2014 Macieja Płażyńskiego i Wojciecha Lubińskiego[11], 15 sierpnia 2014 Andrzeja Błasika i Mirona Chodakowskiego[12], 11 kwietnia 2015 Anny Walentynowicz i Janusza Kurtyki[13], 15 sierpnia 2015 Bronisława Kwiatkowskiego i Stefana Melaka[14], 9 kwietnia 2016 Władysława Stasiaka[15], 8 kwietnia 2017 Aleksandra Szczygło i Ryszarda Rumianka[16], 7 kwietnia 2018 Zbigniewa Wassermanna[17], 20 sierpnia 2018 Stanisława Zająca[18].

15 sierpnia 2014, w 94. rocznicę bitwy warszawskiej, została odsłonięta w Ossowie tablica upamiętniająca ośmiu dowódców polskich oddziałów uczestniczących w walkach, którzy w 1940 zostali ofiarami zbrodni katyńskiej; upamiętnieni zostali gen. dyw. Stanisław Haller, gen. dyw. Henryk Minkiewicz, gen. dyw. Leonard Skierski, gen. bryg. Bronisław Bohaterewicz, gen. bryg. Kazimierz Orlik-Łukoski, gen. bryg. Mieczysław Smorawiński, płk dypl. Stefan Kossecki, ppłk. Wilhelm Kasprzykiewicz[19][20].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Płk dypl. Stefan Kossecki dowodził 18 Dywizją Piechoty we wrześniu 1939 roku; w wojnie 1920 roku dowodził nią gen. Franciszek Krajowski

Przypisy

  1. ↑ Marek Tarczyński: Studium historyczne określające obszar i przebieg działań bojowych pod Leśniakowizną i Ossowem w dniach 14–15 sierpnia 1920 r., toczonych w ramach bitwy warszawskiej (pol.). nasz-ossow.pl. [dostęp 2010-12-22].
  2. ↑ Henryk Jerzy Chmielewski, Urodziłem się w Barbakanie. Autobiografia na tle historii warszawskiego Barbakanu., Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999, ISBN 83-7180-478-4, OCLC 751063527.
  3. ↑ "Dęby pamięci" dla ofiar katastrofy pod Smoleńskiem (pol.). bbn.gov.pl, 2010-04-26. [dostęp 2010-07-16].
  4. ↑ W Sanktuarium Narodowym w Ossowie powstaje Panteon Bohaterów (pol.). 2012-06-22. [dostęp 2013-08-17].
  5. ↑ Pierwszy w Polsce, Pomnik Prezydenta Lecha Kaczyńskiego Odsłonięto w Ossowie (pol.). gazetapatria.pl. [dostęp 2013-04-21].
  6. ↑ Ossów: Odsłonięto pomnik śp. Lecha Kaczyńskiego (pol.). eostroleka.pl. [dostęp 2013-04-21].
  7. ↑ Pierwszy Pomnik Biskupa Polowego WP Tadeusza Płoskiego odsłonięto w Panteonie Bohaterów w Sanktuarium Narodowym w Ossowie (pol.). gazetapatria.pl. [dostęp 2013-04-21].
  8. ↑ Pomnik bp. Tadeusza Płoskiego (pol.). radiomaryja.pl. [dostęp 2013-04-21].
  9. ↑ Ossów: Odsłonięto pomnik Prezydenta RP Ryszarda Kaczorowskiego (pol.). zabki24.pl, 2013-04-09. [dostęp 2013-08-17].
  10. ↑ Odsłonięcie popiersia gen. Franciszka Gągora – pierwszego i jedynego szefa Sztabu Generalnego, który nie skończył szkoły sowieckiej (pol.). wpolityce.pl, 2013-08-12. [dostęp 2013-08-17].
  11. ↑ Zaproszenie- Panteon Bohaterów w Sanktuarium Narodowym w Ossowie. gazetapatria.pl. [dostęp 2019-01-31].
  12. ↑ W Ossowie odsłonięto popiersie śp. generała Andrzeja Błasika. niezalezna.pl, 15 sierpnia 2014. [dostęp 2014-08-15].
  13. ↑ Odsłonięcie pomników Anny Walentynowicz i Janusza Kurtyki w Ossowie, 11.04.2015. 2015-04-13. [dostęp 2015-04-22].
  14. ↑ Ofiarom Smoleńska w Ossowie. pomniksmolensk.pl, 2015-08-17. [dostęp 2015-08-17].
  15. ↑ Pomnik śp. Władysława Stasiaka w Panteonie Bohaterów w Ossowie. telewizjarepublika.pl, 9 kwietnia 2016. [dostęp 2019-01-31].
  16. ↑ Odsłonięcie pomników w „Panteonie Bohaterów” Sanktuarium Narodowego w Ossowie. mon.gov.pl, 8 kwietnia 2017. [dostęp 2019-01-31].
  17. ↑ Panteon Bohaterów. idziemy.pl, 8 kwietnia 2018. [dostęp 2019-01-31].
  18. ↑ "Panteon Bohaterów" w Sanktuarium Narodowym w Ossowie. ugdebica.pl, 20 sierpnia 2018. [dostęp 2019-01-31].
  19. ↑ Odsłonięcie w Ossowie popiersi gen. Andrzeja Błasika i abp. Mirona Chodakowskiego. blogpress.pl/, 18 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].
  20. ↑ Piotr Czartoryski-Sziler. naszdziennik.pl/, 16 sierpnia 2015. [dostęp 2015-03-04].

Bibliografia

  • Tadeusz Glinka, Marian Kamiński, Marek Piasecki, Krzysztof Przygoda, Andrzej Walenciak, Mazowsze północne, Warszawa 1998

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wołomin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Wołomin, Polska
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Powiat wołomiński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu wołomińskiego, Polska
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Polish-bolshevik war cemetery in Ossów.JPG
Autor: Maciej Szczepańczyk, Licencja: CC BY 3.0
Monument on cemetery of Polish victims of battle of Ossów 1920 (Polish-bolshevik war).
Polish-Soviet War cemetery in Ossów 1.jpg
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Cmentarz wojenny w Ossowie - tablica dowódców wojny polsko-bolszewickiej zamordowanych w 1940 roku
Polish-Soviet War cemetery in Ossów (7).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz polskich żołnierzy poległych w wojnie z bolszewikami - Ossów.