Cmentarz Prawosławny w Radomiu

Cmentarz prawosławny w Radomiu
Obiekt zabytkowy nr rej. 362/A/87 z 27 listopada 1987
Ilustracja
Nagrobki na cmentarzu prawosławnym w Radomiu
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Radom

Adres

ul. Warszawska 15
26-600 Radom

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

prawosławne

Stan cmentarza

czynny

Zarządca

Parafia św. Mikołaja w Radomiu

Położenie na mapie Radomia
Mapa konturowa Radomia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Radomiu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Radomiu”
Ziemia51°24′56″N 21°09′10″E/51,415556 21,152778

Cmentarz prawosławny w Radomiu – czynny cmentarz wyznaniowy znajdujący się w Radomiu przy ulicy Warszawskiej. Obecnie na nekropolii chowani są także zmarli spoza wspólnoty prawosławnej.

Historia

Po upadku powstania listopadowego i likwidacji autonomii Królestwa Polskiego do Radomia zaczęli licznie przybywać Rosjanie – urzędnicy z rodzinami, wojskowi[1]. W związku z tym pojawiła się konieczność wytyczenia cmentarza dla wyznawców prawosławia. W 1839 r. władze guberni sandomierskiej podjęły decyzję o przekazaniu parafii prawosławnej działki przy Trakcie Warszawskim z przeznaczeniem na cmentarz (do tego momentu zmarli wyznania prawosławnego byli chowani na cmentarzu rzymskokatolickim przy Trakcie Starokrakowskim, ob. ulicy Bolesława Limanowskiego). Cmentarz dwukrotnie poszerzano – w 1848 i w 1859 r. W II połowie XIX wieku nekropolię otoczono murem oraz wybudowano stróżówkę i dom przedpogrzebowy. W czasie I wojny światowej wytyczono kwaterę dla poległych żołnierzy armii rosyjskiej. W 1948 r. wydzielono (wbrew woli proboszcza i parafian) część cmentarza, na której pochowano szczątki 700 żołnierzy radzieckich poległych w Radomiu i okolicach oraz jeńców pomordowanych przez Niemców. W 1987 r. obiekt został wpisany do rejestru zabytków pod nr. 362/A/87. W 1990 r., na mocy uchwały Rady Miejskiej, na cmentarz przeniesiono z Parku Kościuszki pomnik żołnierzy Armii Czerwonej, a w 2004 – Pomnik Wdzięczności[2].
W 1992 r. na terenie cmentarza ukończono budowę cerkwi parafialnej.

Znane osoby pochowane na cmentarzu

  • Agata Bornikowska (1974–2017) – doktor nauk przyrodniczych, nauczyciel akademicki w UTH w Radomiu[3],
  • Innocenty Iljicz Bułatow (zm. 1904) – komendant stacjonującego w Radomiu 26 Mohylewskiego Pułku Piechoty; zginął podczas zamieszek ulicznych na Placu Sobornym[2],
  • Halina Hermanowicz (1905–1983) – malarka i pedagog,
  • Ilia Fiodorowicz Klimuk – ojciec kosmonauty, Piotra Klimuka,
  • Siemion Aleksandrowicz von Płotto (zm. 1906) – znany z okrucieństwa naczelnik żandarmerii gubernialnej w Piotrkowie i Radomiu; zginął w zamachu przeprowadzonym przez Stanisława Hempla i Stanisława Wernera[4],
  • Zygmunt Wojdan Maciejewski (1920–2005) – reżyser, dramaturg, aktor, dyrektor teatrów w Bydgoszczy i Radomiu[5],
  • Feliks Wojtkun (1940–2005) – doktor habilitowany nauk technicznych, polityk.
  • Teresa Ratuszyńska (1956–2021) – prawniczka, referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Radomiu.

Przypisy

  1. Helena Kisiel: Stosunki demograficzne. W: Stefan Witkowski (red.): Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w.. Warszawa: PWN, 1985, s. 37. ISBN 83-01-03806-3.
  2. a b Jerzy Sekulski: Encyklopedia Radomia. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2009, s. 39. ISBN 978-83-7204-802-8.
  3. TNT: Radom. Nie żyje doktor Agata Bornikowska. Zginęła wskutek wypadku w górach. 2017-07-10. [dostęp 2019-12-22].
  4. Jan Boniecki: Stosunki polityczno-społeczne. W: Stefan Witkowski (red.): Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w.. Warszawa: PWN, 1985, s. 99. ISBN 83-01-03806-3.
  5. Zygmunt Wojdan, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [online] [dostęp 2019-12-29].

Bibliografia

  • Jerzy Sekulski: Encyklopedia Radomia. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2009. ISBN 978-83-7204-802-8.
  • Stefan Witkowski (red.): Radom. Dzieje miasta w XIX i XX w.. Warszawa: PWN, 1985. ISBN 83-01-03806-3.

Media użyte na tej stronie

Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Radom location map.svg
Autor:
Twórcy OpenStreetMap
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Radom, Poland
Ta mapa of Radom została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Radom.Cmentarz prawosławny 02.jpg
Autor: Rafał Terkner, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Nagrobki na cmentarzu prawosławnym.