Cmentarz choleryczny na Krzyżownikach w Poznaniu
 Widok ogólny miejsca po cmentarzu z charakterystyczną sosną | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Miejscowość | Poznań |
| Adres | Krzyżowniki |
| Typ cmentarza | grzebalny |
| Wyznanie | ekumeniczny |
| Stan cmentarza | nie istnieje |
| Data otwarcia | ok. 1831 |
| Data likwidacji | po 1949 |
Mapa cmentarza | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°26′46,3668″N 16°48′20,0340″E/52,446213 16,805565 | |
Cmentarz choleryczny na Krzyżownikach w Poznaniu – nieistniejący cmentarz dla ofiar cholery położony na terenie Krzyżownik w Poznaniu, przy ul. Słupskiej, mniej więcej naprzeciwko posesji pod numerem 95 (lasy zachodniego klina zieleni, niedaleko od wschodniego brzegu jeziora Kierskiego).
Historia
Był to cmentarz, na którym grzebano ofiary kolejnych fal epidemii cholery nawiedzających Poznań i okolice. Powstał prawdopodobnie około 1831 (pierwotnie był przeznaczony dla mieszkańców Krzyżownik, ci jednak woleli być nadal grzebani w Kiekrzu[1]). XIX wiek to czasy, kiedy miasto dotknęło siedem kolejnych fal choroby (1831, 1837, 1848, 1852, 1855, 1866, 1873)[2]. W 1831 epidemię zawlokły do Wielkopolski wojska rosyjskie, które ścigały powstańców listopadowych. Na odległość 22,5 kilometra od miasta rozciągnięto wówczas kordon sanitarny, obejmujący m.in. Krzyżowniki. Opuszczenie terenu było możliwe dopiero po dziesięciodniowej kwarantannie. Krzyżownicki cmentarz choleryczny figurował m.in. na mapach z 1894[3], 1898, 1936[4], a nawet na planie Poznania w 1949[5]. Po tym czasie uległ splantowaniu pod szkółkę leśną. Nie pozostał po nim żaden ślad w terenie, poza jedną dość starą sosną, ale nie ma dowodów, by była ona w wieku nekropolii[6].
Według podziału działek cmentarz mógł mieć kształt kwadratu, o powierzchni ponad 3800 m²[1].
Inne lokalizacje
W Poznaniu inne lokalizacje cmentarzy cholerycznych to: przy drodze do Swarzędza, na Grochowych Łąkach, na Świętym Marcinie, a także w ogrodzie rodziny Mycielskich przy ulicy Półwiejskiej, gdzie również prowadzono tymczasowy szpital choleryczny. Także na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan na Wzgórzu Świętego Wojciecha, polana pozbawiona nagrobków u podnóża wzniesienia stanowi pozostałość masowej mogiły ofiar epidemii cholery z lat: 1831, 1837, 1848, 1852, 1855, 1863 i 1873. Innym miejscem pochówku jest też porośnięty drzewami kopiec na terenie fabryki Volkswagena w Antoninku[2].
Zobacz też
- cmentarz ewangelicki przy ul. Wichrowej w Poznaniu - w pobliżu
- Epidemia cholery w Poznaniu (1831)
- Epidemia cholery w Poznaniu (1848)
- Epidemia cholery w Poznaniu (1866)
Przypisy
- ↑ a b Opencaching, Cmentarz choleryczny - OP8JHP
- ↑ a b Cmentarze Poznania, Cmentarze choleryczne
- ↑ mapa z 1894
- ↑ mapa topograficzna z 1936. [dostęp 2017-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-15)].
- ↑ mapa z 1949
- ↑ Krzyżowniki, Smochowice, Cmentarz choleryczny
- Portal:Poznań
- Wikiprojekt:Poznań
Media użyte na tej stronie
Autor:
Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.
Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0Mapa lokalizacyjna Poznania
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Teren dawnego cmentarza cholerycznego w Poznaniu - okolice adresu Słupska 95 (Krzyżowniki).
Mapa Messtischblatt z 1898 - obręb 3566 (Sady agronomische). Cmentarz choleryczny w Krzyżownikach.