Cmentarz katolicki Najświętszego Serca Jezusa w Bydgoszczy
| ||
Państwo | Polska | |
Miejscowość | Bydgoszcz | |
Adres | ul. Ludwikowo 2 85-502 Bydgoszcz | |
Typ cmentarza | wyznaniowy | |
Wyznanie | Kościół katolicki | |
Data otwarcia | 1929 | |
Zarządca | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy | |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego (c) SANtosito, CC BY-SA 4.0 | ||
53°08′27″N 17°59′55″E/53,140833 17,998611 |
Cmentarz Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy – cmentarz katolicki w Bydgoszczy.
Lokalizacja
Cmentarz znajduje się w obrębie jednostki urbanistycznej Rynkowo, w północnej części Bydgoszczy, przy ulicach: Ludwikowo i Rynkowskiej. Od wschodu (za ul. Rynkowską) przylega do niego cmentarz komunalny o powierzchni 1,1 ha.
Historia
Powstanie cmentarza wiąże się z erygowaniem w 1924 r. parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa, którego świątynią parafialną ustanowiono neobarokowy kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa na placu Piastowskim w Bydgoszczy.
W latach 20. XX w. proboszcz nowej parafii ks. Narcyz Putz podjął starania o pozyskanie terenu na cmentarz parafialny[1]. W 1927 r. zakupiono od Dyrekcji Lasów Państwowych 9 ha gruntu z przeznaczeniem na nekropolię[2]. Nabyty teren sąsiadował od zachodu z cmentarzem Nowofarnym, a oddzielała go od niego linia kolejowa. W czasie okupacji niemieckiej 1939–1945 był to cmentarz dla Polaków. Na bramie cmentarnej była tablica z napisem: Friedhof für Polen[3].
Charakterystyka
Cmentarz posiada wymiary: 250 x 350 m i powierzchnię 8,5 ha. Na jego terenie pochowanych jest ok. 30 tys. osób. Pochówki są możliwe jedynie na miejscu wcześniejszych grobów[1]. Pośrodku cmentarza znajduje się zabytkowa drewniana kaplica, zbudowana w 1929 r.
Zasłużeni
Niektóre osoby zasłużone dla Bydgoszczy i regionu pochowane na cmentarzu[4]:
Osoba | Rok urodzenia | Rok śmierci | Uwagi |
Jerzy Adamski | 1937 | 2002 | Najbardziej utytułowany bokser w dziejach bydgoskiego sportu. Boks zaczął uprawiać w Pile w 1950 r. W Bydgoszczy walczył w barwach „Brdy” i „Astorii”. Mając 19 lat zdobył tytuł mistrza Polski w wadze koguciej. W latach 1952-1962 i w 1964 r. był najlepszym w kraju bokserem w wadze piórkowej. Mistrz Europy z Lucerny (1959) i brązowy z Moskwy (1963). Na olimpiadzie w Rzymie (1960) zdobył srebrny medal. Na 16 walk w reprezentacji Polski wygrał 14. Łącznie stoczył 270 walk, z których wygrał aż 237, a 10 zremisował. |
Leon Dachtera | 1885 | 1961 | Nauczyciel, kierownik szkół powszechnych w II RP, m.in. uznanej w 1925 r. za wzorcową w okręgu bydgoskim szkole św. Trójcy w Bydgoszczy; ojciec błogosławionego ks. Franciszka Dachtery. |
Maria Domeracka | 1922 | 1976 | Nauczycielka, bibliotekarka. Od 1955 r. kierownik oddziału Centralnej Biblioteki Rolniczej w Bydgoszczy. Działała w Bydgoskim Towarzystwie Naukowym i Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich |
Leon Jaworski | 1881 | 1939 | Organista w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, dyrygent chórów bydgoskich („Harmonia”, „Hasło”, „Halka”), pedagog muzyczny (Bydgoska Szkoła Muzyczna im. Ignacego Paderewskiego, 1926-1939) |
Kazimierz Jułga | 1935 | 2002 | Malarz, poeta, fotograf. Wieloletni dyrektor Biura Wystaw Artystycznych. Wielokrotnie nagradzany i odznaczany za twórczość artystyczną oraz działalność zawodową, m.in. Złotym Krzyżem Zasługi, Medalami Prezydenta Bydgoszczy i Kazimierza Wielkiego. |
Piotr Karowski | 1892 | 1967 | Introligator i konserwator książek. Organizował introligatornię w Bibliotece Miejskiej. Uratował od zniszczenia ogromną liczbę druków i rękopisów, m.in. książki z Biblioteki Bernardynów i rękopis „Grażyny” Adama Mickiewicza. Patron ulicy na osiedlu Niepodległości w Fordonie. |
Hieronim Konieczka | 1920 | 1994 | Aktor teatralny i filmowy, działacz kultury, reżyser teatralny. Założyciel Sceny Klubowej przy Klubie Międzynarodowej Prasy i Książki. Patron Teatru Polskiego w Bydgoszczy. |
Antoni Majchrzak | 1907 | 1983 | Ksiądz katolicki, wieloletni proboszcz w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bydgoszczy (1961-1983), dziekan dekanatu Bydgoszcz I; w okresie międzywojennym katecheta w bydgoskich szkołach średnich; więzień obozu koncentracyjnego w Dachau (1942-1945). |
Józef Paderewski | 1871 | 1958 | Brat Ignacego Jana Paderewskiego. Po studiach na uniwersytecie w Kijowie, uczył matematyki i fizyki w szkołach rosyjskich i polskich (Połtawa, Żytomierz). W 1921 r. przybył do Polski. Uczył w Łucku i Otwocku. Od 1926 r. w Bydgoszczy. 12 lat uczył w Miejskim Katolickim Gimnazjum Żeńskim. Po jego śmierci żona przekazała Muzeum Okręgowemu pamiątki po przyrodnim bracie – Ignacym i jego testament. Na kamienicy, w której mieszkał przy ul. 20 Stycznia 1920 r. znajduje się tablica pamięci. |
Jerzy Riegel | 1931 | 2019 | Artysta fotograf, autor i współautor wielu wystaw fotograficznych. Uprawiał przede wszystkim fotografię analogową, tradycyjną w temacie pejzażu, portretu, scen rodzajowych oraz dokumentacji fotograficznej miasta Bydgoszczy. |
Andrzej Szwalbe | 1923 | 2002 | Prawnik. Od 1946 w Bydgoszczy. Doprowadził do budowy Filharmonii Pomorskiej, w której przez 40 lat był dyrektorem (1951-1991). Organizator festiwali i kongresów muzykologicznych (MAEO). Animator kultury. Założył Bydgoskie Towarzystwo Naukowe (1959), zaangażował się w powstanie Biura Wystaw Artystycznych (1970), Akademii Muzycznej (1994) i Opery Nova. Od 1993 r. Honorowy Obywatel Bydgoszczy. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie). Patron ulicy w Śródmieściu. Na kamienicy, w której mieszkał przy ul. Dworcowej 75 znajduje się tablica pamięci, zaś na placu przed budynkiem filharmonii – pomnik z brązu. |
Władysław Wittstock | 1896 | 1966 | Nauczyciel śpiewu, dyrygent chórów bydgoskich i w okręgu nakielsko-wyrzyskim. W latach 30. XX w. oddelegowany do pracy pedagogicznej w Niemczech, gdzie kierował szkołą polską w powiecie złotowskim. Dyrygował m.in. chórami: „Dzwon”, „Harmonia” i „Hasło”. Pod jego kierownictwem chór „Hasło” zdobył I miejsce na Zjeździe Śpiewaczym zorganizowanym w ramach obchodów uroczystości 600-lecia nadania praw miejskich Bydgoszczy w 1946 r. |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85860-37-1
- ↑ Rudnicki Daniel Bernard. Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (1924-1996). [w.] Kalendarz Bydgoski 1998
- ↑ Kuczma Rajmund: Mała encyklopedia Bydgoszczy – część hasła „C”. [w:] Kalendarz Bydgoski 1993
- ↑ http://www.bydgoszcz.pl/miasto/poznaj_miasto/bydgoska_aleja_zasluzonych.aspx?page=4 dostęp 20-04-2010
Bibliografia
- Woźniak Zbigniew: Bydgoskie cmentarze. [w.] Bydgoska Gospodarka Komunalna. Bydgoszcz 1996. ISBN 83-85860-37-1
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Bydgoszczy, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.83 N
- S: 52.28 N
- W: 17.16 E
- E: 19.88 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz NSPJ Bydgoszcz
Cmentarz NSPJ Bydgoszcz