Cmentarz miejski w Buczaczu

Cmentarz miejski w Buczaczu
Міський цвинтар (Бучач)
Ilustracja
Nowa brama wjazdowa
Państwo

 Ukraina

Obwód

 tarnopolski

Miejscowość

Buczacz

Stan cmentarza

czynny

Położenie na mapie Buczacza
Mapa konturowa Buczacza, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz miejski w Buczaczu”
Położenie na mapie Ukrainy
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego
Mapa konturowa obwodu tarnopolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz miejski w Buczaczu”
Ziemia49°03′36,1″N 25°23′51,4″E/49,060028 25,397611

Cmentarz miejski w Buczaczu – zabytkowa nekropolia w Buczaczu, położona w południowo-wschodniej części miasta na malowniczym wzgórzu góry Fedor za klasztorem bazylianów. Nekropolia posiada charakter komunalny.

Historia

Założona pod koniec XVIII w. Jej powstanie należy powiązać z edyktem cesarza Józefa II o przeniesieniu cmentarzy poza osiedla, który ogłosił 9 września 1784. Pierwotnie cmentarz był przeznaczony dla wiernych obrządków rzymsko- i greckokatolickiego. Jest wyraźnie podzielony na 2 części – starszą (większość jej pochówków z XIX w.) i nowszą (pochówki przede wszystkim XX w.).

Kaplica rodowa hrabiów Potockich (zbudowana w latach 1812–1815[1]) jest w znacznym stopniu zdewastowana za czasów radzieckich.

W roku 2003 d-r Władysław Szklarz, burmistrz Wiązowa[2], ówczesny prezes Oddziału Buczacz we Wrocławiu Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich spisał z większości nagrobków nazwiska i daty życia pochowanych osób.

Pochowane na cmentarzu osoby

Polacy

  • kanonicy, właściciele Buczacza Kajetan i Paweł Potoccy
  • ks. Maciej Andrzejowski, proboszcz w Buczaczu
  • Józef Chlebek, nauczyciel, profesor w miejscowym gimnazjum
  • Lesław Chlebek, wojskowy i nauczyciel, syn Józefa
  • Michał Dąbrowski, proboszcz w Buczaczu[3][4]
  • dr Edward Krzyżanowski, lekarz, honorowy obywatel miasta Buczacza
  • Emil Schutt, c. k. starosta, obywatel honorowy miasta Buczacza
  • Józef Popkiewicz, c. k. starosta i sędzia powiatowy
  • Jozio Zych, wykonawca nagrobka firma Henryka Perier we Lwowie
  • Gustawa Janicka, matka Jerzego Janickiego[5]
  • Michał Kazimierz Wrzak (1877-1931)[6] – polski nauczyciel, dyrektor szkoły powszechnej im. A. Mickiewicza w Buczaczu[7]

Ukraińcy

  • Olha Dubiwna (wzgl. Olga Dubówna), nauczycielka
  • Kłymentij Rohozyńskyj, posadnik Buczacza
  • Teodor Markiw (wzgl. Teodor Marków), naczelnik sądu powiatowego w Buczaczu w 1911, radca wyższego sądu krajowego Królestwa Galicji i Lodomerii[8], sędzia powiatowy czasów Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej (ZURL)
  • Wołodymyr Woroniuk, malarz

Austriacy

  • Ludwig Keller

Przypisy

  1. Czyż A. S., Gutowski B. (Warszawa), Cmentarze Podola – źródło do badań nad sztuką i historią. repcyfr.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]., s. 182
  2. dr inż. Władysław Szklarz. [dostęp 2015-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-29)].
  3. Sadok Barącz: Pamiątki buczackie. Lwów : Drukarnia «Gazety narodowej», 1882, s. 104—105.
  4. obok kaplicy Potockich (z lewa od frontu) znajduje się zdewastowana płyta nagrobna bez żadnych napisów
  5. Zamki kresowe Rzeczypospolitej - Buczacz (ok. 16:20). [dostęp 2017-02-27]
  6. Czyż, Gutowski, s. 159–160.
  7. Dziennik Urzędowy Kuratorjum Okręgu Szkolnego Lwowskiego. 1931, s. 416.
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów, 1911, s. 149.

Bibliografia

  • Anna Sylwia Czyż, Bartłomiej Gutowski: Cmentarz miejski w Buczaczu. Seria C, zeszyt 3. Warszawa: drukarnia «Franczak» (Bydgoszcz), 2009, 254 s., 118 il. seria: Zabytki kultury polskiej poza granicami kraju. ISBN 978-83-60976-45-6.
  • Stan badań nad wielokulturowym dziedzitwem... Białystok, 2010.
  • Buczacz. Fotoputiwnyk / autor tekstu Mykoła Kozak, litredaktor Petro Bubnij. Tarnopol: OSA «Збруч», 2010, 64 s. (ukr.)

Media użyte na tej stronie

Potocki's chap., Buchach, f. 2015.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Каплиця-усипальниця графів Потоцьких, Бучач, фронт, 2015
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Rohozyns'ka M. tomb.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Надгробок Меланії Рогозинської. Таблиця
Ternopil Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Тернопольской области с 17 июля 2020 года
E.Krzyzanowski grave.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Напис на надгробку д-ра Едварда Кшижановского. Цвинтар на пагорбі Федір, Бучач
J. Popkiewicz-tomb-2016-1.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Таблиця з надписом на могилі старости Юзефа Попкевича, Бучач, 2016.
Memorial Sov. Army. Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Меморіял полеглим у боях на Бучаччині. Гора Федір, Бучач
Rohozyns'ki's. tombs..jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Поховання родин Рогозинських, Гринівих, Кузівих. Міський цвинтар на пагорбі Федір, м. Бучач, Тернопільщина
E.Schutt tomb. Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Надпис надгробка Е.Шутта. Цвинтар Федір. Бучач
Kobylanski Ant.'s tomb, Buchach, 2105.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Надгробок Антонія Кобилянського, Бучач, 2015
Fedir cem. Buchach 1.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Гробівець. Цвинтар Федір. Бучач, осінь 2013
Aleksander Mrozowski tomb cem. Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Надгробок. Цвинтар Федір. Бучач, осінь 2013
Buchach cem., 2105.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Вандалізм, цвинтар Федір, Бучач, 2105
Fedir cem.'s entry. Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Цвинтар Федір (міський), в'їзд (на дальньому плані по центру - каплиця Потоцких). Бучач, осінь 2013
Buchach monastery.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Монастир василіян із стіни замку. осінь 2013
Potocki's capel, Buchach, f. 2015.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Каплиця-усипальниця графів Павела та Каєтана Потоцких, справа від каплиці, зліва біля нагробку у вигляді обеліска - надгробок-плита ц.-к. старости, почесного громадянина Бучача Еміля Шутта, лютий 2015
Theodor Markiv, wife's grave, Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 3.0
Надгробок на могила судді Теодора Маркова та дружини, Міський цвинтар, Бучач, Тернопільщина, Україна
Pr. Matsiey Andzhejovski, Buchach.jpg
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
надгробок пробоща (латинського пароха) о. Мацєя Анджейовского, Бучач
Buczacz location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Chervin'ska t.JPG
Autor: Бучач-Львів, Licencja: CC BY-SA 4.0
Надгробок Наталі Червінської на міському цвинтарі на пагорбі Федір, Бучач (на задньому плані — надгробки Василя Винара і Лєслава Хлєбека)