Cmentarz parafialny w Brodnicy

Cmentarz parafialny w Brodnicy
Obiekt zabytkowy nr rej. A/236 z 1.07.1985 i z 24.09.1991
Ilustracja
Neogotycki grobowiec rodziny Petów z 1900 roku (wysoki budynek w kształcie kapliczki)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Brodnica

Adres

ul. Sądowa 7

Wyznanie

cmentarz katolicki

Stan cmentarza

otwarty

Powierzchnia cmentarza

5.16.83 ha

Data otwarcia

1805

Zarządca

Parafia św. Katarzyny w Brodnicy

Położenie na mapie Brodnicy
Mapa konturowa Brodnicy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz parafialny w Brodnicy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu brodnickiego
Mapa konturowa powiatu brodnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz parafialny w Brodnicy”
Ziemia53°15′32,34″N 19°23′32,65″E/53,258983 19,392403
Strona internetowa

Cmentarz parafialny w Brodnicycmentarz katolicki z pierwszej połowy XIX wieku, położony w Brodnicy przy ul. Sądowej 7[1]. Sąsiaduje on z Kościołem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zwanym potocznie przez mieszkańców miasta „Klasztorkiem”.

Historia

Cmentarz parafialny założono w 1805 roku na terenach należących do przyklasztornego ogrodu dawnego klasztoru oo. reformatów[2]. W XX wieku dwukrotnie powiększano jego areał. Pierwszy raz za sprawą ks. Władysława Fischoedera (proboszcz w latach 1919–1924) po raz drugi dzięki staraniom ks. Józefa Bielickiego (proboszcz w latach 1924–1935).

Widok cmentarza na początku XX wieku
Kaplica grobowa rodziny Ossowskich herbu Dołęga z Najmowa

Obecnie jest to największa brodnicka nekropolia, na której nadal dokonuje się pochówków. Cmentarz podlega pod parafie św. Katarzyny w Brodnicy, która jest jego zarządcą. Na terenie nekropolii znajdują się dwie duże kaplice rodowe (Ossowskich i Petów) oraz wiele ciekawych architektonicznie i historycznie nagrobków (w jego starej części), jak płyta nagrobna Jana Nepomucena Wibickiego herbu Rogala naczelnika powiatu brodnickiego, zmarłego w 1852 roku, nagrobek z roku 1881 opatrzony herbami Ryszewskich i Bardzkich czy nagrobek z 1889 Wilhelma Hussa. Do ciekawych nagrobków z początku XX wieku zalicza się m.in. pomnik z 1903 roku z rzeźbą anioła na grobie Feliksa Gabryszewskiego czy nagrobek z pietą na mogile rodziny Maciejewskich.

Niestety w latach 90. XX wieku podczas wycinki drzew zleconej przez parafię bezpowrotnie zniszczono wiele cennych nagrobków i rzeźb, które je zdobiły. Winnych ww. zniszczeń nigdy nie ukarano.

Kwatera żołnierzy sowieckich

Na terenie cmentarza znajduje się także kwatera żołnierzy Armii Czerwonej z 1945 roku. W dniach 22-23 stycznia 1945 r. żołnierze 65 Armii pod dowództwem gen. Pawła Batowa oraz 1 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego gen. Michaiła Panowa walczyli z oddziałami niemieckimi obsadzającymi umocnienia wzdłuż rzeki Drwęcy. W walkach o Brodnicę zginęło 109 żołnierzy sowieckich ww. jednostek pochowanych na opisywanej kwaterze[3].

  • Rodzaj obiektu: Kwatera wojenna
  • Liczba pochowanych: 109
  • Liczba zidentyfikowanych: 0

Ciekawostki

W centrum najstarszej części cmentarza parafialnego na kamiennym postumencie stoi pieta wykonana przez znanego toruńskiego rzeźbiarza Ignacego Zelka. Została ona wykonana z okazji Roku Jubileuszowego 1934. Przedstawia ona trzy postacie: zdjętego z krzyża Jezusa Chrystusa, podtrzymywanego przez matkę oraz Marię Magdalenę.

Zobacz też

  • Cmentarz komunalny w Brodnicy (otwarty)
  • Cmentarz ewangelicki w Brodnicy na ul. Sądowej (zamknięty)
  • Cmentarz ewangelicki w Brodnicy na ul. Karbowskiej (zamknięty)
  • Cmentarz wojskowy w Brodnicy (zamknięty)

Przypisy

  1. Cmentarz parafialny w Brodnicy przy ul. Sądowej. groby.radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-06)]. na groby.radaopwim.gov.pl
  2. Śladami brodnickich nekropolii na nowosci.com.pl
  3. BRODNICA – KWATERA ŻOŁNIERZY SOWIECKICH POLEGŁYCH W 1945 ROKU. groby.radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-06)]. na groby.radaopwim.gov.pl

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Brodnica, kosciol i klasztor reformatow 1916-1924 (39793586).jpg
Adres wydawniczy: [1916-1924]
Opis fizyczny: 1 fot. : odb. na pap. srebrowo-żelatynowym ; 10x16,4cm
Tyt. wg adnot. na rew. ; Nazwa aut. wg adnot na rew.
Brodnica cmentarz kaplica Ossowskich.jpg
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica rodziny Ossowskich na cmentarzu przy ul. Sądowej w Brodnicy.
Brodnica County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Brodnica County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.48 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.07 E
  • E: 19.78 E
Brodnica location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Brodnica, Poland
Ta mapa of Brodnica została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Brodnica cmentarz ul Sadowa.jpg
Autor: Piotr Kożurno, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cmentarz przy ul. Sądowej w Brodnicy.