Cmentarz parafialny w Szczawnicy

Cmentarz parafialny
w Szczawnicy

Ogólny widok cmentarza (w tle, za kaplicą – lesiste zbocza Huliny)
Państwo	Polska
Miejscowość	Szczawnica
Adres	ulica Główna (65)
Typ cmentarza	parafialny
Wyznanie	rzymsko-katolicki
Stan cmentarza	czynny
Data otwarcia	1895
Położenie na mapie Szczawnicy Cmentarz parafialny w Szczawnicy
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cmentarz parafialny w Szczawnicy
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz parafialny w Szczawnicy
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego Cmentarz parafialny w Szczawnicy
Położenie na mapie gminy Szczawnica Cmentarz parafialny w Szczawnicy
49°25′36,12″N 20°28′13,84″E/49,426700 20,470511

Galeria zdjęć

Pomnik – grobowiec żołnierzy AK poległych na Przysłopie

Grobowiec Rodziny Durkalców

Płyta nagrobna grobu Kołączkowskich

Grób Artura i Anny Wernerów

Cmentarz parafialny w Szczawnicy zwany Cmentarzem pod Huliną – cmentarz parafialny w Szczawnicy przy ulicy Głównej 65.

Historia

Już w 1879 roku rozpatrywano zamknięcie Cmentarza Szalayowskiego w centrum Szczawnicy i lokalizację nowego cmentarza na obrzeżu miasta^[1]. Stało się to dopiero pod koniec XIX wieku. Pierwsze pochówki na nowym cmentarzu odbyły się w 1895 roku. Popularna nazwa tej nekropolii pochodzi od nazwy lesistego wzgórza, leżącego naprzeciw cmentarza, po drugiej stronie Grajcarka^[2].

Ważniejsze obiekty

Wśród wielu grobów można znaleźć m.in.:

• Grób inż. Jana Kalinowskiego – dyrektora Uzdrowiska Szczawnica w latach 1921–1932.
• Grób rodziny Kołączkowskich – lekarzy i zarządców uzdrowisk szczawnickich, w tym: Józefa – protoplasty rodu, jego córki Marii i jej męża Bogusława Kołączkowskich oraz jego wnuka Zbigniewa.
• Grób rodziny de Pourbaix – w którym są pochowani: Kamil de Pourbaix, jego żona Maria Aniela Miączyńska i ich syn Kazimierz.
• Grób Pawła Grawicza – artysty fotografika Szczawnicy, Pienin i Krakowa, fotoreportera, zwanego kronikarzem Sanktuarium Matki Boskiej Ludźmierskiej.
• Grób Artura Wernera, lekarza, i jego żony Anny – założycieli Klubu Sportowego Pieniny.
• Grobowiec rodziny Durkalców. Spoczywają w nim Ernest Durkalec ps. Sław, Helena Durkalec ps. Sława, ich syn Bolesław ps. Sławek oraz Maria Zawadzka ps. Chodak, żołnierze AK. Przez zaangażowanie Ernesta i Heleny w Armii Krajowej Niemcy spalili kierowane przez nich schronisko na Lubaniu (w którym również szpital polowy prowadził Artur Werner). Ich syn Bolesław był podchorążym w oddziale „Wilka”. Zginął 21 lutego 1944 roku w walce z Niemcami na Przysłopie.
• Grób – pomnik żołnierzy Armii Krajowej z oddziału „Wilka” poległych w czasie niemieckiej obławy 21 lutego 1944 roku na Przysłopie. Spoczywają w nim:
  • strz. Jan Rogal ps. Żbik (ur. w 1919 w Waksmudzie)
  • strz. Józef Rogal ps. Strzała (ur. w 1925 w Waksmudzie)
  • strz. Józef Cyrwus ps. Kruk (ur. w 1920 w Waksmudzie)
  • strz. Franciszek Klimowski ps. Wicher (ur. w 1922 w Nowym Targu).
• Grób ks. proboszcza Michała Matrasa, zasłużonego historyka Szczawnicy^[2].
• Grób Michała Słowika-Dzwona, poety i pisarza, a także współzałożyciela Muzeum Pienińskiego i działacza ruchu Związku Podhalan^[3].
• Grobowiec – pomnik ks. kanonika Jana Kozioła (1894–1942), uwielbianego przez Szczawniczan katechety i spowiednika, nieformalnego świętego^[4].
• Grób ppłk. Józefa Jamy, kawalera Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski.
• Groby wielu kurierów AK („do Budapesztu”), w tym:
  • Andrzeja Gąsienicy-Makowskiego ps. Janosik
  • Adolfa Kapłaniaka
  • Macieja Mastalskiego
  • Władysława Mastalskiego.
• Oznaczone emblematami z niebieskim krzyżem groby wielu ratowników pienińskiego (podhalańskiego) GOPR-u.
• W krypcie kaplicy pochowano ks. infułata Stanisława Wacha.

Przy wejściu na cmentarz znajduje się kapliczka poświęcona konfederatom barskim, którzy zginęli w pobliżu w 1770 roku. Kapliczka została przeniesiona na tutejszy cmentarz w 2006 roku w związku z zabudową oryginalnego miejsca jej lokalizacji.

Cmentarz pod Huliną powoli się wypełnia. W 2010 roku Urząd Miasta i Gminy Szczawnica ogłosił, że rozstrzygnął przetarg na budowę nowego cmentarza. Nowa nekropolia ma powstać na granicy miasta i miejscowości Szlachtowa w tzw. „Malinowie”^[5][6]. Do 2014 roku wybudowano kaplicę, nowy cmentarz ogrodzono i wybudowano bramy wjazdowe^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Barbara Alina Węglarz: Przewodnik – Spacerkiem po Starej Szczawnicy i Rusi Szlachtowskiej. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2011. ISBN 97883602460175.