Cmentarz przy ul. Morskiej w Braniewie

Cmentarz przy ul. Morskiej

Brama cmentarza przy ul. Morskiej
Państwo	Polska
Miejscowość	Braniewo
Data otwarcia	przed rokiem 1910
Położenie na mapie Braniewa Cmentarz przy ul. Morskiej
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cmentarz przy ul. Morskiej
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Cmentarz przy ul. Morskiej
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Cmentarz przy ul. Morskiej
54°23′12,2″N 19°48′57,8″E/54,386722 19,816056

Cmentarz przy ul. Morskiej w Braniewie (cmentarz św. Magdaleny, niem. Magdalenenfriedhof^[1]) – cmentarz komunalny w Braniewie o powierzchni 1,5739 ha.

Powstanie i historia cmentarza

Cmentarz na mapie z 1913 roku

Położony jest pomiędzy ulicą Morską w Braniewie a rzeką Pasłęką. Powstał w początkach XX wieku (przed rokiem 1910^[2]), jako kolejny cmentarz w mieście, gdyż brakowało już miejsca na pochówki na cmentarzu św. Jana, zaś pochówki na cmentarzu św. Katarzyny utrudniały po opadach zalegające wody gruntowe^[3]. Do 1945 roku nazywany był również „nowym cmentarzem” (neuer Friedhof).

Ogrodzenie cmentarza od strony ulicy Morskiej tworzy mur z kamienia z kratą metalową oraz zachowana przedwojenna brama wjazdowa. Drogi wewnętrzne na cmentarzu są to alejki wyłożone kostką brukową. Zachowany został układ zieleni wysokiej. Cmentarz posiada jedno ujęcie wody z sieci wodociągowej. Na cmentarzu jest urządzonych 3219 miejsc grzebalnych. Cmentarz jest niemal w całości wypełniony grobami, a pochówki odbywają się do grobów istniejących lub likwidowanych^[4].

Do II wojny światowej na cmentarzu znajdował się pomnik (Kriegerdenkmal) pamięci poległych żołnierzy w I wojnie światowej w latach 1914/1915 i tu pochowanych^[5]. Była to mała kapliczka wykonana z piaskowca z miedzianym dachem hełmowym, w niej rzeźba Matki Boskiej Bolesnej (łac. Mater Dolorosa). Kapliczka była autorstwa znanego elbląskiego rzeźbiarza Heinricha Splietha (1877–1929)^[6]. Po wojnie niezachowana.

Na cmentarzu tym znajduje się również działka klasztoru oo. redemptorystów oznakowana dużym metalowym krzyżem, na niej chowani są zmarli zakonnicy (ojcowie i bracia) z pobliskiego klasztoru przy ul. Świętokrzyskiej. W 2022 roku znajdowało się tu 8 nagrobków ojców i braci zakonnych oraz 2 groby księży z parafii św. Katarzyny w Braniewie^[7].

Pochowani na cmentarzu przy ul. Morskiej w Braniewie

• Apolinary Skrodzki (1913–1986) – nauczyciel, społecznik, uczestnik kampanii wrześniowej, członek Armii Krajowej, pierwszy przewodniczący Towarzystwa Miłośników Braniewa
• Eugen Brachvogel (1882–1942) – ksiądz katolicki, historyk Warmii, pisarz, wychowawca i duszpasterz i społecznik działający na Warmii w pierwszej połowie XX wieku, rektor seminarium duchownego w Braniewie (grób niezachowany)
• Stanisław Solarz CSsR (1894–1974) – redemptorysta, proboszcz parafii św. Krzyża w Braniewie, propagator kultu Matki Bożej Nieustającej Pomocy, nauczyciel, działacz społeczny na rzecz ubogich i opuszczonych, organizator tajnego nauczania w czasie wojny, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi przez prezydenta Ignacego Mościckiego
• Tadeusz Brandys (1936–2010) – prałat, wieloletni proboszcz bazyliki św. Katarzyny w Braniewie
• Wojciech Iwulski (1915–1990) – fotograf, uczestnik kampanii wrześniowej 1939, członek wywiadu Armii Krajowej, działacz społeczny

Galeria zdjęć

• 

  Brama i mur cmentarza,
  ul. Morska

• 

  Kamień poświęcony pamięci ofiar 1939–1956

• 

  Działka oo. redemptorystów, mieszcząca groby osób duchownych

• 

  Zasłużeni dla Braniewa – Apolinary i Józefa Skrodzcy

Patronka cmentarza

Święta Magdalena, patronka cmentarza, była pierwszą patronką Braniewa, lokowanego 27 grudnia 1254 przez biskupa Anzelma. Nie chodziło tu jednak o ową grzeszną Marię Magdalenę, która podczas uczty u Szymona obmywała łzami nogi Chrystusa, lecz o Marię Magdalenę z Magdalii, „apostołkę apostołów”, która następnie towarzyszyła Jezusowi i apostołom. Św. Magdalena też była druga patronką wzniesionego w XIII w. kościoła św. Katarzyny w Braniewie. Jeszcze w 1828 przyszły biskup warmiński Ambroży Józef Geritz, wówczas kanonik warmiński, pisał, że św. Maria Magdalena jest patronką miasta, a nie kościoła. Od 2002 patronką miasta pozostaje błogosławiona Regina Protmann^[8].

Zobacz też

• Cmentarz przy ul. Olsztyńskiej w Braniewie
• Cmentarz św. Jana w Braniewie
• Cmentarz św. Katarzyny w Braniewie
• Cmentarz zgromadzenia zakonnego sióstr św. Katarzyny w Braniewie
• Cmentarz żydowski w Braniewie
• Cmentarz ewangelicki w Braniewie
• Cmentarz przy ul. Elbląskiej w Braniewie
• Cmentarz Żołnierzy Armii Radzieckiej w Braniewie

Przypisy