Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach

Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach
Obiekt zabytkowy nr rej. A/1496/92 z 4 września 1992[1]
Ilustracja
Kaplica na cmentarzu (2021)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice-Bogucice

Adres

ul. Walerego Wróblewskiego

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

katolicyzm

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach”
Ziemia50°16′13,3014″N 19°02′36,5672″E/50,270361 19,043491

Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach − najstarsza nekropolia miasta[2][3], zlokalizowana w dzielnicy Bogucice, przy ulicy Walerego Wróblewskiego i ulicy Podhalańskiej.

Cmentarz parafialny

Grób księdza kanonika Alfonsa Tomaszewskiego

Pierwsza wzmianka o cmentarzu pojawiła się w 1598, w protokole wizytacji parafii bogucickiej, sporządzonym przez ks. Kazimierskiego[2]. Nekropolia została usytuowana na górce w Bogucicach wokół drewnianego kościółka[2]. Fragment protokołu wizytacji z 1598[4]:

W tejże parafii jest sławna kaplica pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. [...] Największy napływ ludności [concursus populi maximus] jest w święto Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. Kaplica ta jest w miejscu starszej i mniejszej, podobnie jak poprzednia, z ofiar ludu zbudowana.

Do dzisiejszych czasów przetrwały nagrobki z XIX wieku (najstarszy to grób Bartłomieja Kulerskiego, zmarłego 12 stycznia 1825[5]). Na cmentarzu znajduje się kaplica cmentarna z 1910. Cmentarz funkcjonuje jako regularny po likwidacji cmentarza przykościelnego w 1894, spowodowanej budową nowej świątyni[6].

Mogiły powstańcze

Pośrodku głównej alei cmentarnej zlokalizowany jest krzyż na neogotyckim cokole, z figurką Matki Boskiej Bolesnej. Pod figurką znajduje się inskrypcja[7]:

Któryś za nas był ukrzyżowany, Jezu Chryste zmiłuj się nad zmarłymi. Ojcze nasz, Zdrowaś Maryja, 1881 r.

Cmentarz bonifraterski

Cmentarz bonifraterski założono w 1874 bezpośrednio przy cmentarzu parafialnym. Początkowo był on przeznaczony jedynie dla zakonników. W XX wieku zaczęto tam chować mieszkańców dzielnicy i okolic. Teren dzisiejszego cmentarza bonifraterskiego był jeszcze w latach 50. zajmowany przez pole uprawne należące do zakonników. Później stopniowo zaczęto powiększać nekropolię. Na cmentarzu znajduje się zbiorowy grób wojenny, w którym pochowano sześciu nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego poległych we wrześniu 1939 roku.

Cmentarz przy kościele św. Szczepana

Pozostałość cmentarza znajdującego się przy dawnym drewnianym kościółku. Usytuowany jest on w narożniku placu kościelnego między ul. ks. Leopolda Markiefki i ul. Leopolda. Znajduje się na nim kilka mogił z połowy XIX wieku. Obecnie trudno odczytać zatarte napisy na starych płytach. Teren tego małego cmentarza jest zadbany i odpowiednio wkomponowany w architekturę placu kościelnego.

Pochowani

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 73 [dostęp 2018-10-09].
  2. a b c Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 13. ISBN 83-907154-5-7.
  3. Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 45.
  4. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 17. ISBN 83-85831-35-5.
  5. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 15. ISBN 83-907154-5-7.
  6. Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 14. ISBN 83-907154-5-7.
  7. a b c Waldemar Jama, Aleksandra Niesyto: Cmentarze Katowic. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1997, s. 16. ISBN 83-907154-5-7.

Bibliografia

  • Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
  • Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993. ISBN 83-85831-35-5.
  • Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-06-08]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach.jpg
Autor: Ewkaa, Licencja: CC BY-SA 4.0
Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach ul. Murckowska.
Katowice - Bogucice - Cmentarz - Tomaszewski.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Grób księdza kanonika Alfonsa Tomaszewskiego na cmentarzu w Katowicach-Bogucicach.
Katowice Wroblewskiego cemetery chapel front 2021.jpg
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Katowice, kaplica cmentarna na cmentarzu przy ul. Wróblewskiego w Katowicach, nr rej.: A/1366/88; elewacja frontowa