Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu

Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zawiercie

Adres

ul. Cmentarna 7

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

rzymski katolicyzm

Stan cmentarza

czynny

Powierzchnia cmentarza

96000 m²

Data otwarcia

1903

Zarządca

Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zawierciu

Położenie na mapie Zawiercia
Mapa konturowa Zawiercia, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu”
Ziemia50°28′41,704″N 19°26′35,833″E/50,478251 19,443287

Cmentarz rzymskokatolicki w Zawierciu – istniejący od 1903 roku cmentarz, znajdujący się w Zawierciu przy ulicy Cmentarnej. Administratorem obiektu jest parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła.

Historia

Powstanie cmentarza jest ściśle związane z budową kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Starania o budowę cmentarza rozpoczęły się w 1900 roku, kiedy to za sześć tysięcy rubli zakupiono sześć mórg ziemi od właściciela Kromołowa, Salomona Habermana. Autorem planu cmentarza został B. Malinowski. 5 listopada 1901 roku rozpoczęły się prace przy budowie cmentarza, które trwały do 23 września 1903 roku. W październiku 1903 roku cmentarz został poświęcony i rozpoczął przyjmowanie pochówków. Cmentarz posiadał jedną bramę, od której prowadziła aleja główna, dzieląca obiekt na dwie połowy. Pierwszymi pochowanymi byli Honorata Baltet, Michał Misioł i Marianna Lendor[1]. W okresie I wojny światowej na cmentarzu pochowano 127 żołnierzy[2].

W związku ze zwiększeniem liczby mieszkańców Zawiercia, w maju 1920 roku została podjęta uchwała o powiększeniu cmentarza o dodatkowe dziesięć mórg gruntu od Habermanów[1]. Do nowego terenu dobudowano drugą bramę oraz poprowadzono II aleję. W latach 1931–1932 ogrodzono cmentarz murem z betonu. W 1934 roku Stanisław Holenderski ufundował budowę kaplicy cmentarnej według projektu Stefana Wąsa. Budowa kaplicy została ukończona w lipcu, a poświęcona 12 września przez bpa Teodora Kubinę[3].

W 1925 roku przy II bramie powstał Pomnik Poległym Żołnierzom. Pomnik został wybudowany przez braci Trembeckich według projektu Jana Raszki i upamiętnia 53 żołnierzy poległych w latach 1914–1920[4].

Cmentarz poewangelicki

Cmentarz ewangelicko-augsburski, graniczący bezpośrednio w cmentarzem rzymskokatolickim powstał prawdopodobnie na początku XX wieku, po oddaniu do użytku kościoła w 1899 roku. Obiekt miał powierzchnię 2592 m². Podczas II wojny światowej cmentarz został zdewastowany, a po wojnie przejęty przez Dom Rzemiosł Różnych. W związku ze znacznym spadkiem wyznawców odłamu ewangelicko-augsburskiego w Zawierciu oraz erygowaniem w sąsiedztwie cmentarza parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (1957 rok), w 1976 roku podpisano protokół, w myśl którego kościół ewangelicko-augsburski zrzekł się terenu cmentarza na rzecz Skarbu Państwa. 17 marca 1980 roku prezydent Zawiercia Maria Gajecka przekazała tereny cmentarza parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski z przeznaczeniem na cmentarz rzymskokatolicki[5].

Pochowani

  • Marian Bartolewski (1914–1970) – działacz sportowy
  • Maria Gajecka (1922–1991) – naczelnik i prezydent Zawiercia, posłanka na Sejm PRL
  • Stanisław Holenderski (1871–1940) – przemysłowiec, filantrop
  • Czesław Kowalski (1890–1945) – starosta zawierciański, prezydent Zawiercia
  • Jan Łakota (1881–1952) – poseł na Sejm II RP
  • Helena Malczewska (1869–1936) – działaczka społeczna
  • Jan Pilch (1907–1967) – prezydent Zawiercia
  • Stanisław Pasierbiński (1877–1961) – farmaceuta, działacz społeczny i niepodległościowy
  • Stanisław Rączka (1893–1971) – kompozytor, dyrygent
  • Stefan Smak (1913–1985) – historyk literatury
  • Zygmunt Sowiński (1892–1945) – poseł na Sejm II RP
  • Teodor Stosik (1889–1942) – żołnierz, działacz konspiracyjny
  • Andrzej Stróżecki (1937–2016) – działacz turystyczny
  • Bolesław Wajzler (1881–1941) – ksiądz, działacz społeczny
  • Stanisław Wencel (1913–1967) – żołnierz, działacz kombatancki
  • Franciszek Zientara (1862–1938) – ksiądz, pierwszy proboszcz parafii Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Zawierciu
  • Władysław Żuk (1919–2016) – więzień obozów koncentracyjnych, honorowy obywatel Zawiercia

Przypisy

  1. ↑ a b Monografia Zawiercia. s. 137.
  2. ↑ Monografia Zawiercia. s. 140.
  3. ↑ Monografia Zawiercia. s. 138.
  4. ↑ Monografia Zawiercia. s. 139.
  5. ↑ Monografia Zawiercia. s. 141–142.

Bibliografia

  • Monografia Zawiercia. Zawiercie: TMZZ, 2003, s. 137-142. ISBN 83-905651-5-3.

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Zawiercie County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Zawiercie County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.74 N
  • S: 50.35 N
  • W: 19.25 E
  • E: 20.00 E
Zawiercie location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Zawiercie, Poland
Ta mapa of Zawiercie została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.