Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka

Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka
Obiekt zabytkowy nr rej. A-778 z 8.06.1995[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Staszkówka

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Liczba pochówków

212

Liczba grobów

4 + 88

Architekt

Anton Müller

Położenie na mapie gminy Moszczenica
Mapa konturowa gminy Moszczenica, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka”
Położenie na mapie powiatu gorlickiego
Mapa konturowa powiatu gorlickiego, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówka”
Ziemia49°45′34″N 21°00′17″E/49,759444 21,004722

Cmentarz wojenny nr 116 – Staszkówka-Dawidówkaaustriacki cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Staszkówka w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim, w gminie Moszczenica. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[2].

Pomnik centralny
Nagrobki oficerów
Stela
Lokalizacja cmentarza

Położenie

Cmentarz znajduje się po lewej stronie drogi z Ciężkowic do Staszkówki, w odległości 100 m od niej, na skraju zalesionego jaru potoku. Do cmentarza prowadzi droga szutrowa[3].

Opis cmentarza

Projektantem był Anton Müller. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku lekko opadającym do jaru. Ogrodzenie cmentarza w postaci murowanych z kamienia słupków i również wykonanej z kamieni podmurówki oraz zawieszonych między słupkami metalowych segmentów w postaci balustradek. Wejście na cmentarz przez metalową, dwuskrzydłową bramkę. Cmentarz posiada centralny pomnik w postaci dużej, murowanej z kamienia tablicy z ławami i bocznymi słupkami. Umieszczona jest w boku cmentarza przylegającym do jaru. Oprócz niej na przeciwległym boku cmentarza jest drugi, mniejszy pomnik w postaci kamiennej kuli osadzonej na prostopadlościennym cokole. Przed kulą znajdują się nagrobki 4 oficerów – wszyscy w randze porucznika. Nagrobki żołnierzy w rzędach. Posiadają betonowe stele z żeliwnymi tablicami imiennymi[2][4].

Polegli

Na cmentarzu w 4 grobach zbiorowych i 88 pojedynczych pochowano 212 żołnierzy armii niemieckiej z pruskiego Regimentu 3 Grenadierów im. Królowej Elżbiety i Pruskiego Batalionu Pionierów Gwardii na Ł61, w tym ostatnim jest wiele polskich nazwisk. Wszyscy polegli 2 maja 1915 r. podczas wielkiej ofensywy sprzymierzonych armii austro-węgierskiej i niemieckiej, zwanej bitwą pod Gorlicami. W czasie tej ofensywy przełamali oni obronę Rosjan i odpędzili ich daleko na wschód[5].

Wśród pochowanych jest 152 szeregowych żołnierzy, 22 podoficerów i 4 oficerów. Dywizją zdobywającą wzgórza na linii Ciężkowice – BogoniowiceRzepiennik Strzyżewski dowodził gen. Karol Fryderyk von Plettenberg. Jednym z 4 oficerów, którzy zginęli i pochowani zostali na tym cmentarzu był 16- letni ochotnik, wnuk jego przyjaciela – generała Hermana von Francois. Opiekuńcze skrzydła generała nie pomogły[5].

Losy cmentarza

Cmentarz wykonano na miejscu pierwszego pochówku. Nagrobki oficerów ufundowały ich rodziny. W 2015 r. cmentarz jest w bardzo dobrym stanie, gdyż poddany został kapitalnemu remontowi[4]. Przy wejściu na cmentarz ustawiono tablicę informacyjną z napisami w 4 językach; polskim, niemieckim, rosyjskim i angielskim

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2015-05-20].
  2. a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa: Rewasz, 1995. ISBN 83-85557-20-2.
  3. Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
  4. a b Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-05-29].
  5. a b Andrzej Mężyk. Tuchów i okolice w ogniu wielkiej wojny. [dostęp 2015-05-29].

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka 7PR6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka 4PR6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka 2PR6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka
Cmentarz wojenny nr 116 w Staszkówce Dawidówce.JPG
Cmentarz wojenny nr 116 w Staszkówce-Dawidówce
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka 3PR6.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 116 - Staszkówka-Dawidówka