Cmentarz wojenny nr 145 – Gromnik

Cmentarz wojenny nr 145
Gromnik
Obiekt zabytkowy nr rej. A-1194/M z 26.03.2010[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gromnik

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

433 m²

Liczba pochówków

145

Liczba grobów

15+38

Data otwarcia

1915

Architekt

Heinrich Scholz

Położenie na mapie gminy Gromnik
Mapa konturowa gminy Gromnik, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gromnik, cm. wojenny nr 145”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gromnik, cm. wojenny nr 145”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Gromnik, cm. wojenny nr 145”
Ziemia49°50′14,0″N 20°57′27,7″E/49,837222 20,957694

Cmentarz wojenny nr 145 w Gromniku – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Gromnik w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Gromnik. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63[2].

Opis cmentarza

Projektantem był Heinrich Scholz. Cmentarz stanowi osobną kwaterę w ramach cmentarza parafialnego. Znajduje się w jego środkowej części. Ogrodzenie stanowi płot wykonany ze stalowych płaskowników umieszczonych na betonowych słupkach. Wejście przez metalową, dwuskrzydłową furtkę. Głównym elementem ozdobnym jest obelisk z umieszczoną z przodu płaskorzeźbą przedstawiającą hełm hoplity. W tylnej części obelisku umieszczono napis: "MCMXIV – MCMXV". Kwatera cmentarna ma kształt litery T. Mogiły ustawione są w kilku rzędach i posiadają betonowe stele z imiennymi tabliczkami poległych. Stele zwieńczone są żeliwnymi krzyżami. Jest kilka rodzajów tych krzyżów[3].

Polegli

W 15 grobach zbiorowych i 38 pojedynczych pochowano[4]:

  • 131 żołnierzy austro-węgierskich
  • 14 żołnierzy rosyjskich.

Z tabliczek umieszczonych na stelach wynika, że pochowani tutaj żołnierze armii austro-węgierskiej pochodzili z bardzo wielu oddziałów frontowych, a zginęli w roku 1914 i 1915. Gromnik stanowił ważny węzeł w austriackich planach obronnych, walki odbywały się tutaj zarówno jesienią w 1914 r., jak i w maju 1915 r. Ponadto na cmentarzu tym pochowano nie tylko żołnierzy poległych w Gromniku, ale także tych, którzy byli ranni na innych polach bitew i zmarli podczas transportu (przez Gromnik przechodzi linia kolejowa). Z 14 pochowanych tutaj żołnierzy armii rosyjskiej zidentyfikowano tylko dwóch. Walczyli w 278. hatczyńskim oraz 280. syrskim pułkach piechoty[3].

Cmentarz był odnowiony w 2003 ze środków państwowych[5].

Galeria

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2014-08-10].
  2. Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom II. Okolice Tarnowa. Rewasz, 1997. ISBN 83-85557-38-5.
  3. a b Cmentarze I wojny światowej. [dostęp 2015-04-15].
  4. Metryka cmentarza. [dostęp 2015-04-].zły zapis daty dostępu
  5. Roman Frodyma, Cmentarze wojenne z I wojny światowej na ziemi tarnowskiej, Wydawnictwo Ruthenus, Krosno 2003, ss. 90,91. ISBN 978-83-7530-000-0

Media użyte na tej stronie

Gromnik (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location maps
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik 9.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik 8.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik 7.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik 4.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 145 - Gromnik