Cmentarz wojenny nr 187 – Lichwin
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza | wojenny |
| Stan cmentarza | nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza | 579 m² |
| Liczba pochówków | 337 |
| Liczba grobów | 33+30 |
| Data otwarcia | |
| Architekt | Heinrich Scholz |
Położenie na mapie gminy Pleśna _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Pleśna") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego  | |
 49°53′07,0″N 20°55′04,5″E/49,885278 20,917917 | |
Cmentarz wojenny nr 187 – Lichwin – austriacki cmentarz z I wojny światowej w Lichwinie, województwie małopolskim, powiecie tarnowskim, w gminie Pleśna. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63[1].
Położenie
Znajduje się na grzbiecie odbiegającym od Wału (523 m) w północnym kierunku do Lubinki (421 m). Prowadzi obok niego droga asfaltowa z Lubinki do Siemiechowa oraz dwa szlaki turystyczne: zielony i żółty[2]. Cmentarz znajduje się jednak nie przy samej drodze, lecz w lesie, ok. 20 m od drogi i łatwo go przeoczyć, gdyż przesłaniają go drzewa (zwłaszcza w sezonie wegetacyjnym)[3]
Opis cmentarza
Zaprojektowany został przez Heinricha Scholza na planie prostokąta. Ogrodzenie tworzą murowane z kamienia słupki, między którymi zawieszono drewniany płot segmentowy typu balustrada. Wejście przez dwuskrzydłową drewniana bramę osadzoną na kamiennych słupkach, które zwieńczone są rzeźbami przedstawiającymi głowy w hełmach hoplity. Głównym elementem ozdobnym jest drewniany krzyż na kamiennym postumencie w kształcie piramidy. Od bramy prowadzi do niego ścieżka. Po jej obydwu stronach nagrobki żołnierzy ułożone w czterech rzędach. Są to betonowe stele zwieńczone żeliwnymi krzyżami z wieńcem laurowym i datą 1915. Są dwa rodzaje tych krzyży: jednoramienne krzyże maltańskie i dwuramienne krzyże lotaryńskie. Na stelach emaliowane tabliczki z nazwiskami poległych[1][3].
Polegli
W 33 grobach zbiorowych i 30 pojedynczych pochowano tu 199 żołnierzy austro-węgierskich i 138 żołnierzy rosyjskich[1]. Zginęli oni głównie 2 maja 1915 r. podczas ofensywy sprzymierzonych wojsk austro-węgierskich i niemieckich (Bitwa pod Gorlicami). Skończyła się ona zwycięstwem sprzymierzonych, którzy przełamali obronę Rosjan i odpędzili ich daleko na wschód. Zidentyfikowano 130, głównie z armii austro-węgierskiej. Służyli oni w następujących jednostkach:
- K.u.K. I.R. 14 – 14 pułk piechoty „Wielki Książę von Hessen”, Górna Austria
- K.u.K. I.R. 59 – 59 pułk piechoty „Arcyksiążę Rainer”, Salzburg
- K.u.K. T.K.J.R. 2 – 2 Tyrolski Pułk Strzelców Cesarskich, Innsbruck, Brixen, Trient
- K.K. K.SCH.R. 2 – II Pułk Strzelców Cesarskich, Innsbruck, Brixen, Trient
- I.R. 121 – rosyjski 121 Penzeński Pułk Piechoty
Znane są nazwiska głównie żołnierzy z 14. pułku piechoty, oraz 2. pułku cesarskich strzelców tyrolskich. Swoje miejsce spoczynku ma tu m.in. austriacki grafik i malarz Franz Hofer[3].
Los cmentarza
Po II wojnie światowej nie dbano o cmentarze z I wojny i ulegały one naturalnemu niszczeniu, zdarzały się również akty wandalizmu[1]. Ten cmentarz poddano gruntownemu remontowi w latach 1997-1998 dzięki przychylności władz gminy Pleśna, Austriackiemu Czarnemu Krzyżowi – Stowarzyszenie Opieki nad Grobami Wojennymi (oddział Salzburg – Tyrol) i sekcjom tradycji pułków austro-węgierskich biorących udział w zdobyciu wzgórza[4]. Informują o tym dwie tablice zamontowane na słupkach bramy wejściowej na cmentarz. Jedna z nich jest w języku polskim, druga niemieckim (została rozbita, prawdopodobnie rzuconym kamieniem). W 2014 r. cmentarz jest w dobrym stanie, brak tylko czterech żeliwnych krzyży na nagrobkach[3]. Przy rekonstrukcji cmentarza wykorzystano oryginalne plany. Dzięki temu np. drewniane płotki mają oryginalną postać balustradek, podczas gdy na innych odnawianych cmentarzach zastąpiono je drewnianymi sztachetkami[5].
Przypisy
- ↑ a b c d Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom II. Okolice Tarnowa. Rewasz, 1997. ISBN 83-85557-38-5.
- ↑ Pogórze Rożnowskie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2004. ISBN 83-89165-72-4.
- ↑ a b c d Marek Gałuszka. Cmentarz wojenny nr 187. [dostęp 2015-05-12].
- ↑ Na podstawie tablic informacyjnych zamontowanych na słupkach bramy wejściowej cmentarza
- ↑ Cmentarze I wojny. [dostęp 2015-05-12].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 187- - Lichwin
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 187- - Lichwin
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 187- - Lichwin
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
I wojna światowa, Cmentarz wojenny nr 187 Lichwin, grób Franza Hofera, Lichwin, powiat tarnowski, Małopolska
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 187- - Lichwin
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
I wojna światowa, Cmentarz wojenny nr 187 Lichwin, Lichwin, powiat tarnowski, Małopolska