Cmentarz wojenny nr 267 – Waryś

Cmentarz wojenny nr 267
Waryś
Obiekt zabytkowy nr rej. A-1410/M z 27 marca 2014[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Waryś

Typ cmentarza

wojenny

Powierzchnia cmentarza

173

Data otwarcia

1914

Data ostatniego pochówku

1915

Architekt

Robert Motka

Położenie na mapie gminy Borzęcin
Mapa konturowa gminy Borzęcin, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 267Waryś”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 267Waryś”
Położenie na mapie powiatu brzeskiego
Mapa konturowa powiatu brzeskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 267Waryś”
Ziemia50°03′46,5″N 20°45′43,0″E/50,062917 20,761944

Cmentarz wojenny nr 267 – Waryś – cmentarz z okresu I wojny światowej, zaprojektowany przez Roberta Motkę, znajdujący się na przysiółku Waryś, należącym do miejscowości Borzęcin w gminie Borzęcin, w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VIII okręgu brzeskim cmentarzy tych jest 52[2].

Opis cmentarza

Cmentarz znajduje się po prawej stronie drogi BielczaRadłów, w odległości około 20 m od drogi, na obrzeżu lasu. Jest z drogi widoczny, oddzielony od niej jest bowiem tylko pasem łąki. Ma kształt prostokąta o łącznej powierzchni 173 m². Ogrodzenie tworzą dwa rzędy stalowych rur rozpięte między solidnymi, murowanymi słupkami. Wejście przez jednoskrzydłową metalową furtkę między dwoma takimi samymi słupkami. Prowadzi od niej do pomnika alejka wysypana tłuczonym kamieniem. Pomnikiem centralnym jest betonowy postument zwieńczony krzyżem łacińskim. Jest na nim tablica inskrypcyjna z datą 1914-1915 i napisem: ERLOSCHEN SIND UNSERE NAMEN ABER UNSERE TÄTEN LEUCHTEN, co w tłumaczeniu na język polski oznacza: “Zgasły nasze imiona, ale nasze czyny świecą”. Na cmentarzu znajdują się 4 oryginalne nagrobki. W ich wnęce są drewniane krzyże łacińskie i tabliczki imienne, a nagrobki pokryte są dachówką[2][3] .

Polegli

Na cmentarzu pochowanych jest łącznie 56 żołnierzy poległych w I wojnie światowej, w tym[4]:

  • 26 żołnierzy armii austro-węgierskiej. Zidentyfikowano 19 z nich. Walczyli w K.u.K.IR28 i K.u.K.IR59
  • 30 żołnierzy armii rosyjskiej. Zidentyfikowano dwóch.

Zginęli od 21 XII 1914 do 3 I 1915 r[4].

Losy cmentarza

Po II wojnie nie dbano o cmentarze z I wojny. Ulegały w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność, zdarzały się też akty wandalizmu. Zaczęto o nie dbać opiero od lat 90[2]. Cmentarz nr 267 zachował się w dość dobrym stanie. Zniknęły rury ogrodzenia, naturalnemu zniszczeniu uległy drewnianene krzyże, ale zachowały się słupki ogrodzeniowe, nagrobki, pomnik centralny i tabliczki imienne z częściowo zatartymi nazwiskami. Cmentarz poddano gruntownemu remontowi. Według R. Frodymy na krzyżu była jeszcze figura Chrystusa, na nowym krzyżu jej nie ma[2][3]. Cmentarz jest systematycznie pielęgnowany i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie.

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2014-10-30].
  2. a b c d Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom III. Bochnia-Limanowa-Brzesko. Rewasz, 1998. ISBN 83-85557-52-0.
  3. a b Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne. [dostęp 2015-12-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].
  4. a b Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 3. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2005. ISBN 83-85988-57-2.
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 5.jpg
Cmentarz267d.jpg
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 1.jpg
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 4.jpg

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz267d.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 267 w Waryś.
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 5.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś
Cmentarz267c.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 267 w Waryś.
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 4.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś 1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Cmentarz wojenny nr 267 - Waryś