Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna

Cmentarz wojenny nr 305 –
Łąkta Dolna

nr rej. A-374 z 20.01.1994[1]
Widok ogólny
Państwo	Polska
Miejscowość	Łąkta Dolna
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	302
Liczba pochówków	124
Data ostatniego pochówku	1914
Architekt	Franz Stark
Położenie na mapie gminy Trzciana Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna
49°50′52,6″N 20°25′28,6″E/49,847944 20,424611

Cmentarz wojenny nr 305 – Łąkta Dolna – cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Łąkta Dolna w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Trzciana. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okręgu bocheńskim cmentarzy jest 46, w Łąkcie Dolnej 3.

Położenie

Znajduje się na wzgórzu zwanym „Nagórze”, na wysokości 330 m n.p.m. Położony jest z dala od zabudowań, na odkrytym terenie pól uprawnych. Dzięki temu roztacza się z niego na południe szeroka panorama widokowa na szczyty Beskidu Wyspowego. W bliskiej jego okolicy znajdują się jeszcze 3 inne cmentarze z tej samej bitwy: Nr 306, Nr 307 i Nr 308. Do tych 4 cmentarzy prowadzi od głównych szos gruntowa droga Łąkta Dolna – Leszczyna. Można na nią wejść w Leszczynie z drogi nr 966 Muchówka – Leszczyna – Łapanów, kierując się na południe, lub od szosy biegnącej przez Łąktę Dolną, kierując się na północ (tutaj odcinek początkowy jest asfaltowany). Miejsca, w których należy skręcić z głównej szosy na tę boczną drogę, oznakowane są oryginalnymi betonowymi tablicami na betonowym słupku. Cmentarz 305 jest trudniejszy do odszukania, gdyż znajduje się z boku (w kierunku wschodnim) od gruntowej drogi biegnącej z Łąkty do Leszczyny.

Ogólny wygląd

Ściana pomnikowa z krzyżem

Krzyż żeliwny

Historia

Pochowano tutaj 124 żołnierzy armii niemieckiej, którzy zginęli w dniach 6-10 grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. Byli żołnierzami 219 i 220 pruskiego pułku piechoty. Na okolicznych polach Łąkty Dolnej oddziały 47 pruskiej dywizji piechoty w krwawych bojach bez skutku usiłowały zdobyć pozycje umocnionych na wzgórzu Leszczyny żołnierzy armii rosyjskiej gen. Radko Dmitrijewa. Poniesione straty, jak również fakt, że wojska austriacko-niemieckie odniosły sukces na innych odcinkach frontu, co zagroziło im odcięciem dostaw i okrążeniem, zmusił Rosjan do wycofania się dalej na wschód. W walkach tych obydwie strony poniosły duże straty i w okolicach znajduje się wiele cmentarzy wojennych. Wszystkie wykonali Austriacy jeszcze w czasie trwania działań wojennych, gdy tylko wyparli Rosjan dalej na wschód.

Opis cmentarza

Ma powierzchnię 302 m² i oparty jest na planie prostokąta. Ogrodzenie tworzą murowane z ciosanego kamienia niskie i masywne słupki, nakryte betonowymi daszkami. Pomiędzy słupkami znajduje się niski, ale masywny drewniany płot. Wejście przez niską drewnianą furtkę. Głównym elementem dekoracyjnym jest stojąca przy jednej ze ścian ogrodzenia murowana z kamienia ściana pomnikowa z krzyżem również murowanym z kamienia i betonową ławeczką. Przez środek cmentarza wykonano rząd 9 betonowych steli z żeliwnymi tablicami inskrypcyjnymi, na których tłoczone są nazwiska pochowanych żołnierzy oraz krzyż maltański z wiązanką liści laurowych. Oprócz tego jest na betonowym cokole jeden żeliwny, ażurowy krzyż. Na cokole krzyża znajduje się również żeliwna tablica inskrypcyjna z wytłoczonymi nazwiskami 2 żołnierzy. Na cmentarzu, przy ogrodzeniu rośnie jeden dąb.

Losy cmentarza

Projektując taki cmentarz, Austriacy liczyli się z koniecznością jego późniejszego utrzymania. Niektóre bowiem elementy cmentarza wymagają konserwacji i okresowych remontów. W okresie Polski międzywojennej cmentarz jako nowy był jeszcze w dobrym stanie. Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała, przybyły bowiem nowe, świeższe cmentarze i dramatyczne historie nowej wojny. Cmentarz ulegał w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność. Dopiero od lat 90. zaczęto dbać o cmentarze z I wojny światowej. W 1994 cmentarz został wciągnięty na listę zabytków nieruchomych. W 2001 gmina Trzciana wykonała kapitalny remont cmentarza. Trawa na cmentarzu jest koszona i cmentarz jest na bieżąco pielęgnowany, również przez młodzież szkolną. W Święto Zmarłych młodzież szkolna zapala na cmentarzu znicze, a corocznie w październiku organizuje rajdy szlakami cmentarzy. W gminie Trzciana akcję tę zainicjował Tadeusz Olszewski, nauczyciel gimnazjum.

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy J. P. Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914-1915 (1918). Tom 2. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, 2002. ISBN 83-85988-57-2.
• Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
• Szlakiem cmentarzy I wojny światowej okolic Żegociny. [dostęp 2010-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-14)].
• Geoportal. [dostęp 2010-07-15].