Cmentarz wojenny nr 311 – Nowy Wiśnicz

Cmentarz wojenny nr 311
Nowy Wiśnicz
Obiekt zabytkowy nr rej. A-467/M z 16.04.2009
Ilustracja
Górna kwatera cmentarza
Państwo

 Polska

Miejscowość

Nowy Wiśnicz

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

542 m²

Liczba pochówków

191

Liczba grobów

20+4

Data otwarcia

1914

Architekt

Franz Stark

Położenie na mapie Nowego Wiśnicza
Mapa konturowa Nowego Wiśnicza, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 311Nowy Wiśnicz”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 311Nowy Wiśnicz”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 311Nowy Wiśnicz”
Położenie na mapie gminy Nowy Wiśnicz
Mapa konturowa gminy Nowy Wiśnicz, u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 311Nowy Wiśnicz”
Ziemia49°55′18,2″N 20°27′19,3″E/49,921722 20,455361

Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej znajdujący się w miejscowości Nowy Wiśnicz w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Nowy Wiśnicz. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okręgu bocheńskim cmentarzy jest 46[1].

Historia

Pochowano tutaj żołnierzy armii rosyjskiej i austriacko-węgierskiej, którzy zginęli w walkach na okolicznych terenach w grudniu 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej, oraz w szpitalach polowych. Rosjanie zajęli Rajbrot i okoliczne tereny już 11 listopada 1914. Ówcześni komentatorzy piszą: „"Zjawiają się Moskale, którzy jak mrowie zajmują na kwatery wszystkie niemal domy". Szykowali się do zdobycia fortyfikacji Krakowa. Bitwa ta zakończyła się zwycięstwem wojsk austriackich, którzy zahamowali rosyjską ofensywę w kierunku Krakowa i Śląska[2]. Na cmentarzu w Nowym Wiśniczu pochowano łącznie 191 żołnierzy w 4 grobach pojedynczych i 20 zbiorowych[1]:

  • 51 żołnierzy austro-węgierskich z 11 pułku piechoty, 25 pułku piechoty landwery, 33 pułku strzelców, 3 oddziału sanitarnego,
  • 140 rosyjskich.

W tej liczbie niezidentyfikowanych jest 186 żołnierzy[3].

Centralny pomnik na górnej kwaterze
World War I Cemeteries nr 311 in Nowy Wiśnicz (Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz (1).JPG

Położenie

Cmentarz znajduje się na cmentarzu komunalnym w Nowym Wiśniczu, w odległości około 700 m od skrzyżowania dróg w centrum Nowego Wiśnicza. Jest to na niewielkim wzniesieniu, po lewej stronie drogi nr 965 z Nowego Wiśnicza do Bochni[4].

Opis cmentarza

Składa się z dwóch kwater. Pierwsza (dolna) znajduje się tuż przy głównej bramie wejściowej na cmentarz, druga (górna) w jego północnym rogu. Ogrodzenie obydwu składa się z betonowych słupków na niskiej betonowej podmurówce, a pomiędzy słupkami znajdują się dwie stalowe rury. Centralny element ozdobny znajduje się tylko na górnej kwaterze. Jest to betonowa, niska ściana pomnikowa zwieńczona betonowym krzyżem łacińskim. Znajduje się na niej ozdobny ornament w postaci wieńca liści laurowych. Dawniej w środku wieńca istniał żeliwny krzyż[5]. Na obydwu kwaterach istnieją betonowe nagrobki zwieńczone czterema rodzajami krzyży[3]:

  • na nagrobkach żołnierzy rosyjskich większe, ażurowe i żeliwne krzyże lotaryńskie z motywem liścia lipy,
  • na nagrobkach żołnierzy austriackich większe, ażurowe i żeliwne krzyże łacińskie. Na złączeniu belek posiadają krzyż maltański
  • mniejsze krzyże lotaryńskie ze stalowych płaskowników,
  • mniejsze krzyże łacińskie ze stalowych płaskowników.

Na górnej kwaterze znajduje się jeszcze nagrobek podoficera żandarmerii niemieckiej zmarłego w 1944 na atak serca, a na zewnątrz, tuż przy ogrodzeniu postawiono wysoki betonowy obelisk upamiętniający żołnierzy radzieckich poległych w czasie II wojny światowej[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne. Tom III. Bochnia-Limanowa-Brzesko. Rewasz, 1998. ISBN 83-85557-52-0.
  2. ↑ Cmentarze wojskowe w Rajbrocie. [dostęp 2010-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-08)].
  3. ↑ a b c Ogólnopolska komputerowa baza cmentarzy wojennych. [dostęp 2014-05-15].
  4. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2014-04-01].
  5. ↑ Zachodniogalicyjskie cmentarze z I wojny światowej. [dostęp 2014-05-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-31)].
Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne z I wojny światowej
Okręg I – Żmigród
Okręg II – Jasło
Okręg III – Gorlice
Okręg IV – Łużna
Okręg V – Pilzno
Okręg VI – Tarnów
Okręg VII – Dąbrowa
Okręg VIII – Brzesko
Okręg IX – Bochnia
Okręg X – Limanowa
Okręg XI – Kraków

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz (5).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
World War I Cemeteries nr 311 in Nowy Wiśnicz (Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz)
World War I Cemeteries nr 311 in Nowy Wiśnicz (Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz (1).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
World War I Cemeteries nr 311 in Nowy Wiśnicz (Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz)
Nowy Wiśnicz location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz (3).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
World War I Cemeteries nr 311 in Nowy Wiśnicz (Cmentarz wojenny nr 311 Nowy Wiśnicz)