Cmentarz wojenny nr 4 – Grab

Cmentarz wojenny nr 4
Grab
Obiekt zabytkowy nr rej. A-295 z dnia 13 lipca 1993[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Grab

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

1809 m²

Liczba pochówków

143

Liczba grobów

53

Liczba kwater cmentarnych

31

Architekt

Dušan Jurkovič
Adolf Kašpar

Położenie na mapie gminy Krempna
Mapa konturowa gminy Krempna, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Grab, cmentarz wojenny nr 4”
Ziemia49°25′37,7″N 21°26′40,1″E/49,427139 21,444472

Cmentarz wojenny nr 4 – Grab – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča i Adolfa Kašpara, znajdujący się w miejscowości Grab w gminie Krempna w powiecie jasielskim. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Należy do I Okręgu Cmentarnego Nowy Żmigród.

Opis

Cmentarz położony na wzgórzu, po zachodniej stronie drogi z Ożennej do granicy państwowej ze Słowacją. Rozplanowany na planie czworoliścia rozdzielonego małymi trójkątnymi wypustkami. Naprzeciw wejścia głównego zbudowanego z ciosanego kamienia znajduje się rekonstrukcja pierwotnego pomnika w kształcie wieży kościoła łemkowskiego. Obecny pomnik jest mniejszy i uproszczony, został postawiony w czasie rekonstrukcji w 1995. Zachowała się oryginalna tablica z napisami wyrytymi w piaskowcu[2]:

„Chcecie zważyć ofiary tej wojny? Do sławy i honoru na jednej szali
Dołóżcie jeszcze odrodzoną duszę narodu,
a szala i tak uniesie się lekko do góry”

oraz

„Odrodzenie duszy narodu
Wznosi się ponad cierpienie.
Boże, zlituj się nad naszą ofiarą
I pozwól potomnym
Wznieść się tym zwycięstwem ponad groby”

oraz pamiątkowa tablica z okresu rekonstrukcji:

„Ten cmentarz żołnierski nr 4 odnowiony został w latach 1992–1995 przy współpracy polsko-austriackiej, w szczególności z udziałem gminy Krempna i żołnierzy 54 Pułku Obrony Kraju ze Styrii”.

Cmentarz jest otoczony zniszczonym murem kamiennym. Łączna jego powierzchnia zajmuje ponad 1800 m². Zachowany w dobrym stanie i zadbany.

  • Widok na pomnik główny

    Widok na pomnik główny

  • Tablica z 1995

    Tablica z 1995

  • Fragment cmentarza z bramą

    Fragment cmentarza z bramą

Na cmentarzu pochowano w 53 grobach pojedynczych oraz 31 mogiłach zbiorowych 143 żołnierzy:

poległych w listopadzie i grudniu 1914 oraz w pierwszych miesiącach 1915[2].

Cmentarz jest obiektem Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej na obszarze województwa podkarpackiego[3].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021 [dostęp 2018-04-30].
  2. ↑ a b Oktawian Duda: Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914–1918 – Studia i materiały. Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, s. 109.
  3. ↑ Grab – strona szlaku. [dostęp 2015-10-21].

Bibliografia

  • Jerzy Drogomir: Polegli w Galicji Zachodniej 1914–1915 (1918). Wykazy poległych, zmarłych i pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej. Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie tom I, 1999, s. 210. ISBN 83-85988-26-2.
  • Roman Frodyma: Galicyjskie cmentarze wojenne, tom I. Beskid Niski i Pogórze. Warszawa – Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 1995, s. 31–32. ISBN 83-85557-20-2.

Linki zewnętrzne

Zachodniogalicyjskie cmentarze wojenne z I wojny światowej
Okręg I – Żmigród
Okręg II – Jasło
Okręg III – Gorlice
Okręg IV – Łużna
Okręg V – Pilzno
Okręg VI – Tarnów
Okręg VII – Dąbrowa
Okręg VIII – Brzesko
Okręg IX – Bochnia
Okręg X – Limanowa
Okręg XI – Kraków

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy