Cmentarz wojskowy w Grodnie

Cmentarz wojskowy w Grodnie
Вайсковыя могілкі у Гродне
Ilustracja
Wejście na cmentarz
Poprzednie nazwyNowy Luterański
Państwo Białoruś
MiejscowośćGrodno
Adresul. Biełusza
Typ cmentarzakomunalny
Stan cmentarzaczynny
Powierzchnia cmentarzaok. 3 ha
Data otwarcia1887
Położenie na mapie Grodna
Mapa konturowa Grodna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojskowy w Grodnie”
Położenie na mapie Białorusi
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego
Mapa konturowa obwodu grodzieńskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojskowy w Grodnie”
Ziemia53°40′13,6″N 23°50′54,2″E/53,670444 23,848389

Cmentarz wojskowy – cmentarz wojskowy przy ulicy Biełusza (dawniej Legionowej) w Grodnie. Początkowo miejsce spoczynku żołnierzy armii carskiej, później żołnierzy polskich, następnie radzieckich.

Historia

Nekropolia została założona około 1887 roku. Początkowo cmentarz nazywano „Nowym Luterańskim”[1]. Składał się z dwóch części: luterańskiej (południowej) i północnej, gdzie pochowani byli żołnierze innych wyznań chrześcijańskich. Do najciekawszych zabytków z tego okresu należy kaplica grobowa luteranina generał majora Aleksandra Rusowa zmarłego w 1896 r. Od 1901 r. nazwę nekropolii zmieniono na „cmentarz wojskowy”[1].

Pochowano tutaj żołnierzy rosyjskich i niemieckich poległych podczas I wojny światowej.

W dwudziestoleciu międzywojennym na cmentarzu pochowano szczątki znalezione przy dawnym klasztorze Karmelitów (ul. Mostowa, obecnie Priorbank) i przy farze Witoldowej[2].

Szczególnie wyeksponowana i największa jest część gdzie pochowano żołnierzy sowieckich. Pomnik upamiętniający żołnierzy Armii Czerwonej wzniesiono w 1981 r. Pochowano tu żołnierzy poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej, podczas II wojny światowej w walce z Polakami w 1939 r., z Niemcami w latach 1941 i 1944 oraz jeńców wojennych (w latach 1941–1943 Niemcy pochowali w zbiorowych mogiłach ok. 5 tysięcy jeńców wojennych).

Leżą tu również żołnierze Wehrmachtu polegli podczas II wojny światowej.

Od 2018 r. groby żołnierzy Armii Czerwonej są odnawiane z funduszy Rady Weteranów Grodna[1][2].

Groby polskich żołnierzy poległych w wojnie polsko-bolszewickiej

Kwatera polska

Nagrobki polskie oraz z okresu Imperium Rosyjskiego zostały za czasów sowieckich zdewastowane, a kwatera żołnierzy polskich poległych w latach 1918–1939 przeznaczona do likwidacji. Na części nekropolii wybudowano blok mieszkalny. Szczątki żołnierzy wykopano i wywieziono[2]. W 1989 r. ocalały jedynie trzy zniszczone nagrobki z czytelnymi inskrypcjami: gen. Antoniego Bronisława Ślepowron-Jastrzębskiego (1880-1924), jego żony i Jerzego Ślepowron-Jastrzębskiego; por. Kazimierza Konopackiego (1890-1920), kawalera Orderu Virtuti Militari oraz grób nieznanego żołnierza ufundowany przez uczennice szkół żeńskich[3]. W 1990 r. wzniesiono symboliczny pomnik upamiętniający 149 oficerów Wojska Polskiego i 24 funkcjonariuszy policji, mieszkańców Grodna, ofiar zbrodni katyńskiej. W zbiorowej mogile pochowano w 1992 r. polskich obrońców Grodna z 1939 r. Po 1990 r. uporządkowano groby Polaków poległych w wojnie polsko-bolszewickiej (8 rzędów krzyży).

Pochowani

Na cmentarzu spoczywają m.in.:

  • gen. bryg Antoni Jastrzębski
  • ppłk Wilhelm Zagórski, kawaler Orderu Virtuti Militari

Galeria

  • Kaplica gen. majora Aleksandra Rusowa

  • Wejście na kwaterę polską

  • Pomnik żołnierzy radzieckich

  • Zbiorowe mogiły żołnierzy Armii Czerwonej

Przypisy

  1. ↑ a b c 400 рублёў на помнік. Як аднаўляюць Вайсковыя могілкі ў Гродне, Hrodna.life [dostęp 2020-11-19] (biał.).
  2. ↑ a b c Вайсковыя могілкі на Белуша рыхтуюць да рэканструкцыі: ставяць новыя помнікі савецкім салдатам, Hrodna.life, 13 lipca 2018 [dostęp 2020-11-19] (biał.).
  3. ↑ Zbigniew Hauser, Nowy ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, 2005.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grodno region location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Adobe Illustrator., Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Grodno region

Equirectangular projection. Geographic limits of the map:

  • N: 55.03° N
  • S: 52.71° N
  • W: 23.45° E
  • E: 26.75° E
Grodno location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Grodno, Belarus
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy