Coloborhynchus

Coloborhynchus
Owen, 1874
Okres istnienia: kreda wczesna
Ilustracja
Fragment szczęki będący holotypem Coloborhynchus clavirostris
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadazauropsydy
Podgromadadiapsydy
(bez rangi)archozaury
Rządpterozaury
Podrządpterodaktyle
Nadrodzinaornitocheiroidy
RodzinaOrnithocheiridae / Anhangueridae[1]
RodzajColoborhynchus

Coloborhynchus – rodzaj pterozaura żyjącego we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszej Europy. Z pewnością do rodzaju można zaliczyć tylko jeden gatunek – gatunek typowy C. clavirostris, opisany przez Richarda Owena w 1874 roku[1]. Holotypem jest część szczęki (kości przedszczękowe i być może części kości szczękowych) odkryte w osadach grupy Wealden w hrabstwie East Sussex w Wielkiej Brytanii. W przeszłości do rodzaju Coloborhynchus zaliczano szereg gatunków pterozaurów, których skamieniałości odkryto w Europie (C. capito, C. sedgwickii), Ameryce Południowej (C. spielbergi) i Ameryce Północnej (C. wadleighi); do rodzaju Coloborhynchus bywały też przenoszone południowoamerykańskie gatunki Anhanguera robustus, A. piscator i A. araripensis oraz afrykański gatunek Siroccopteryx moroccensis. Z badań Taissy Rodrigues i Alexandra Kellnera (2008, 2013) wynika jednak, że nie ma dowodów na to, że którykolwiek z tych gatunków reprezentuje ten sam rodzaj co C. clavirostris[1][2]. Rodrigues i Kellner przenieśli C. wadleighi do odrębnego rodzaju Uktenadactylus[1], a C. sedgwickii uznali za możliwego przedstawiciela rodzaju Camposipterus[2]. Z analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Andresa i Myersa (2013) wynika jednak, że C. clavirostris i C. wadleighi są taksonami siostrzanymi; na tej podstawie autorzy ponownie zaliczyli C. wadleighi do rodzaju Coloborhynchus[3].

Rozmiary przedniej części pyska Coloborhynchus capito (okazu NHMUK R481) sugerują, że zwierzę to mogło osiągać nawet 7 m rozpiętości skrzydeł, będąc tym samym największym znanym uzębionym pterozaurem (choć jego przynależność do rodzaju Coloborhynchus jest dyskusyjna; patrz wyżej)[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Taissa Rodrigues, Alexander W. A. Kellner: Review of the pterodactyloid pterosaur Coloborhynchus. W: David W. E. Hone, Éric Buffetaut (red.): Flugsaurier: pterosaur papers in honour of Peter Wellnhofer. Zitteliana B 28: 219–228, 2008. (ang.)
  2. ↑ a b Taissa Rodrigues i Alexander Wilhelm Armin Kellner. Taxonomic review of the Ornithocheirus complex (Pterosauria) from the Cretaceous of England. „ZooKeys”. 308, s. 1–112, 2013. DOI: 10.3897/zookeys.308.5559 (ang.). 
  3. ↑ Brian Andres i Timothy S. Myers. Lone Star Pterosaurs. „Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh”. 103 (3–4), s. 383–398, 2013. DOI: 10.1017/S1755691013000303 (ang.). 
  4. ↑ David M. Martill, David M. Unwin. The world's largest toothed pterosaur, NHMUK R481, an incomplete rostrum of Coloborhynchus capito (Seeley 1870) from the Cambridge Greensand of England. „Cretaceous Research”. 34, s. 1–9, 2012. DOI: 10.1016/j.cretres.2011.09.003 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Coloborhynchus clavirostris.jpg
Autor: Taissa Rodrigues and Alexander Wilhelm Armin Kellner, Licencja: CC BY 3.0
Coloborhynchus clavirostris. Holotype, NHMUK PV R 1822 (late Berriasian / Valanginian, Hastings Group), anterior part of the rostrum A anterior view B respective line drawing C left lateral view D respective line drawing. Abbreviations: dep – depression, m – maxillae, pm – premaxillae, pmcr – premaxillaery crest, prid – palatal ridge. Arrows and numbers indicate alveoli or teeth and their respective position. Scale bar = 10 mm. Photos courtesy of The Natural History Museum.