Commercial Crew Program

Logo Commercial Crew Program
Plakat programu (2012)
Zarząd i wykonawcy programu CCP. Od lewej: Mike Curie (NASA), Ed Mango (NASA), Phil McAlister (NASA), Rob Meyerson (Blue Origin), John Mulholland (Boeing), Mark Sirangelo (Sierra Nevada), Garrett Reisman (SpaceX) (styczeń 2013)

Commercial Crew Program (skrót: CCP) – program realizowany od 2009 r. przez NASA mający na celu wspieranie i stymulowanie wysiłków podejmowanych przez różne prywatne firmy w zakresie astronautyki załogowej. W ramach kolejnych czterech rund programu wyłaniane są na drodze konkursów przedsiębiorstwa, które wykazują się największym postępem prac. Bezpośrednim celem programu jest zapewnienie NASA możliwości wymiany załóg Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), która od wycofania ze służby amerykańskich promów kosmicznych w 2011 r. odbywa się wyłącznie za pomocą rosyjskich statków Sojuz. NASA zamierza natomiast skoncentrować swoje wysiłki na budowie statku załogowego Orion przeznaczonego do lotów w dalszy kosmos, m.in. na Księżyc.

Program CCP jest realizowany w czterech rundach, w ramach których ogłaszane są kolejne konkursy dla firm proponujących swoje rozwiązania dla systemu załogowego transportu kosmicznego:

  • Commercial Crew Development (CCDev), 2010-2011,
  • Commercial Crew Development Round 2 (CCDev2), 2011-2012,
  • Commercial Crew integrated Capability (CCiCap), 2012-2014,
  • dodatkowe zadania w ramach CCiCap, 2014-2016.

Niezależnie w 2013 r. rozpoczął się proces certyfikacji budowanych statków:

  • Certification Products contracts (CPC), 2013-2014,
  • Commercial Crew Transportation Capability (CCtCap), od 2014 r.

Przewiduje się, że w wyniku realizacji całego programu CCP zostanie wyłoniona jedna lub dwie firmy, które uzyskają kontrakty NASA na dostarczanie załóg do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej od ok. 2016 r.

Etapy programu

Harmonogram prac w ramach Commercial Crew Program (grudzień 2013)

Commercial Crew Development (CCDev, ogłoszony w 2010 r.)

W 2010 r. przeznaczono na program CCDev 50 mln USD. Pieniądze te zostały rozdzielone pomiędzy następujące firmy[1]:

  • Blue Origin – 3,7 mln USD na konstrukcję systemu ratunkowego podczas startu (LAS) typu „pusher” oraz budowę kompozytowego modułu załogowego dla testów.
  • Boeing Company – 18 mln USD na budowę nowego statku załogowego CST-100.
  • Paragon Space Development Corporation – 1,4 mln USD na konstrukcję systemu podtrzymywania życia.
  • Sierra Nevada Corporation – 20 mln USD (to największa kwota w ramach CCDev) na dalszy rozwój tworzonego przez firmę systemu transportu kosmicznego, który stanowi miniwahadłowiec Dream Chaser.
  • United Launch Alliance – 6,7 mln USD na dopracowanie systemu wykrywania zagrożeń dla rakiet Atlas V i Delta IV.

Commercial Crew Development Round 2 (CCDev2, ogłoszony w 2011 r.)

W latach 2011-2012 była realizowana druga runda programu CCDev (CCDev 2). W listopadzie 2010 r. została ogłoszona przez NASA wstępna kwota, jaka zostanie przeznaczona na ten cel, wynosząca 200 mln USD. 18 kwietnia 2011 r. została ustalona i ogłoszona lista beneficjentów programu, którym przyznano łącznie 269,3 mln USD[2]. Prace będą prowadzone przez 12-14 miesięcy od momentu przyznania środków.

Beneficjentami rundy CCDev2 zostały następujące firmy:

Już w czasie trwania CCDev2 zwiększono finansowanie dla dwóch firm, przeznaczając je na realizację dodatkowych zadań: Sierra Nevada Corp. 25,6 mln USD, natomiast The Boeing Company 20,6 mln USD[3].

Ponadto, po kilku miesiącach trwania programu CCDev2, NASA podpisała bezkwotowe porozumienia z następującymi firmami:

  • United Launch Alliance (ULA) – na przystosowanie rakiety Atlas V do lotów załogowych.
  • Alliant Techsystems (ATK) – na budowę rakiety Liberty (korzystającej z rozwiązań Ares I i Ariane 5).
  • Excalibur Almaz – na budowę kapsuły Ałmaz opartej na radzieckiej konstrukcji TKS.

Commercial Crew integrated Capability (CCiCap, ogłoszony w 2012 r.)

Trzecia runda programu CCP, wcześniej określana jako CCDev3, została ogłoszona 7 lutego 2012 r. Termin zgłaszania wniosków upłynął 23 marca 2012 r., natomiast rozstrzygniecie konkursu i ogłoszenie listy beneficjentów odbyło się 3 sierpnia 2012 r.[4] Realizacja programu będzie trwała do maja 2014 r.

Beneficjentami rundy CCiCap zostały firmy:

Po zakończeniu zasadniczej części rundy CCiCap w maju 2014 r., rozpocznie się okres realizacji dodatkowych zadań, które będą finansowane na podstawie odrębnych porozumień. W sierpniu 2013 r. NASA ogłosiła, że w 2014 r. Boeing i SpaceX otrzymają na realizację dodatkowych zadań po 20 mln USD, natomiast Sierra Nevada Corp. 15 mln. USD[5].

Następnym krokiem będzie utworzenie programu NASA mającego na celu sfinansowanie komercyjnego transportu astronautów na orbitę, w tym do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS[6]. Będzie to program analogiczny do COTS, który ma na celu zabezpieczenie zaopatrzenia ISS.

Certification Products Contract (CPC, ogłoszony w 2012 r.)

CPC stanowi pierwszą fazę etapu certyfikacji budowanych statków do przeprowadzania orbitalnych lotów załogowych. Konkurs CPC został ogłoszony 13 sierpnia, z datą składania wniosków do 12 października 2012 r.[7] Wyniki konkursu zostały ogłoszone przez NASA 10 grudnia 2012 r.[8]:

Okres realizacji programu rozpocznie się 22 stycznia 2013 r. i potrwa przez 15 miesięcy, do 30 maja 2014 r., będzie zatem przez cały czas prowadzony równolegle z rundą CCiCap. Przyznane fundusze są jednak stosunkowo niewielkie i nie przekraczają 10 mln USD dla każdego z beneficjentów. Konkurs był otwarty i jego beneficjentami mogły zostać firmy niekoniecznie będące beneficjentami CCiCap. Po zakończeniu CPC rozpocznie się druga faza certyfikacji, która zakończy się ostateczną certyfikacją wybranych konstrukcji.

Commercial Crew Transportation Capability (CCtCap, ogłoszony pod koniec 2013 r.)

Jest to drugi, końcowy już etap programu budowy i certyfikacji statków. CCtCap obejmuje także sfinansowanie maksymalnie sześciu misji pocertyfikacyjnych. Ze względu na to, że jest to końcowa runda programu CCP, obejmująca już dostarczenie certyfikowanego statku gotowego do lotów załogowych na ISS, przeznaczono na nią największą kwotę pieniędzy. Ponadto dążąc do zagwarantowania do końca konkurencji w ramach programu, zdecydowano przyznać finansowanie dwóm firmom.

NASA ogłosiła wyniki konkursu 16 września 2014 r.[9] Finansowanie otrzymały firmy:

Trzecia z firm, które zgłosiły wniosek do konkursu, Sierra Nevada Corp., nie otrzymała finansowania. Firma złożyła odwołanie do Government Accountability Office (GAO), jednak decyzją z 5 stycznia 2015 r. zostało ono oddalone[10].

Finansowanie programu

W poniższej tabeli zsumowano wszystkie kwoty wydatkowane przez NASA w ramach programu CCP na poszczególne przedsiębiorstwa (w mln USD):

Runda
(w latach)
CCDev
(2010–2011)
CCDev2
(2011–2012)
CCiCap
(2012–2014)
CPC
(2013-2014)
CCtCap
(2014-2017)
Razem
(2010–2017)
Producenci statków załogowych:
The Boeing Company18,092,3 + 20,61460,0 + 20,0410,04200,04820,9
Blue Origin3,722,00525,7
Sierra Nevada Corp.20,080,0 + 25,61212,5 + 15,0410,0363,1
SpaceX275,0440,0 + 20,049,62600,03144,6
Excalibur Almaz030
Producenci rakiet nośnych:
United Launch Alliance6,7036,7
Alliant Techsystems (ATK)030
Inni:
Paragon Space Dev.1,41,4
Razem:49,8315,51167,529,66800,08362,4

1 Dodatkowa kwota przyznana we wrześniu 2011 r.
2 SpaceX bierze również udział w programie COTS finansującym rozwój systemu transportu zaopatrzenia na ISS.
3 Bezkwotowe porozumienie podpisane w 2011 r. w ramach CCDev2.
4 Dodatkowe zadania przydzielone w sierpniu 2013 r.
5 Bezkwotowe porozumienie podpisane w 2013 r. w ramach rozszerzenia CCDev2.

Przegląd rozwijanych konstrukcji

W poniższym zestawieniu uwzględniono konstrukcje, które były przez NASA brane pod uwagę podczas całej realizacji programu CCP, w tym również te, które nie zostały zaakceptowane do realizacji w późniejszych jego etapach.

StatekProducentRodzaj statkuRakieta nośnaSystem ucieczkowy
podczas startu (LAS)
Sposób lądowaniaModułyMasa
startowa (t)
ZałogaObjętość
użytkowa (m3)
Crew Dragon[11]SpaceXMetalowa kapsułaFalcon 9 (własna)Na własnych silnikach (pusher)Spadochrony i/lub na LAS typu pusherZałogowy zintegrowany z narzędziowym10do 711
CST-100 StarlinerBoeingMetalowa kapsułaAtlas V (ULA)Na własnych silnikach (pusher)Spadochrony: na wodzie lub lądzieZałogowy + narzędziowy10do 7?
Dream ChaserSierra Nevada Corp.Kompozytowy wahadłowiec (VTHL)Atlas V (ULA)Silniki orbiteraNa pasie lotniskaOrbiter11,3do 716
Space VehicleBlue OriginKompozytowa kapsuła z własną siłą nośnąPoczątkowo Atlas V (ULA), później RBS (własna)Na własnych silnikach (pusher)Na LAS typu pusherZałogowy + narzędziowy?do 4?
AlmazExcalibur Almaz Inc.Metalowa kapsuła (według radzieckiego projektu TKS)?Tradycyjna wieżaSpadochrony: na wodzie lub lądzieZałogowy + narzędziowy6do 3?
CCMAlliant Techsystems Inc. (ATK)Kompozytowa kapsułaLiberty (własna)Tradycyjny (nakładany, MLAS)Spadochrony: na wodzieZałogowy + narzędziowy + cargo?do 7?
Crew Dragon (2014)
CST-100 Starliner (egzemplarz testowy, 2012)
Dream Chaser (egzemplarz testowy, 2013)

Zobacz też

Przypisy

  1. NASA Selects Commercial Firms to Begin Development of Crew Transportation Concepts and Technology Demonstrations for Human Spaceflight Using Recovery Act Funds. NASA, 1.02.2010. [dostęp 2012-06-09].
  2. NASA Awards Next Set Of Commercial Crew Development Agreements. NASA, 18.04.2011. [dostęp 2012-06-09].
  3. NASA Releases Commercial Crew Draft RFP, Announces CCDEV2 Optional Milestones. NASA, 19.09.2011. [dostęp 2012-06-09].
  4. NASA Announces Next Steps In Effort To Launch Americans From U.S. Soil. NASA, 3.08.2012. [dostęp 2012-08-03].
  5. Four Milestones Added to Commercial Crew Agreements . NASA, 15.08.2013. [dostęp 2013-08-15].
  6. Commercial Spaceflight. NASA. [dostęp 2012-06-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  7. Certification Products Contract (CPC). NASA, 12.09.2012. [dostęp 2012-10-02].
  8. NASA Awards Commercial Crew Certification Contracts. NASA, 11.12.2012. [dostęp 2012-12-11].
  9. NASA Chooses American Companies to Transport U.S. Astronauts to International Space Station. NASA, 2014-09-16. [dostęp 2015-01-11].
  10. Statement on Sierra Nevada Bid Protest Decision. GAO, 2015-01-05. [dostęp 2015-01-11].
  11. Crew Dragon, [w:] SpaceX [online] [dostęp 2020-01-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-02] (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dragon V2.jpg
HAWTHORNE, Calif. - The Dragon V2 stands on a stage inside SpaceX headquarters in Hawthorne, Calif., prior to its unveiling. The spacecraft is designed to carry people into Earth's orbit and was developed in partnership with NASA's Commercial Crew Program under the Commercial Crew Integrated Capability agreement. SpaceX is one of NASA's commercial partners working to develop a new generation of U.S. spacecraft and rockets capable of transporting humans to and from Earth's orbit from American soil. Ultimately, NASA intends to use such commercial systems to fly U.S. astronauts to and from the International Space Station.
Commercial Crew schedule Dec 2013.png
Notional Commercial Crew schedule as of December 9th, 2013.
Dream Chaser pre-drop tests.7.jpg
Edwards, Calif. – ED13-0266-054- Sierra Nevada Corporation, or SNC, team members check the company's Dream Chaser flight vehicle systems following a 60 mph tow test on taxi and runways at NASA's Dryden Flight Research Center at Edwards Air Force Base in California. Ground testing at 10, 20, 40 and 60 miles per hour is helping the company validate the performance of the spacecraft's braking and landing systems prior to captive-carry and free-flight tests scheduled for later this year. SNC is continuing the development of its Dream Chaser spacecraft under the agency's Commercial Crew Development Round 2, or CCDev2, and Commercial Crew Integrated Capability, or CCiCap, phases, which are intended to lead to the availability of commercial human spaceflight services for government and commercial customers.
Commercial Crew Program logo - white background.png
This is a printable poster with NASA's Commercial Crew Program (CCP) logo. CCP is leading NASA's effort of accelerating a United States-led capability to the International Space Station by investing in the design and development of the aerospace industry's crew transportation systems. The goal of CCP is to drive down the cost of space travel as well as open up space to more people than ever before by balancing industry’s own innovative capabilities with NASA's 50 years of human spaceflight experience. The CCP logo is derived from the NASA flight crew symbol as the foundation for the Program. The red/white/blue swoosh illustrates an American-led capability. The star depicts a future vehicle emerging from the overlapping double C’s representing the CCP.
Same Crew, New Ride poster.jpg
CAPE CANAVERAL, Fla. -- This is a printable version of NASA's "Same Crew, New Ride" poster depicting an artist's conception of NASA's Commercial Crew Program CCP. The poster features a NASA astronaut in the foreground with a vehicle launching toward the International Space Station in the background. CCP is investing in the aerospace industry and helping multiple companies design and develop crew transportation systems that could be capable of flying to the space station and other low Earth orbit destinations. The program is meant to accelerate a United States-led capability to the station where critical scientific work is being performed for use in applications here on Earth. CCP is expected to drive down the cost of space travel as well as open up space to more people than ever before by balancing industry’s own innovative capabilities with NASA's 50 years of human spaceflight experience. For more information, visit www.nasa.gov/commercialcrew. Poster designed by Kennedy Space Center Graphics Department/Greg Lee. Credit: NASA
NASA and funded-CCDev2 partners.jpg
CAPE CANAVERAL, Fla. -- At a news conference NASA officials and industry partners discuss progress of the agency's Commercial Crew Program CCP. Participating in the briefing, from the left are, Mike Curie, NASA Public Affairs, Ed Mango, NASA Commercial Crew Program manager, Phil McAlister, NASA Commercial Spaceflight Development director, Rob Meyerson, Blue Origin president and program manager, John Mulholland, The Boeing Company Commercial Programs Space Exploration vice president and program manager, Mark Sirangelo, Sierra Nevada Corp. vice president and SNC Space Systems chairman and Garrett Reisman, Space Exploration Technologies SpaceX Commercial Crew project manager. Through CCP, NASA is facilitating the development of U.S. commercial crew space transportation capabilities to achieve safe, reliable and cost-effective access to and from low-Earth orbit for potential future government and commercial customers.
CST-100 at Delamar, 2012.jpg
Personnel inspect the CST-100 following the parachute drop test. Additional tests scheduled in 2012 include a second parachute drop test, landing air bag test series, forward heat shield jettison test and a maneuvering/attitude control engine hot fire test.