Composite Gazetteer of Antarctica

Composite Gazetteer of Antarctica – oficjalny międzynarodowy gazeter – spis nazw obiektów geograficznych na terenie Antarktyki, prowadzony od 1992 roku przez Komitet Naukowy ds. Badań Antarktycznych (ang. Scientific Committee on Antarctic Research, SCAR), obejmujący 38 885 nazw dla 20 005 obiektów geograficznych (stan na 2021).

Historia nazewnictwa geograficznego Antarktyki

Przed zawarciem Układu Antarktycznego w 1959 roku, nazwy geograficzne dla obiektów Antarktyki ustalane były między brytyjskim Biurem Spraw Zagranicznych a Departamentem Stanu Stanów Zjednoczonych, które czasem konsultowały swoje odpowiedniki w Australii i Nowej Zelandii[1].

Po wejściu w życie Układu Antarktycznego podjęto starania o wypracowanie ogólnego porozumienia w sprawie nazewnictwa geograficznego Antarktyki[1]. Prace trwały przez 30 lat, przy czym większość państw-stron Układu miała swoje komisje ds. nazewnictwa i prowadziła własne wykazy nazw[1].

W 1992 roku podkomitet Komitetu Naukowego ds. Badań Antarktycznych (ang. Scientific Committee on Antarctic Research, SCAR) powierzył opracowanie oficjalnego wykazu członkom włoskiego komitetu ds. nazewnictwa geograficznego Antarktyki (wł. Comitato per i nomi geografici antartici) a ustalenie kryteriów wykazu – członkom komitetu niemieckiego[1]. Sporządzono kompilację nazw ujętych w narodowych gazeterach, przy czym w wielu wypadkach podano różne nazwy, bez ustalania jednej obowiązującej[1]. Do spisu nazwy zgłosiły 22 państwa[1]. Najwięcej nazw zgłosiły Stany Zjednoczone (ponad 13 tys.) oraz kraje roszczące sobie prawo do terytoriów Antarktydy – Argentyna, Australia, Chile, Francja, Norwegia, Nowa Zelandia i Wielka Brytania (prawie 40 tys. – co stanowiło prawie połowę wszystkich nazw)[1].

Od 2008 roku gazeter prowadzony jest w ramach Stałego Komitetu ds. Informacji Geograficznej o Antarktydzie (ang. Standing Committee on Antarctic Geographic Information, SCAGI) – jednego z podkomitetów Komitetu Naukowego ds. Badań Antarktycznych – wspólnie przez Włochy, odpowiedzialne za redagowanie spisu i Australię, odpowiedzialną za prowadzenie bazy danych i strony internetowej[2].

Composite Gazetteer of Antarctica

Wykaz został opracowany przez Roberto Cervellatiego i Chiarę Ramorino z włoskiego komitetu ds. nazewnictwa geograficznego Antarktyki (wł. Comitato per i nomi geografici antartici) i prowadzony jest od 1992 roku[3].

Obejmuje 38 885 nazw dla 20 005 obiektów geograficznych (stan na 2021)[3], znajdujących się na południe od 60°S[2].

Uwzględnia nazwy obiektów podwodnych zgłoszone przez General Bathymetric Chart of the Oceans oraz nazwy zgłoszone przez kompetentne instytucje narodowe[3][a]:

L.p.Państwo[4]Instytucja zgłaszająca[5]# zgłoszonych nazw
1.Stany ZjednoczoneUnited States Board on Geographic Names13192
2.Wielka BrytaniaUK Antarctic Place-Names Committee, British Antarctic Survey5064
3.Rosja4808
4.Nowa ZelandiaNew Zealand Antarctic Place-Names Committee3457
5.ArgentynaServicio de Hidrografía Naval2545
6.AustraliaAustralian Antarctic Names and Medals Committee, Australian Antarctic Division2544
7.Chile1866
8.NorwegiaNorsk Polarinstitutt1706
9.BułgariaКомисия по антарктическите наименования1540
10.NiemcyStändiger Ausschuss für geographische Namen398
11.PolskaKomitet Badań Polarnych Polskiej Akademii Nauk365
12.Chiny359
13.Japonia345
14.FrancjaCommission de Toponymie des T.A.A.F. Institut Géographique National, Institut Géographique National227
15.BelgiaInstitut géographique national117
16.WłochyComitato per i nomi geografici antartici53
17.HiszpaniaComité Nacional del SCAR35
18.Korea Południowa27
19.Indie21
20.Ekwador9
21.UrugwajInstituto Antártico Uruguayo5
22.Afryka Południowa2
23.KanadaGeographical Names Board of Canada (GNBC), Natural Resources Canada2
24.Ukraina1

Uwagi

  1. ↑ Strony SCAR podają rozbieżne informacje na temat liczby państw zgłaszających nazwy (strona główna podaje 22 kraje, natomiast strona raportująca liczbę nazw zgłoszonych podaje je dla 24 krajów, a strona prezentująca instytucje zgłaszające podaje 26 krajów (w tym nieuwzględnione wcześniej Brazylię, Finlandię i Szwecję), por. SCAR Composite Gazetteer of Antarctica ↓, SCAR Statistics ↓, SCAR Naming authorities ↓.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g Day 2019 ↓, s. 141.
  2. ↑ a b Scientific Committee on Antarctic Research: Antarctic Place Names (ang.). W: www.scar.org [on-line]. [dostęp 2021-01-31].
  3. ↑ a b c SCAR Composite Gazetteer of Antarctica ↓.
  4. ↑ SCAR Statistics ↓.
  5. ↑ SCAR Naming authorities ↓.

Bibliografia

  • David Day: Antarctica: What Everyone Needs to Know®. Oxford University Press, 2019. ISBN 978-0-19-064133-7. [dostęp 2021-01-31]. (ang.)
  • Scientific Committee on Antarctic Research: SCAR Composite Gazetteer of Antarctica (ang.). W: Australian Antarctic Data Centre [on-line]. [dostęp 2021-01-31].
  • Scientific Committee on Antarctic Research: Statistics (ang.). W: Australian Antarctic Data Centre [on-line]. [dostęp 2021-01-31].
  • Scientific Committee on Antarctic Research: Naming authorities (ang.). W: Australian Antarctic Data Centre [on-line]. [dostęp 2021-01-31].

Linki zewnętrzne