Constantin Régamey

Constantin (Konstanty) Régamey
Ilustracja
Constantin (Konstanty) Régamey (Kraków, marzec 1967)
Data i miejsce urodzenia

28 stycznia 1907
Kijów

Data i miejsce śmierci

27 grudnia 1982
Lozanna

Zawód, zajęcie

kompozytor, krytyk, indolog

Constantin (Konstanty) Régamey (ur. 28 stycznia 1907 w Kijowie, zm. 27 grudnia 1982 w Lozannie) – polsko-szwajcarski kompozytor, krytyk muzyczny i indolog.

Życiorys

Edukacja

Absolwent Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie (1925)[1]. Muzyki uczył się m.in. u Reinholda Gliera oraz Jerzego Turczyńskiego. Studiował filologię klasyczną i indologię w Warszawie (studia ukończył w 1931 roku), a od 1932 roku orientalistykę i językoznawstwo w Paryżu. W 1935 roku na Uniwersytecie Józefa Piłsudskiego w Warszawie uzyskał doktorat w zakresie filologii indyjskiej i gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich. Pełnił obowiązki starszego asystenta UJP, a od 27 września 1938 objął stanowisko docenta filologii indyjskiej na Wydziale Humanistycznym UJP[2]. Na uniwersytecie wykładał indologię. Od 1932 roku działał również jako krytyk muzyczny. W latach 1937–1939 redagował czasopismo „Muzyka Polska”. Od 1937 roku był żonaty z Anną Janiną Kucharską.

Czasy II wojny światowej

W czasie II wojny światowej przebywał w Polsce. Grywał w kawiarniach jako pianista, był też kurierem Armii Krajowej. Wtedy też zadebiutował jako kompozytor – lekcji kompozycji udzielał mu Kazimierz Sikorski. Jako jeden z pierwszych kompozytorów w Polsce stosował technikę dodekafoniczną. Zastosował ją w Kwintecie wykonanym w czasie okupacji na konspiracyjnym koncercie w Warszawie.

Po upadku Powstania warszawskiego, umieszczony przez Niemców w obozie w Sztutowie, potem w Hamburgu, zwolniony w listopadzie 1944 roku jako obywatel szwajcarski.

Czasy powojenne

Od 1944 do 1977 roku wykładał filologię orientalną i słowiańską na uniwersytetach we Fryburgu i Lozannie. Był prezesem Associacion des Musiciens Suisses (1963-1968). W 1964 roku powołał do życia Szwajcarską Radę Muzyczną.

Komponował utwory orkiestrowe, kameralne, wokalno-instrumentalne (Pieśni perskie). Wiele z nich prawykonywał Paul Sacher. Publikował na temat buddyzmu oraz teorii muzyki.

Po wojnie wielokrotnie przyjeżdżał Polski, zarówno jako filozof-indolog, m.in. jako recenzent pracy habilitacyjnej ks. Franciszka Tokarza (KUL 1957) czy doktoratu Tomasza Rucińskiego (ATK 1978), jak i jako muzyk – na festiwalu Warszawska Jesień.

Wybrane kompozycje

(wg źródła[3])

  • Preludium na fortepian (1920)
  • Sześć pieśni młodzieńczych na sopran i fortepian (1921)
  • Preludium na fortepian (1921)
  • Andante na fortepian (1921-29)
  • Studio da concerto na fortepian (1935)
  • Pieśni perskie [wersja I] na baryton i fortepian (1942)
  • Pieśni perskie [wersja II] na baryton i 2 fortepiany (1942)
  • Pieśni perskie [wersja III] na bas-baryton i orkiestrę kameralną (1942)
  • Kwintet na klarnet, fagot, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1942-44)
  • Sonatina na flet i fortepian (lub klawesyn) (1945)
  • Introduction et Allegro na orkiestrę (1946)
  • Kwartet smyczkowy nr 1 (1948)
  • Variazioni e Tema na wielką orkiestrę (1948)
  • Musique pour cordes (1953)
  • Cinq Etudes [wersja I] pour voix de femme et piano (1955)
  • Cinq Etudes [wersja II] pour voix de femme et orchestre (1956)
  • Don Robott, opera w 2 aktach [niedokończona] (1959-68)
  • Drei Lieder des Clowns für Bass-Bariton und Orchester (1960-68)
  • Cinq Poèmes de Jean Tardieu pour choeur mixte de solistes a cappella (1962)
  • Autographe [wersja I] pour orchestre de chambre (1962)
  • 4 × 5. Concerto pour quatre quintettes na 4 kwintety i orkiestrę (1964)
  • Variations sur un thème de Bartók pour violon et violoncelle (1966)
  • Autographe [wersja II] pour orchestre de chambre (1966)
  • Symphonie de l’incantation pour grand orchestre, soprano et baryton (1967)
  • Nietożsamość a nieskończoność (La Non-Identité Infinie) na niemą recytatorkę, śpiew i niezidentyfikowaną liczbę instrumentów [utwór napisany pod pseudonimem Anonymus Helveticus] (1967)
  • Drei Lieder des Clowns (z opery Don Robott) na baryton i orkiestrę (1968)
  • Alpha..., cantate pour tenor et grand orchestre (1970)
  • Mio, mein Mio, opera w 2 aktach „dla dzieci i dorosłych” (1973)
  • Lila. Koncert podwójny na skrzypce, wiolonczelę i małą orkiestrę (1976)
  • Wizje, kantata na baryton, chór, orkiestrę i organy (1978)

Przypisy

  1. Smolna 30. Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego Warszawa: PIW, 1989, s. 346, poz. 40 oraz fot. nr 41 po s. 224.
  2. Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 11, s. 455, 5 listopada 1938. 
  3. Konstanty (Constantin) Regamey, Polskie Centrum Informacji Muzycznej [dostęp 2021-05-20].

Bibliografia

  • Małgorzata Kosińska, Konstanty (Constantin) Regamey. Życie i twórczość, Culture.pl (Kultura polska): Artyści z kategorii Muzyka, Polskie Centrum Informacji Muzycznej, Związek Kompozytorów Polskich, październik 2007.
  • Jerzy Stankiewicz, Konstanty Régamey, Encyklopedia muzyczna PWM, tom „Pe-R”, s. 331–335
  • K. Régamey, Wybór pism estetycznych. Kraków, Universitas, 2010 (seria: Klasycy Estetyki Polskiej)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Constantin (Konstanty) Régamey.jpg
Autor: Kamil Teremeski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Constantin (Konstanty) Régamey - polsko-szwajcarski kompozytor, krytyk muzyczny, indolog